น้องใหม่เข้าใจระบบ อบอุ่นด้วย..พี่เลี้ยง

ระบบพี่เลี้ยงช่วยสร้างความผูกพัน ความอบอุ่น ความเอื้ออาทร

เมื่อเดือนที่แล้ว..ฝ่ายการพยาบาลฯ ได้จัด dialogue เรื่อง น้องใหม่  เข้าใจระบบ อบอุ่นด้วย.พี่เลี้ยง  ซึ่งสรุปเนื้อหาสาระสำคัญของการทำ Dialogue และ discussion  ได้เป็น 3 ประเด็น ดังนี้

ประเด็นที่ 1  ระบบพี่เลี้ยงของพยาบาล  ฝ่ายการพยาบาล  โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์  แบ่งได้เป็น 3  ระบบ ดังนี้
-  ระบบเถา  คือ ระบบที่มีพยาบาลประจำการตั้งแต่ระดับ 3 – ระดับ 6  รวมอยู่ในทีมเดียวกัน ร่วมกันดูแลพยาบาลใหม่ในหน่วยงาน
ข้อดี
Ÿ  ทำให้เกิดความเข้าใจ  เห็นอกเห็นใจ  เกิดความรู้สึกผูกพันกันในเถาเดียวกันของพยาบาลในหน่วยงาน
Ÿ   พยาบาลสำเร็จใหม่กล้าขอคำปรึกษา กับพยาบาลพี่เลี้ยง เนื่องจากมีให้เลือกหลายคนในเถาเดียวกัน  ซึ่งส่วนใหญ่น้องจะเลือกปรึกษา พี่เลี้ยงที่มีอายุใกล้เคียงกับน้อง  และคำปรึกษาจะครอบคลุมทั้งเรื่องงาน  เรื่องส่วนตัว
ข้อเสีย
Ÿ    เสี่ยงต่อการทำให้เกิดการแบ่งเป็นกลุ่ม เป็นพวกในหน่วยงาน
Ÿ    ทำให้เกิดความขัดแย้งในกลุ่มพี่เลี้ยงเถาได้  ถ้ามีความคิดเห็นไม่สอดคล้องกัน
-  ระบบ Assignment  เป็นระบบที่ใช้ส่วนใหญ่ในโรงพยาบาล  โดยหัวหน้าหอผู้ป่วยจะเป็น
ผู้ มอบหมายพยาบาลที่จะเป็นพี่เลี้ยง  โดยมีสัดส่วนของพยาบาลพี่เลี้ยง  1-2   คนต่อพยาบาลสำเร็จใหม่ 1 คน
ข้อดี
Ÿ   พยาบาลสำเร็จใหม่ได้ผู้ที่มีความรู้ ความสามารถจริงมาเป็นพี่เลี้ยง
Ÿ   ทำให้พยาบาลพี่เลี้ยงที่ได้รับมอบหมายมีความกระตือรือร้นอยู่ตลอดเวลา  ระมัดระวังตนเองมากขึ้น  ไม่ให้เกิดความเสี่ยง  หรือความผิดพลาด
ข้อเสีย
Ÿ  พยาบาลสำเร็จใหม่เข้าไม่ถึงพี่เลี้ยง เนื่องจากช่องว่างระหว่างวัย และประสบการณ์                Ÿ  บางครั้งได้พี่เลี้ยงเก่งงาน  มากประสบการณ์  แต่มีความเอื้ออาทรน้อย
-  ระบบน้องเลือกพี่เลี้ยง  คือ ระบบที่พยาบาลใหม่ได้รับการฝึกปฏิบัติงานในหอผู้ป่วยนั้นเป็นเวลาประมาณ 1 เดือน  ก่อนที่จะเลือกพยาบาลในหอผู้ป่วยเป็นพี่เลี้ยงของตน
ข้อดี
Ÿ ทำให้เกิดสัมพันธภาพที่ดีระหว่างพยาบาลสำเร็จใหม่ กับพยาบาลที่น้องเลือกให้เป็นพี่เลี้ยง
Ÿ   พยาบาลสำเร็จใหม่ได้พี่เลี้ยงที่ตนเองคิดว่าจะเป็นที่ปรึกษาที่ดีของตนได้
ข้อเสีย
Ÿ   ทำให้พยาบาลที่ไม่ได้ถูกเลือกให้เป็นพี่เลี้ยงเกิดความคับข้องใจ
Ÿ   พยาบาลที่ไม่ได้ถูกเลือกให้เป็นพี่เลี้ยงรู้สึกไม่มีคุณค่าในตนเอง หรือถูกลดความมีคุณค่าในตนเองลง
Ÿ  พยาบาลสำเร็จใหม่  อาจถูกละเลยจากพี่คนอื่นๆ  เนื่องจากคิดว่า  เธอไม่เลือกฉัน  ก็ให้คนที่เธอเลือกดูแลกันเองแล้วกัน

