เลิกซะเถอะ!!!...บุหรี่...คุณจะรู้สึกดีตั้งแต่ 20 นาทีแรก...

“พิษภัยของบุหรี่และแนวทางการเลิกบุหรี่” โครงการห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์

          “ สูบบุหรี่มีภัยต่อชีวิต  มีพิษต่อคนข้างเคียง ”  ข้อความนี้คงใช้เตือนสติสำหรับผู้สูบบุหรี่ให้ฉุกคิดได้บ้างว่า ภัยของบุหรี่เกิดขึ้นกับผู้สูบเองแล้วภัยของควันบุหรี่หรือที่เรียกว่าบุหรี่มือสอง ยังทำร้ายคนรอบข้างด้วย

          โครงการห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ปลอดบุหรี่และเครือข่ายวิชาชีพเทคนิคการแพทย์เพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ ได้ตระหนักถึงพิษภัยของการสูบบุหรี่ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตในแต่ละปีจำนวนมาก นอกจากนี้ยังมีผู้เจ็บป่วยและทุกข์ทรมานจากโรคที่เกิดจากการสูบบุหรี่ได้แก่ มะเร็งปอด โรคถุงลมโป่งพอง โรคเส้นเลือดหัวใจตีบและอื่นๆ

          ดังนั้นโครงการห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ปลอดบุหรี่ สถาบันมะเร็งแห่งชาติจึงได้จัดกิจกรรมขึ้นเพื่อให้เกิดห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ปลอดบุหรี่ต้นแบบ และเจ้าหน้าที่ในห้องปฏิบัติการรวมถึงจนท.ในสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ได้สำรวจข้อมูลการสูบบุหรี่ในผู้มารับบริการและบุคลากรของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ

          กิจกรรมด้านนิทรรศการเกี่ยวกับพิษภัยของบุหรี่

          ภาคเช้า นายแพทย์อนันต์ กรลักษณ์ รองผู้อำนวยการกลุ่มภารกิจวิชาการ ได้เป็นประธานเปิดนิทรรศการ “พิษภัยของบุหรี่และแนวทางการเลิกบุหรี่” ที่หน้าห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ โดยมีหลายฝ่ายที่เกี่ยวข้องมาร่วมเป็นเกียรติและสนับสนุนกิจกรรมนี้ โดยมีพิธีเปิดเป็น....การหักบุหรี่ เป็นสัญญานว่า...เลิกเถอะ...บุหรี่ไม่ดีต่อสุขภาพ และได้เยี่ยมชมนิทรรศการรวมถึงให้กำลังใจในการทำงาน

          ภาคบ่าย ได้มีการบรรยายเรื่องพิษภัยของบุหรี่และแนวทางในการเลิกสูบบุหรี่โดย ผศ.นพ.สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา มาให้ความรู้เกี่ยวกับภัยที่ได้รับและแนะนำวิธีการเลิกสูบบุหรี่ได้อย่างไร มีวิธีการใดบ้าง ซึ่งพอจะสรุปองค์ความรู้ของงานได้ดังนี้

          ผลกระทบที่เกิดจากพิษภัยของบุหรี่

          ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ไหน? หากได้สูดดมควันบุหรี่ คุณก็จะได้รับสารพิษจากบุหรี่เช่นเดียวกับผู้สูบบุหรี่ ซึ่งคนไทยเกือบ 11 ล้านคนยังสูบบุหรี่ ซึ่งคนไทยตายปีละ 42,000 คน อายุเฉลี่ยสั้นลง 13 ปีและ1 ใน3 ของมะเร็งทุกชนิดในชายไทยเกิดจากบุหรี่  8%ของมะเร็งทุกชนิดในหญิงไทยเกิดจากบุหรี่

          โรคที่เกิดจากการสูบบุหรี่

สมองและประสาท  -  อัมพฤษ์ ตาบอด จอประสาทเสื่อม ต้อหิน ต้ออักเสบ

ตา หู คอ จมูก        -  เหงือกอักเสบ หูอักเสบ ฟันฝุ กลิ่นปาก มะเร็ง ผมร่วง ผิว หนังทีเหี่ยวก่อนวัย

