nutrient balance, nutrient losses จุดเริ่มต้นของความเข้าใจ (บางอย่าง) เกี่ยวกับงานวิจัย

จากการศึกษาที่ผ่านมาก ผมไม่ได้เก็บตัวอย่างพืชและเถ้าถ่านมาวิเคราะห์หาปริมาณธาตุอาหาร ผมเก็บเฉพาะตัวอย่างดิน ในระยะ ก่อนเผาแปลง  หลังเผาแปลง  และหลังเก็บเกี่ยวเท่านั้น

ทำให้ผมคิดว่าคงไม่สามารถคำนวณหา nutrient balance ในช่วงของการเพาะปลูกพืช ภายใต้ระบบไร่เลือนลอยแบบถางเผาได้แน่ๆ

• ผมก็เลยพยายามหาอ่านงานวิจัยต่างๆ ว่าสามารถจะนำข้อมูลที่มีอยู่มาใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง
• ในที่สุด จากที่อ่านงานในวารสารหลายๆ เล่ม ผมก็ได้ทราบว่า แม้เราจะไม่มีข้อมูลปริมาณธาตุอาหารที่เข้าสู่ระบบและถูกนำออกจากระบบ ที่สมบูรณ์ อย่างน้อยเราก็ยังพอคำนวณหา toltal (NET) nutrient losses จากดินได้ โดยคำนวณจากผลต่างของปริมาณธาตุอาหารในดินช่วงก่อนเพาะปลูกและหลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว
• ส่วนองค์ประกอบต่างๆ ที่เป็น input และ output ของแหล่งธาตุอาหาร อาจจะหาข้อมูลเชิงปริมาณได้จากงานวิจัยของท่านอื่นๆ  แล้วนำมาอ้างอิง เพื่อคำนวณปริมาณการสมดุลของธาตุอาหารในระบบได้ 

Stoorvogel and Smaling, (1990) ได้กำหนดว่าองค์ประกอบของ input และ outpu ของธาตุอาหารพืชแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ได้ดังนี้

• Input1: mineral fertilizer
• Input2: organic manure
• Input3: wet deposition
• Input4: biological N-fixation
• Input5: sedimentation 
• Output1: fuelwood consumption
• Output2: harvest products
• Output3: leaching
• Output4: gaseous losses
• Output5: erosion

ถึงแม้การศึกษาของผมครั้งนี้จะมีจุดด้อยมากมาย เนื่องจากวางแผนการทดลองไม่ดีพอตั้งแต่ต้น แต่เมื่อมาถึง ณ ขณะนี้แล้ว เราก็ไม่สามารถจะเปลี่ยนแปลงอะไรได้ ทำให้ต้องขยันอ่านหาความรุ้เพิ่มเติมมากกว่าปกติ เพื่อที่ทำให้ข้อมูลที่มีอยู่เกิดประโยชน์ที่สุดครับ

ผมรู้สึกว่ายิ่งศึกษามากขึ้นเท่าไหร่ ผมก็จะพบจุดบกพร่องของงานวิจัยของผมมากขึ้นเท่านั้น 

ความผิดพลาดครั้งนี้ นับว่าเป็นบทเรียนที่สำคัญมากสำหรับผม  เนื่องจากเป็นจุดผกผันที่ทำให้ผมได้เรียนรู้และเข้าใจงานวิจัยทางด้านนี้ด้วยตนเอง 

เอกสารอ้างอิง:

Stoorvogel, J.J., Smaling, E.M.A., 1990. Assessment of soil nutrient depletion in sub-saharan Africa: 1983±2000, vol. 1, Main Report, 2nd ed. Winand Staring Centre, Report 28, Wageningen, Netherlands.