ประเด็นที่ 2   คุณสมบัติของพี่เลี้ยงที่พึงประสงค์
1.       พยาบาลพี่เลี้ยงควรเป็นพี่  รุ่นกลาง ๆ  ไม่อาวุโสเกินไป  หรืออายุน้อยเกินไป
2.    เป็นผู้มีความอดทน ความเข้าใจ ความอบอุ่น ความเอื้ออาทร มีความเป็นกันเอง ไม่ดุ  มีความยืดหยุ่น มีความเห็นอกเห็นใจ มีบุคลิกภาพที่น้องสามารถเข้าถึงได้
3.       เป็นผู้ที่มีความเต็มใจ และสมัครใจที่จะเป็นพี่เลี้ยง
4.    พยาบาลพี่เลี้ยงต้องมีความรู้ ความสามารถในการปฏิบัติงาน รวมทั้งสามารถสอน Bedside teaching ได้  เมื่อพยาบาลสำเร็จใหม่สอบถามปัญหาในการปฏิบัติงาน ควรตอบข้อซักถามได้ รู้เหตุ  รู้ผลของการปฏิบัติงาน  ไม่ใช่ตอบคำถามน้องว่า  “ทำๆ  ไปเถอะ  เขาทำกันมาแบบนี้จนเป็นประเพณีแล้ว”
5.       มีความสามารถสอนให้พยาบาลสำเร็จใหม่คิดเป็น  วิเคราะห์เป็น
6.       พยาบาลพี่เลี้ยงควรมีเวลา
7.       พยาบาลพี่เลี้ยงควรดูแล และปกป้องพยาบาลใหม่ได้ กรณีที่มีปัญหาในการปฏิบัติงาน
ประเด็นที่ 3   ข้อเสนอแนะ
1.    ในหอผู้ป่วยที่มีหลาย ๆ area ควรให้มีการฝึกงานใน area เดิมสักระยะเพื่อให้เกิดความคุ้นเคยและมั่นใจ  ก่อนที่จะให้หมุนเวียนไปยัง area ใหม่   เช่น  ห้องคลอด  ห้องเด็ก
2.    ควรแจ้งแผนการปฐมนิเทศ และฝึกสอนพยาบาลสำเร็จใหม่กับพยาบาลทุกคนในหน่วยงานทราบด้วย
3.   หลังจากพยาบาลสำเร็จใหม่ปฏิบัติงานไปประมาณ 1 เดือน ควรมีการทำ Dialogue ร่วมกันเพื่อรับทราบปัญหา  ความต้องการของพยาบาลใหม่
4.  ควรมีกลุ่มพยาบาลพี่เลี้ยงที่สามารถให้ทั้งความรู้ ทักษะการปฏิบัติงาน และมีความเข้าอกเข้าใจพยาบาลใหม่
5.        ควรมีการแนะนำพยาบาลใหม่ให้ผู้ร่วมทีมสุขภาพรู้จักอย่างทั่วถึง

จะเห็นว่าจากการทำครั้งนี้  หอผู้ป่วยต่างๆ สามารถนำเอาข้อดีข้อเสีย และข้อเสนอแนะต่างๆ นำไปปรับใช้ให้เข้ากับบริบทของตนเองได้

[นภัทร]

อ.อุไรวรรณ อยู่ชา วิทยากรและที่ปรึกษาทรัพยากรมนุษย์

การสร้างและImplement ระบบพี่เลี้ยง ได้ชี้ให้เห็นถึง

ถึงความสำคัญของพี่เลี้ยงไว้ดีมาก สอดคล้องกับที่

คุณลดาวัลย์ บอกเลยค่ะ ลองเข้าไปอ่านในบทความ

http://www.thaiskillplus.com/ เพิ่มเติมซิคะ

ดิฉันเคยเข้าอบรมหลักสูตร การสร้างและImplement

ระบบพี่เลี้ยง กับ อ.อุไรวรรณ ขอบอกว่า อาจารย์ทำให้

เรา Buy-in มาก ๆ เพราะ อาจารย์เคยเป็นที่น้องเลี้ยง

พี่เลี้ยงในปูนซิเมนต์ไทย จึงถ่ายทอดจากประสบการณ์ตรง

มีประโยชน์มากค่ะ

[แสง]

อ.อุไรวรรณ อยู่ชา ท่านเป็นวิทยากรที่มีประสบการณ์จริงในการเป็นน้องใหม่

และีพี่เลี้ยง รพ.ได้ส่งดิฉันไปเข้าอบรมก้บ ท่านอาจารย์อุไรวรรณ มาแล้วค่ะ

ท่านเก่งมาก สอนเข้าใจง่าย ชัดเจนในการมองภาพรวมของระบบพี่เลี้ยง

และตัวอย่างต่าง ๆ ที่นำเสนอ ตรงกับปัญหาของแต่ละองค์กรที่ได้เข้า

อบรมมาก มีวิธีและรูปแบบการสอนที่สนุก น่าติดตาม ทำให้การอบรม

ได้รับทั้งความรู้ ฝึกทักษะที่สำคัญและสนุกกับการอบรมมากค่ะ แต่

เสียดาย อาจารย์ท่านมีคิวยาว ดิฉัน ได้ขอนามบัตรของอาจารย์มา

และได้โทร.เชิญท่านมาบรรยายให้ รพ. แต่ต้องจองคิวท่านไว้ล่วงหน้า

4 เดือนค่ะ ซึ่งทีมอบรม ยินดีรอ เพราะ อยากให้การอบรมเกิดประโยชน์

จริง ๆ ดิฉันได้คุยรายละเอียดหลักสูตร ท่านอาจารย์ปรับให้เหมาะสมกับ

รพ.ด้วยค่ะ ท่านน่ารัก เป็นกันเอง และให้เกียรติมากค่ะ