หนึ่งคน สองทะเบียน

เรื่องราวคนต่างชาติในประเทศไทย

ตอน หนึ่งคน สองทะเบียน

 

ข้อมูลที่อยากนำมาเล่าสู่กันฟัง เป็นเรื่องของคนที่ไม่มีสัญชาติไทย แต่ได้พำนักอาศัยอยู่ในประเทศไทย และได้รับการขึ้นทะเบียนสองครั้ง และมีชื่ออยู่ในทะเบียนราษฎรของประเทศไทยสองแห่ง

ครั้งหนึ่ง ได้รับการขึ้นทะเบียนในฐานะคนต่างด้าวเข้าเมืองผิดกฎหมาย ที่ได้รับผ่อนผันให้อยู่ในประเทศไทยเป็นการชั่วคราว โดยมีชื่ออยู่ในทะเบียนประวัติหรือทะเบียนบ้านเล่มปกสีเหลือง (ท.ร. ๑๓) ได้รับเลขประจำตัวที่ขึ้นต้นด้วยเลข ๖ หรือเลข ๗ (เลขประจำตัวจะมีทั้งหมด ๑๓ หลัก)

อีกครั้งหนึ่ง ได้รับการขึ้นทะเบียนในฐานะแรงงานต่างด้าว ไม่ว่าจะเป็นสัญชาติพม่า ลาว หรือกัมพูชา โดยมีชื่ออยู่ในแบบรับรองทะเบียนประวัติ ท.ร. ๓๘/๑ ได้รับเลขประจำตัวที่ขึ้นต้นด้วยเลข ๐๐ (ศูนย์ศูนย์)

บางคนอาจสงสัยว่าเป็นไปได้อย่างไร ที่คนๆ เดียวกันจะไปมีชื่ออยู่ในทะเบียนของทางราชการสองแห่ง ซึ่งผมก็ได้รับคำตอบในข้อสงสัยดังกล่าวมาว่าอาจเกิดได้หลายแบบ เช่น เดิมมีชื่อใน ท.ร. ๑๓ ต่อมามีการขึ้นทะเบียนแรงงานต่างด้าวสามสัญชาติ ก็ไปขึ้นทะเบียนด้วย โดยไม่บอกว่าเดิมตนเองมีชื่ออยู่ใน ท.ร. ๑๓ อยู่แล้ว หรือบางรายอาจเปลี่ยนชื่อไปเลย เพื่อจะได้ไม่ซ้ำกัน ทั้งนี้อาจเป็นเพราะต้องการได้ใบอนุญาตทำงาน หรือมีคนบอกให้ไปทำ ก็ไปทำตามๆ กัน โดยหวังว่าจะทำให้ตนเองมีสถานะที่ดีกว่าเดิม หรือบางคนก็ถูกหลอกให้ไปทำโดยพวกกลุ่มมิจฉาชีพที่ได้ประโยชน์จากการเรียกรับเงินทองจากการช่วยให้ได้ขึ้นทะเบียน เป็นต้น

เรื่องมันเป็นปัญหาก็ตอนที่ คนที่ว่านั้นต้องไปทำบัตรประจำตัวบุคคลซึ่งไม่มีสัญชาติไทย (สำหรับคนที่มีชื่ออยู่ใน ท.ร. ๑๓) แต่เจ้าหน้าที่ไม่สามารถออกบัตรให้ได้ เพราะเมื่อตรวจสอบแล้วพบว่ามีชื่ออยู่สองที่ (โดยการตรวจลายพิมพ์นิ้วมือ ซึ่งจะนำไปเปรียบเทียบกับลายพิมพ์นิ้วมือของคนไม่มีสัญชาติไทยประมาณสองล้านสองแสนกว่าคนที่เก็บอยู่ในฐานข้อมูลของทางราชการ) ดังนั้นทางแก้ไขปัญหาก็คือ คนนั้นจะต้องไปขอถอนชื่อออกจากทะเบียนประวัติ ท.ร. ๓๘/๑ ก่อน โดยต้องไปทำที่สำนักทะเบียนที่ตนเองมีชื่ออยู่ใน ท.ร. ๓๘/๑ นั้น แล้วจึงจะมาขอทำบัตรประจำตัวบุคคลซึ่งไม่มีสัญชาติไทย (สำหรับคนที่มีชื่ออยู่ใน ท.ร. ๑๓) ได้

ทางเลือกอีกทางหนึ่งซึ่งได้รับฟังมา ก็คือ แนะนำให้คนนั้นไปขอให้จำหน่ายชื่อตนเองออกจาก ท.ร. ๑๓ เลย ก็จะทำให้มีชื่ออยู่แค่ในทะเบียนประวัติ ท.ร. ๓๘/๑ เพียงที่เดียว แต่ผมก็ยังสงสัยอยู่ว่าจะใครทำแบบนี้รึเปล่า เพราะเมื่อดูจากสถานะทางกฎหมายแล้ว การเป็นคนที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน ท.ร. ๑๓ นั้นมีสถานะทางกฎหมายดีกว่า เพราะไม่มีกำหนดเวลาที่ให้อยู่ในประเทศไทย ต่างจากคนที่มีชื่ออยู่ใน ท.ร. ๓๘/๑ ซึ่งปัจจุบันได้รับอนุญาตให้อยู่ในประเทศไทยได้ถึงแค่เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๓ นี้เท่านั้น และก็ยังไม่รู้ว่าคณะรัฐมนตรีจะยอมขยายเวลาให้อยู่ในประเทศไทยต่อไปอีกหรือไม่

[ไผ่ไม่มีกอ]

แปลกค่ะ เคยได้ยินคนชื่อซ้ำกันนามสกุลซ้ำกันกับคนอื่น อันนั้นก็ว่าแปลกแล้ว