ทางเดินหายใจ         -  จมูกอักเสบ ถุงลมโป่งพอง หืด หวัด หอบ วัณโรค ปอดอักเสบ  มะเร็งปอด

หัวใจและหลอดเลือด -  หลอดเลือดหัวใจตีบ หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตสูง ลิ่มเลือดอุดตัน หลอดเลือดส่วนปลายตีบ แผลเรื้อรัง

ทางเดินอาหาร         -  มะเร็ง แผลในกระเพาะอาหาร

ระบบปัสสาวะ          -  เป็นหมัน เสื่อมสมรรภาพทางเพศ

ระบบสืบพันธุ์          -  เสื่อมสมรรภาพ เป็นหมัน เซ็กซ์เสื่อม คลอดก่อนกำหนด แท้งลูก

          สารพิษในควันบุหรี่

          บุหรี่ถือว่า...เป็นอาวุธที่ทำลายล้างสูง เพราะว่ามีสารพิษในควันบุหรี่มากมายกว่า 250 ชนิด ซึ่งเกิดจาการเผาไหม้ใบยาสูบและกระดาษมวนยา และสารก่อมะเร็งกว่า 60 ชนิด ซึ่งถือว่าเป็นแหล่งรวมสารก่อมะเร็งมากที่สุด กลุ่มที่มีผลต่อโรคมะเร็งคือทาร์หรือน้ำมันดิน สารเคมีที่เป็นพิษเมื่อเข้าสู่ร่างกายจะทำให้เซลปกติเกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นเซลมะเร็งในเวลาต่อมา ซึ่ง2 ล้านสามแสนคนตายจากการสูบบุหรี่ก่อนวัยอันสมควร ซึ่งบุหรี่ 1 มวนทำให้ชีวิตสั้นลง 7 นาที  คุณรู้หรือไม่? ว่าบุหรี่เป็นสาเหตุของโรคตั้งแต่หัวจรดเท้า บุหรี่เป็นเครื่องมือในการนำส่งสารเคมีเข้าสู่ร่างกายและสมองโดยนิโคตินเข้าถึงสมองใช้เวลาเพียง 6-10 วินาทีเท่านั้นหลังสูบ

 

นิโคติน  ทำให้หลอดเลือดหัวใจตีบตัน ความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นเร็ว เพิ่มไขมันในเส้นเลือด กระตุ้นระบบประสาท

ทาร์  ทำให้เกิดมะเร็งปอด ทำลายถุงลมปอด เป็นโรคถุงลมโป่งพอง ไอเรื้อรัง เหนื่อยหอบ

คาร์บอนมอนนอกไซด์  ทำให้ร่างกายขาดออกซิเจน อ่อนเพลีย มึนงง

แอมโมเนีย  ทำให้หลอดลมอักเสบ ระคายเคืองไอมีเสมหะมาก

ไฮโดเจนไซยาไนต์  ทำลายเยื่อบุหลอดลม ระคายเคืองไอเรื้อรัง

ไนโตรเจนไดออกไซต์  ทำให้เกิดโรคถุงลมโป่งพอง

สารกัมมันตรังสี   ควันบุหรี่มีสารโพโลเนียม 210 ที่มีรังสีอัลฟ่าอยู่ ทำให้เกิดมะเร็งปอด

แร่ธาตุต่างๆ  สารตกค้างในใบยาสูบจากการพ่นยาฆ่าแมลง เป็นพิษต่อร่างกายทำให้เกิดมะเร็งได้

          - ควันบุหรี่มือสองเป็นอันตราย ถ้าพ่อแม่สูบบุหรี่วันละ 1 ซองที่บ้านเป็นเวลาหนึ่งปี ลูกจะต้องหายใจเอาควันบุหรี่เข้าไปเท่ากับ 50 ซองต่อปี      

