การพัฒนาบุคลากรที่บรรจุเป็นข้าราชการใหม่ในตอนที่ 8 นี้จะกล่าวถึงสวมบทบาทจริงในการเป็นคุณอำนวย คุณลิขิตและคุณประสาน พร้อมสร้างและใช้เครื่องมือในการทำงานเป็น
วันนี้วันที่ 20 มีนาคม 2552 ผมได้มีโอกาสไปร่วมเวทีสนทนากลุ่ม กับทีมงานสำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชร พร้อมนี้เราได้พาน้องๆนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ ลงไปปฏิบัติงานร่วมกันในพื้นที่ ณ.ศาลากลางบ้านหนองโสน หมู่ที่3 ตำบลเขาคีริส อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร
ความจริงแล้วเรามีเป้าหมายของการจัดเวทีสนทนากลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกกล้วยไข่ ตำบลเขาคีริส อำเภอพรานกระต่าย จำนวน 20 คนเศษ เพื่อทบทวนข้อมูลสภาพการผลิตกล้วยไข่ ปัญหาอุปสรรค และแนวทางพัฒนาการผลิตกล้วยไข่ ซึ่งเป็นความต่อเนื่องของการเก็บข้อมูลการวิจัยแนวทางการพัฒนาการผลิตกล้วยไข่ของจังหวัดกำแพงเพชรนั่นเองครับ
ในขณะเดียวกันเราต้องการที่จะสอนงานน้องๆที่เป็นนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ ได้เรียนรู้เกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของนักส่งเสริมการเกษตรมืออาชีพในปัจจุบัน พร้อมกับการฝึกทักษะการนำการจัดการความรู้(KM )ไปเป็นเครื่องมือในการพัฒนางานส่งเสริมการเกษตรนั่นเอง
จากการที่ได้พาน้องๆนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ ได้ลงไปปฏิบัติงานในพื้นที่และชุมชนต่างๆ มาหลายครั้งด้วยกัน วันนี้ผมดีใจมากที่เห็นน้องๆมีความตั้งใจ โดยไม่ต้องบอกน้องอีกแล้ว น้องๆทุกคนต่างอาสาทำหน้าที่บทบาทคุณอำนวย บทบาทคุณลิขิต และบทบาทของคุณสังเกต เป็นต้น น้องๆทำได้ดี และมีความคาดหวังว่าในอนาคตอันใกล้น้องๆจะต้องยกระดับไปเป็นนักส่งเสริมมืออาชีพได้ไม่ยาก
ลองมาดูบรรยากาศการสอนงานน้องๆในวันนี้ โดยไม่ต้องบอกว่าสอนงาน เพียงแต่มอบงานแล้วให้น้องๆได้ตัดสินใจ นี่คือความสำคัญที่จะต้องฝึกให้น้องๆกล้าตัดสินใจ กล้าเป็นผู้นำ ซึ่งมีกระบวนการดังนี้
การจัดสถานที่และเก้าอี้ที่ชุมชนจัดไว้ก่อนหน้านี้
การจัดเก้าอี้นั่งใหม่ให้สะดวกต่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ขั้นที่1. สังเกตสถานที่การจัดเวทีสนทนากลุ่ม การจัดเก้าอี้นั่ง โดยให้คำนึงถึงบรรยากาศแห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน ไม่ให้มีสิ่งกีดขวาง เมื่อเราไปถึง ทางชุมชนได้จัดแบบการประชุมไว้ เราก็ต้องจัดใหม่ให้เป็นรูปตัวยูหรือรูปครึ่งวงกลม
