ถึงแม้การศึกษาของผมครั้งนี้จะมีจุดด้อยมากมาย เนื่องจากวางแผนการทดลองไม่ดีพอตั้งแต่ต้น แต่เมือมาถึง ณ ขณะนี้แล้ว เราก็ไม่สามารถจะเปลี่ยนแปลงอะไรได้ ทำให้ต้องขยันอ่านหาความรุ้เพิ่มเติมมากกว่าปกติ เพื่อที่ทำให้ข้อมูลที่มีอยู่เกิดประโยชน์ที่สุดครับ
จากการศึกษาที่ผ่านมาก
ผมไม่ได้เก็บตัวอย่างพืชและเถ้าถ่านมาวิเคราะห์หาปริมาณธาตุอาหาร
ผมเก็บเฉพาะตัวอย่างดิน ในระยะ ก่อนเผาแปลง หลังเผาแปลง
และหลังเก็บเกี่ยวเท่านั้น
ทำให้ผมคิดว่าคงไม่สามารถคำนวณหา nutrient balance ในช่วงของการเพาะปลูกพืช
ภายใต้ระบบไร่เลือนลอยแบบถางเผาได้แน่ๆ
-
ผมก็เลยพยายามหาอ่านงานวิจัยต่างๆ
ว่าสามารถจะนำข้อมูลที่มีอยู่มาใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง
-
ในที่สุด จากที่อ่านงานในวารสารหลายๆ เล่ม ผมก็ได้ทราบว่า
แม้เราจะไม่มีข้อมูลปริมาณธาตุอาหารที่เข้าสู่ระบบและถูกนำออกจากระบบ
ที่สมบูรณ์ อย่างน้อยเราก็ยังพอคำนวณหา toltal (NET) nutrient
losses จากดินได้
โดยคำนวณจากผลต่างของปริมาณธาตุอาหารในดินช่วงก่อนเพาะปลูกและหลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว
-
ส่วนองค์ประกอบต่างๆ ที่เป็น input และ output ของแหล่งธาตุอาหาร
อาจจะหาข้อมูลเชิงปริมาณได้จากงานวิจัยของท่านอื่นๆ
แล้วนำมาอ้างอิง
เพื่อคำนวณปริมาณการสมดุลของธาตุอาหารในระบบได้
Stoorvogel and Smaling, (1990)
ได้กำหนดว่าองค์ประกอบของ input และ outpu
ของธาตุอาหารพืชแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ได้ดังนี้
-
Input1: mineral
fertilizer
-
Input2: organic
manure
-
Input3: wet
deposition
-
Input4: biological
N-fixation
-
Input5:
sedimentation
-
Output1: fuelwood
consumption
- Output2: harvest
products
-
Output3:
leaching
-
Output4: gaseous
losses
-
Output5:
erosion
ถึงแม้การศึกษาของผมครั้งนี้จะมีจุดด้อยมากมาย
เนื่องจากวางแผนการทดลองไม่ดีพอตั้งแต่ต้น แต่เมื่อมาถึง ณ ขณะนี้แล้ว
เราก็ไม่สามารถจะเปลี่ยนแปลงอะไรได้
ทำให้ต้องขยันอ่านหาความรุ้เพิ่มเติมมากกว่าปกติ
เพื่อที่ทำให้ข้อมูลที่มีอยู่เกิดประโยชน์ที่สุดครับ
ผมรู้สึกว่ายิ่งศึกษามากขึ้นเท่าไหร่
ผมก็จะพบจุดบกพร่องของงานวิจัยของผมมากขึ้นเท่านั้น
ความผิดพลาดครั้งนี้
นับว่าเป็นบทเรียนที่สำคัญมากสำหรับผม
เนื่องจากเป็นจุดผกผันที่ทำให้ผมได้เรียนรู้และเข้าใจงานวิจัยทางด้านนี้ด้วยตนเอง
เอกสารอ้างอิง:
Stoorvogel, J.J.,
Smaling, E.M.A., 1990. Assessment of soil nutrient depletion in
sub-saharan Africa: 1983±2000, vol. 1, Main Report, 2nd ed. Winand Staring Centre, Report 28,
Wageningen, Netherlands.