          - วิทยากรได้กล่าวว่า ความร้อนจากควันบุหรี่ที่เข้าสู่ปอดอุณหภูมิเท่าไหร่? (ตอบ 800 องศาหรือแปดเท่าของอุณหภูมิน้ำเดือด จึงเป็นเหตุให้เซลข้างในตาย) คำตอบนี้เรียกเสียงฮือฮาจากผู้ฟังได้มากทีเดียว

          - ควันบุหรี่เป็นมลพิษในอากาศภายในอาคารที่อันตรายที่สุด มีคนจำนวนมากที่ได้รับควันบุหรี่มือสองในบ้านและในที่สาธารณะซึ่งน่าตกใจว่า คนไทย 16 ล้านคนได้รับควันบุหรี่มือสองในบ้าน

 

          มารู้จักนักสูบบุหรี่มือสองกันเถอะ

          นักสูบบุหรี่มือสองคือ ผู้ที่ไม่ได้สูบบุหรี่แต่อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีการสูบบุหรี่ ไม่ว่าที่บ้าน ที่ทำงานหรือที่ใดก็ตาม โดยจะหายใจเอาควันบุหรี่ที่ผู้อื่นสูบเข้าสู่ปอด ควันบุหรี่ที่ล่องลอยอยู่นั้นจะประกอบด้วยควันบุหรี่ที่ผู้สูบพ่นออกมาและควันบุหรี่ที่ลอยจากปลายมวนบุหรี่รหว่างการสูบ

          ผลกระทบของนักสูบบุหรี่มือสองที่ได้รับ

1. การสูบบุหรี่ของคนในครอบครัว ทำให้เด็กป่วยด้วยโรคหลอดลมอักเสบ หอบหืด มีสมรรถภาพปอแย่กว่าเด็กที่พ่อแม่ไม่สูบบุหรี่

2. หญิงมีครรภ์สูบบุหรี่ จะทำให้น้ำหนักตัวขณะตั้งครรภ์เพิ่มน้อยกว่าปกติและมีโอกาสแท้ง คลอดก่อนกำหนด

3. คู่สมรสของผู้สูบบุหรี่ มีโอกาสเป็นมะเร็งปอดมากกว่าคู่สมรสที่ไม่สูบบุหรี่ 2 เท่ามีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหัวใจ 3 เท่าและเสียชีวิตเร็วกว่าปกติถึง 4 เท่า

4. ควันบุหรี่จะทำให้เคืองตา คัดจมูก น้ำมูกไหล ปวดศีรษะโดยเฉพาะผู้ที่มีอาการหอบหืด โรคหัวใจ โรคหลอดลมอักเสบก็จะทำให้อาการของโรคเพิ่มมากขึ้น

5. สูบบุหรี่มือสอง ทำให้เกิดมะเร็งปอด

6. เด็กที่เสียชีวิตในขวบปีแรกก็มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ของพ่อแม่

            วิธีป้องกันตัวคุณเองและคนที่คุณรักจากควันบุหรี่มือสอง

1. ทำให้บ้าน รถยนต์ส่วนตัว ที่ทำงานของคุณปลอดบุหรี่

2. สอนให้ลูกของคุณ อยู่ห่างจากบุหรี่มือสอง

3. หลี่กเลี่ยงควันบุหรี่มือสองหากคุณหรือลูกเป็นโรคของระบบทางเดินหายใจอยู่แล้วหรือเป็นโรคหัวใจหรือตั้งครรภ์

4. เลือกรับประทานอาหารในร้านที่ปลอดบุหรี่

          เลิกซะเถอะ!!!!...บุหรี่...ได้ผลดีทันตาเห็น 

20 นาทีแรก ...ความดันเลือดและชีพจรจะเต้นในระดับปกติ

8 ชั่วโมง...ระดับออกซิเจนในเลือดจะคืนสู่ระดับปกติ

24 ชั่วโมง...คาร์บอนมอนอกไซด์ที่จับแน่นอยู่กับเม็ดเลือดแดง จะถูกกำจัดออกไป ปอดจะเริ่มขจัดเสมหะและสิ่งสกปรกต่างๆอันเกิดจากการสูบบุหรี่ออกจาก  ร่างกาย

