บทบาทของผู้บริหารกับการเป็นผู้นำทางวิชาการ
จากการที่ได้มีโอกาศได้ฝึกอบรมในโครงการพัฒนาและเพิ่มศักยภาพผู้บริหารสถานศึกษาในโครงการ IC-EXCEL ของ SEAMEO-INNOTECH ซึ่ง NidTep โดยกระทรวงศึกษาธิการได้ให้ความสำคัญในการพัฒนาผู้ยริหารสถานศึกษาโดยเฉพาะการเป็นผู้นำทางวิขาการจนทำให้เห็น กรอบการทำงานของผู้อำนวยการโรงเรียน ตามภาระหน้าที่และความรับผิดชอบ 4 ด้าน อันได้แก่
1. School Management
2. School Communication
3. School Community Relations
4. Instructional Supervision
ทำให้ทราบถึงปัญหาและอุปสรรคจากการทำงานมากมายทั้งๆ ที่ถ้ามองดูภายนอกหรือมองเผินๆ จะไม่มีปัญหาใดๆ จากปัญหาดังกล่าวนั้น เพื่อนๆ ร่วมงานของผมได้บอกถึงวิธีการ/ขั้นตอนการแก้ปัญหาไว้มากมาย จึงเป็นประโยชน์อย่างยิ่งที่จะใช้โอกาสนี้ ทำการวางแผนเพื่อการปรับปรุงองค์กรนี้ให้มีคุณภาพสูงสุด
จากการศึกษาในครั้งนี้ทำให้ผมต้องคิดทบทาวนถึงบทบาทหน้าที่และมองถึงเป้าหมายของการทำงานใหม่ อันได้แก่
1. ต้องพัฒนาองค์กรให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้อย่างแท้จริง (A learning Organization)
2. ผู้อำนวยการโรงเรียนต้องเป็นผู้นำองค์กรอย่างมืออาชีพ (Professional leadership) ได้แก่
- รอบรู้และยึดมั่นในวัตถุประสงค์
- ใช้วิธีการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทุกด้าน
- เป็นผู้นำวิชาชีพที่ทรงความรู้และคุณภาพ
- มีความคิดก้าวหน้า (Monitoring Progress)
3. ผู้บริหารและครูต้องกำหนดวิสัยทัศน์และเป้าหมายการทำงานร่วมกัน (Sharect Vision Goals)
4. จัดสภาพแวดล้อมทางการเรียนรู้ในโรงเรียนให้ดี
(Concentration on teaching on learning)
- Clean สะอาด
- Green ร่มรื่น
- Beautiful สวยงาม
- Safety ปลอดภัย
- Facility ความสะดวก
- Friendly ความอบอุ่น
5. ให้ความสำคัญและเน้นการจัดการสอนและการเรียนรู้
(Concentration on teaching on learning)
6. กระตุ้นให้ครูทำการสอนอย่างมีจุดมุ่งหมาย (Purposeful teaching)
7. ส่งเสริมการคิดของนักเรียนให้รู้จักสิทธิและหน้าที่ความรับผิดชอบของตนเอง (Pupil rights and responsibilities)
8. สร้างความสัมพันธ์การมีความรู้สึกรับผิดชอบร่วมกันระหว่างหน้าและโรงเรียน (Home-school partnership)
9. ผู้อำนวยการโรงเรียนคงต้องใช้การเสริมแรงทางบวกมากขึ้น (Positive reinforcement)
และต่อแต่นี้ผมในฐานะที่ดูแลองค์กรนี้ คงจะต้องจัดการด้านคุณภาพเพิ่มขึ้น จัดการคุณภาพ
โดยร่วม (Total Quality Management/T.Q.M.) เพื่อการเป็นองค์กรแห่งคุณภาพอย่างแท้จริงโดย
1. ต้องปรับปรุงคุณภาพขององค์กรทั้งหมดทุกด้าน
2. ดำเนินการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
3. ให้บุคคลในองค์กรนี้มีส่วนร่วมในการทำงานและพัฒนา
4. มุ่งเน้นที่ความพึงพอใจของลูกค้า (Streck holder) เป็นสำคัญ ได้แก่
- ครู
- นักเรียน
- ผู้ปกครอง+ชุมชนและองค์กรที่เกี่ยวข้อง
5. ต้องมีการวัดและประเมินผลทุกขั้นตอนและแม่นยำ โดยทักษะทางการบริหารที่ผมมีอยู่ ได้แก่
- Be Enthusiastic (กระตือรือร้น)
- Challenge the process (ทำงานท้าทาย)
