Reason, Inductive Reasoning, Deductive Resoning

Reason เหตุผล

การตัดสินใจ ความคิดในการตัดสิน การคาดคะเน การอ้างอิงไปถึง การเปรียบเทียบ
คำตรงข้ามคือ ไม่มีเหตุผล (ไร้เหตุผลสิ้นดี จากบทพูดของ เปาบุ้นจิ้น@ศาลไคฟง)

Deductive Reasoning (Deduction)
จากกฏเกณฑ์ (General Laws) --> เหตการณ์ (Particular instances)
กฎของนิวตัน (Newton's Law)
ทุกอย่างที่นำไปไว้อยู่บนที่สูงจะตกลงมาที่พื้น
ดังนั้นถ้าคุณเตะลูกบอลขึ้นไป ลูกบอลจะต้องตกลงมา
That's Newton's Law. Everything that goes up must come down.
And so, if you kick the ball up, it must come down.
Deductive = Tne inference of particular instances from general laws

http://www2.sjsu.edu/depts/itl/graphics/induc/ind-ded.html

Inductive Reasoning (Induction)
จากเหตการณ์ (Particular instances) ไปเป็น สมมติฐาน (Hypothesis), กฎ (Laws)
ทุกครั้งที่เตะลูกบอลขึ้นไปลูกบอลจะตกลงมา ดังนั้นคาดว่าครั้งต่อไป
ถ้าเตะลูกบอลขึ้นไปอีก ลูกบอลก็คงจะตกลงมาอีกเหมือนเดิม 
I've noticed previously that every time I kick a ball up, it comes back down,
so I guess this next time when I kick it up, it will come back down, too.
Inductive = The inference of general laws from particular instances

http://www2.sjsu.edu/depts/itl/graphics/induc/ind-ded.html

Reason, as used in this article, refers to mental faculties that generate or affirm propositions, by activities of the mind such as judging, predicting, inferring, generalizing, comparing.

judging, ตัดสินว่าถูกหรือผิด ดีหรือไม่ดี
predicting, คาดการณ์ว่าคงจะ...
inferring, อ้างอิงไปถึง
generalizing, จากกลุ่มตัวอย่างอ้างอิงไปที่ประชากร
comparing. การเปรียบเทียบมากกว่าน้อยกว่า ดำกว่าขาวกว่า

Reason in this sense is often contrasted with authority, intuition, emotion, mysticism, superstition, and faith, and is thought by rationalists to be more reliable than these in discovering what is true or what is best. The meaning of the word "reason" overlaps to a large extent with "rationality" and the adjective of "reason" in philosophical contexts is normally "rational", rather than "reasoned" or "reasonable".

Reason contrasted with authority, intuition, emotion, mysticism, superstition, and faith.
เหตุผล ต่างกันกับ การสั่งการบังคับบัญชา อารมณ์ความรู้สึก ญาณหยั่งรู้ ลางสังหรณ์ และ ความเลื่อมใสศรัทธา  

Authority อำนาจหน้าที่ สั่งการ บังคับบัญชา

Intuition แปลได้หลายความหมาย ความรู้ Knowledge
"ability to sense or know immediately without reasoning"

Emotion อารมณ์ (ความรู้สึก, ความคิด และ พฤติกรรม)
An emotion is a mental and physiological state associated
with a wide variety of feelings, thoughts, and behavior.
Emotion is often associated with mood, temperament.

Mystcism ญาณ หยั่งรู้

Superstition ลางสังหรณ์

Faith เชื่อถือ เลื่อมใส ศรัทธา

Both Aristotle and Plato, like many philosophers throughout history, did indeed write about this question, which can be explained as follows. On the one hand, people use logic, deduction, and induction,

Rational (Adj)
I'm sure there's a rational explanation.
Able to think clearly
Rational choice = we balance benefit of having something more and something less
Irrational choice = Fashion
Reason และ Rational Overlap กัน

Fashion ไม่เป็นเหตเป็นผลทางเศรษฐศาสตร์
(แต่บางคนบอกว่า Fashion เป็นเหตุผลส่วนตัว ก็ชอบน่ะ อยากได้ อยากซื้อจ้า)

References

http://en.wikipedia.org/wiki/Reason

http://www2.sjsu.edu/depts/itl/graphics/induc/ind-ded.html

Link to:
http://gotoknow.org/blog/nopadol

Link to:
http://gotoknow.org/blog/epistat