48 ชั่วโมง...นิโคตินจะไม่หลงเหลืออยู่ในร่างกาย ความรู้สึกรู้รสและกลิ่นจะกลับคืนมา

72 ชั่วโมง...คุณจะหายใจคล่องขึ้นและหลอดลมของคุณได้มีโอกาสหยุดพัก หลังจากต้องทำงานหนักมาเป็นเวลานาน

2 วัน -1 สัปดาห์...เลือดไหลเวียนไปสู่แขนขาได้ดีขึ้น คุณสามารถออกกำลังกายได้เต็มที่

3 - 9 เดือน...ปัญหาจากการไอ- การหายใจจะดีขึ้นเพราะปอดของคุณเริ่มทำงานได้ตามปกติ

5 ปี...อัตราเสี่ยงต่อการเสี่ยงโรคหัวใจขาดเลือดจะลดลงเหลือครึ่งหนึ่งของคนที่ไม่สูบบุหรี่

10 ปี...อัตราเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปอดลดลงเหลือครึ่งหนึ่งของผู้ไม่สูบบุหรี่และอัตราเสี่ยงต่อโรคหัวใจขาดเลือดจะลดลงเท่ากับผู้ไม่เคยสูบบุหรี่

           วิธีการเลิกสูบบุหรี่

1. การหักดิบ ...คนไทย 96.6% เลือกวิธีนี้

2. สายด่วนเลิกบุหรี่....1600

3. รักษาโดดยแพทย์/บุคลากรทางการแพทย์ (ไม่ใช้ยาหรือการใช้ยาช่วย)

          วิธีแก้ไข...เมื่อรู้สึกอยากสูบบุหรี่ ...คุณควรที่จะ

1. อย่าสูบบุหรี่ทันทีที่อยากสูบ คุณควรจะประวิงเวลาของการสูบบุหรี่ไปเรื่อยๆ

2. ดื่มน้ำหรือล้างหน้าทันที เมื่อรู้สึกหงุดหงิด กระวนกระวาย

3. สูดลมหายใจเข้าออกลึกๆและช้าๆ ทำเช่นนี้ 2-3 ครั้งคุณจะผ่อนคลายขึ้น

4. หันไปทำกิจกรรมอื่น เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจไปจากการอยากสูบบุหรี่

          เคล็ดลับหลังจากทิ้งบุหรี่ 12 ข้อคือ

1. พยายามอยู่ในที่ห้ามสูบบุหรี่

2. ดื่มน้ำเปล่าหรือน้ำผลไม้ที่ออกรสเปรี้ยว เพื่อขับสารนิโคตินออกจากร่างกาย

3. หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่ชอบดื่มคู่กับการสูบบุหรี่ เช่น ชา กาแฟ เหล้า เบียร์

4. พูดคุยกับเพื่อนหรือผู้ที่สามารถจะให้กำลังใจเราได้แทนการสูบบุหรี่

5. นำปากกา ดินสอ หนังสือ ฯลฯ มาถือไว้แทนการคีบบุหรี่

6. ทานผลไม้หลังอาหาร เพื่อลดการอยากบุหรี่

7. หลีกเลี่ยงสถานที่เคยสูบเป็นประจำ

8. ปฏิเสธบุหรี่จากผู้อื่น โดยบอกให้ทราบถึงความตั้งใจที่จะเลิกบุหรี่

9. สูดลมหายใจเข้าออกลึกๆ เพื่อช่วยผ่อนคลายความเครียด

10. พยายามออกกำลังกายเช่น วิ่งเหยาะๆ ว่ายน้ำ กระโดดเชือก หรือแม้แต่การเดินขึ้นลงบันไดแทนการใช้ลิฟท์

11. หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดที่ทำให้อยากสูบบุหรี่ตามมา หากคุณเคยชินกับการสูบบุหรี่หลังอาหาร ให้แปรงฟันหลังอาหารแทนการสูบบุหรี่