- Celebrate Achievements (สร้างขวัญกำลังใจ)
- Set the Example (ทำเป็นตัวอย่าง)
- Help other to Act (ช่วยเหลือ)
และสิ่งที่พบในการประชุมครู เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม 2552 พบว่า ครูมีความกระตือรือร้นในการระดมความคิดเห็น , บอกปัญหาและหาวิธีการแก้ไขร่วมกัน ทำให้ผู้อำนวยการได้พบกระบวนการทำงานที่สนองตอบต่อภารกิจ 4 ด้าน ดังนี้
School Management
- Ordering Supplies
- Hiring teachers
- Basic record keeping
School Communications
- Coordination with national education of facials
School Community relations
- Writing to alum
- Involvement in PTCA/PTA activities
- Attending meeting of local organizations
- Toining Community Councils
Instructional Supervision
- Class obeervations
- Assessment of Student performance
- Teacher Supervision
- Curriculum Planning
และสิ่งหนึ่งที่โรงเรียนของผมมองตรงกับบทเรียนนี้คือการส่งเสริมให้ครูนำ ICT เพื่อจัดการเรียนการสอนซึ่งตรงกับโครงการ Lab school Project ของ M.O.E. ที่โรงเรียนดำเนินการเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย เพื่อเป็น 10 สุดยอดโรงเรียนคุณภาพ ได้แก่
1. สุดยอดผู้นำการเปลี่ยนแปลง
2. สุดยอดนวัตกรรมการบริหารจัดการโรงเรียน
3. สุดยอดโรงเรียนดีมีคุณภาพการประเมินผลเกณฑ์มาตรฐานระดับชาติ
4. สุดยอดโรงเรียนสะอาด
5. สุดยอดแหล่งเรียนรู้และห้องสมุดมีชีวิต
6. สุดยอดโรงเรียนผู้นำระบบ E-Learning เพื่อการจัดการเรียนรู้
7. สุดยอดโรงเรียนมีครูดี เป็นมืออาชีพ
8. สุดยอดโรงเรียนมีนักเรียนเก่ง , ดี, มีความสุข
9. สุดยอดความสามารถของนักเรียนในการแข่งขันฝีมือดีในเวทีนานาชาติ
10. สุดยอดความร่วมมือของภาคีเครือข่ายอุปถัมภ์โรงเรียน
ผมคาดว่า เมื่อนำความรู้และเทคนิควิธีการต่างๆ ที่ได้ศึกษาจาก IC-EXCELS/SEAMEO INNOTECH แล้วคงทำให้องค์กรของผม คือ Triamudomsuksanomklao Uttaradit School เป็นโรงเรียนคุณภาพโรงเรียนหนึ่ง ตามที่ M.O.E. คาดหวังและเป็นไปตามที่นักเรียน,ผู้ปกครอง และชุมชนของเราดำเนินการ
ขอบคุณท่านอย่างมาก สำหรับความรู้ใหม่ๆ ที่ท่านให้จากการศึกษาในโครงการนี้ซึ่งก่อให้เกิดประโยชน์อย่างยิ่งต่อการบริหารงานในโรงเรียนของผมอย่างยิ่ง เนื่องจากทำให้ผมได้แนวคิดใหม่ๆ เพื่อใช้ในการบริหารโรงเรียนโดยเฉพาะกระบวนการสร้างภาวะผู้นำเพื่อการบริหารโรงเรียนให้มีคุณภาพ และที่สำคัญยิ่งก็คือ การเน้นให้ผู้บริหารรู้จักการให้ E.Q. เพื่อการบริหารโรงเรียน
ต่อแต่นี้ไปผมคงต้องใช้มุมมองหลายๆ ด้านโดยพิจารณาจากความคาดหวังจากนักเรียน, ผู้ปกครอง, ครู, ชุมชน และหน่วยงานอื่นๆ ตามที่ท่านได้ให้ความคิดเห็นได้
สุดยอดผู้บริหาร เปลี่ยนโฉมสถานศึกษา ชื่นชมแนวคิด ชอบบทความที่เขียนอ่านง่าย ชวนให้ติดตามขออนุญาตเป็นสมาชิก
พรชัย ภาพันธ์
ขอบคุณสำหรับเรื่องราวดี ๆ นะคะ
ขออนุญาตใช้เป็นข้อมูลในการศึกษาเรื่องภาวะผู้นำนะคะ
ผมได้ทำรายงานเรื่องบทบาทของผู้บริหารกับการเป็นผู้นำทางวิชาการเลยเข้ามาดูแล้วเจอเนื้อหานี้
ดีมากเลยครับ ขอบคุณครับสำหรับเนื้อหา