12. ให้กำลังใจตนเอง อย่ายอมแพ้ต่อความยากลำบากเพราะนี่คือการวัดใจตัวเองว่าเรามุ่งมั่นแค่ไหนที่จะเอาชนะอุปสรรค์เหล่านี้

          ข้อคิดสะกิดใจ

• หากท่านสูบบุหรี่วันละซอง ท่านต้องเสียเงินซื้อบุหรี่ปีละ1หมื่น- 3 หมื่นบาท (1100-2700 บาทต่อเดือน)

• ค่ารักษาพยาบาลไม่ต่ำกว่า 1500 บาทต่อปี

• มีเรื่องเล่าว่าเด็กวัยรุ่นเห็นคุณลุงคนหนึ่งอายุประมาณ 50 กว่า มาเล่นเสก็ตกับพวกตนและทำกิจกรรมอื่นๆด้วย จึงมองอย่างชื่นชมแวะเข้ามาคุยว่า...แหม!! คุณดูแข็งแรงวัยรุ่นจัง... พรุ่งนี้มาอีกไหม?ครับ ลุงบอกว่า...พรุ่งนี้ไม่ว่างติดเรียน เอ้า...อายุป่านนี้แล้วยังเรียนอะไรหรือครับ จะบ้าหรือคุณผมพึ่งอายุ 20ต้นๆเองก็เรียนมหาวิทยาลัยเหมือนพวกคุณนั่นแหละ อะไรกันผมดูแก่ขนาดนั้นเชียวหรือ? การสูบบุหรี่ทำให้ดูแก่กว่าวัย...อันควร..จริงๆ...( 555...ไม่เชื่อถามลุงดู...)

• พระพยอมท่านว่าเลิกสูบบุหรี่นั้นไม่ยาก “..แค่อ้าปาก...ก็หลุดแล้ว...”

• โมษณาในทีวีที่มีผู้ชายคนหนึ่งนั่งสูบบุหรี่ที่สวนสาธารณะ ซึ่งมีผู้หญิงสาวคนหนึ่งก็อยู่บริเวณนั้นแล้วก็ได้รับควันบุหรี่(มือสอง) จึงตรงเข้าไปทักว่า...คุณคะ เราเคยรู้จักกันหรือเปล่าคะ? เปล่านี่ครับ เธอก็มองมาที่บุหรี่แล้วพูดว่า แล้วคุณมาทำร้ายฉันทำไม? ....คุณคงไม่อยากเป็นคนหนึ่งที่ถูกถามคำถามนี้ใช่ไหม?คะ

• ถ้ามีเวลาว่างคุณลองไปโรงพยาบาลโรคปอด แวะเยี่ยมดูอาการคนที่รักษาโรคที่เกี่ยวกับการสูบบุหรี่ และสอบถามอาการดูว่าทรมานขนาดไหน? จะได้เตือนใจว่าถ้าไม่เลิกสูบ สักวันก็ต้องมารักษาอย่างนี้แน่นอน

• เลิกบุหรี่นั้นไม่มีคำว่าสาย...ดีทั้งนั้น จำไว้ว่า ยาทุกชนิดไม่ได้ช่วยให้คนเลิกบุหรี่ นอกจากผู้สูบต้องการเลิกเอง.

            ควันบุหรี่นั้นเป็นพิษทั้งคนสูบและคนข้างเคียง ดังนั้นจึงควรระมัดระวังไม่ให้กลายเป็นคนสูบบุหรี่มือสองโดยไม่รู้ตัว การให้กำลังใจแก่คนที่เรารักให้เลิกสูบบุหรี่หรือช่วยเป็นเครือข่ายในการเผยแพร่ความรู้เรื่องพิษภัยของบุหรี่ดังเช่นวัตถุประสงค์ของโครงการห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ปลอดบุหรี่  ขออวยพรให้ทุกท่านปลอดภัยจากพิษภัยของบุหรี่...และแข็งแรงมีสุขภาพดีถ้วนหน้า .....

(ขอขอบคุณ... ความรู้ที่ได้จากโครงการห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ปลอดบุหรี่ สสส. มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่และผศ.นพ.สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา ที่นำความรู้มาเผยแพร่)