ขั้นที่2. ก่อนที่จะเข้าสู่เวทีการสนทนา ทางคุณเสนาะ ยิ้มสบาย (นวส.ชำนาญการ) ผู้รับผิดชอบงานส่งเสริมการเกษตรประจำตำบลเขาคีริส ได้แจ้งถึงวัตถุประสงค์ พร้อมแนะนำตัวเจ้าหน้าที่ จากนั้นได้เชิญคุณดรรชนี เมธเศรษฐ( นวส.ชำนาญการ) ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมงานจากจังหวัด ได้นำเสนอข้อมูล สภาพการผลิตกล้วยไข่ของตำบลเขาคีริส ที่ได้ประมวลจากแบบสัมภาษณ์ เพื่อให้พี่น้องเกษตรกรได้ทำการตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล และเปิดโอกาสให้มีการเพิ่มเติมข้อมูลให้สมบูรณ์
ขั้นที่ 3. จากนั้นคุณสิงห์ป่าสัก ได้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนการผลิตกล้วยไข่ต่อไร่ ซึ่งมีความแตกต่างของข้อมูล โดยเฉพาะกล้วยไข่ที่ปลูกใหม่ กับกล้วยไข่ปีที่สอง(กล้วยตอ2 ) จากนั้นเปิดโอกาสให้พี่น้องผู้ปลูกกล้วยไข่ได้ทำการทบทวนข้อมูลใหม่ โดยมีการแบ่งกลุ่มย่อย ออกเป็น สามกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่หนึ่งทบทวนข้อมูลต้นทุนการผลิตกล้วยที่ปลูกใหม่ กลุ่มที่สองทบทวนข้อมูลต้นทุนการผลิตกล้วยตอ กลุ่มที่สามระดมความคิดด้านเทคโนโลยีการผลิตกล้วยไข่
กลุ่มย่อยน้องใหม่สวมบทบาทคุณอำนวยและคุณลิขิต
การสร้างและใช้เครื่องมือในการเก็บข้อมูล(เชิงคุณภาพ)
ขั้นที่ 4. จากนั้นก็ทำการแบ่งกลุ่มย่อยออกเป็นสามกลุ่มตามนัยข้อสาม ซึ่งจะให้เวลาในการระดมความคิด ประมาณ 30 นาที จากนั้น ก็จะมีการสรุปผลของแต่ละกลุ่มย่อย ให้เวทีใหญ่ได้ทราบพร้อมได้เพิ่มเติมข้อมูลให้สมบูรณ์ ข้อสังเกตที่น่าภูมิใจก็คือความกล้าแสดงออกของภาวะผู้นำของน้องๆนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ที่ตัดสินใจสวมบทบาทการเป็นคุณอำนวย คุณลิขิต และคุณประสาน โดยรับผิดชอบกลุ่มที่สามด้านเทคโนโลยีการปลูกกล้วยไข่เริ่มต้นตั้งแต่การคัดเลือกพื้นที่ปลูก การเตรียมพื้นที่ปลูก การเตรียมพันธุ์ การปลูก การดูแลรักษา การเก็บเกี่ยว รวมถึงการตลาดกล้วยไข่ โดยใช้เครื่องมือปฏิทินการปลูกพืช
ขั้นที่ 5. จากนั้นผมเขียวมรกต ได้ทำหน้าที่การนำเสนอข้อมูลของปัญหาอุปสรรคการปลูกกล้วยไข่ และแนวทางพัฒนาการผลิตกล้วยไข่ โดยใช้ฐานข้อมูลที่ได้จากการประมวลจากแบบสัมภาษณ์ทั้งนี้ได้เปิดโอกาสให้พี่น้องเกษตรกรได้ทบทวนพร้อมได้เพิ่มเติมข้อมูลและเสนอแนะความเป็นไปได้ของแนวทางพัฒนาการผลิตกล้วยไข่
ขั้นที่ 6. จากนั้นคุณคำปริว จันทร์ประทักษ์ (เกษตรอำเภอพรานกระต่าย ) ได้เข้ามาร่วมในเวทีสนทนากลุ่ม พร้อมที่ให้การสนับสนุนตามแนวทางพัฒนาการผลิตกล้วยไข่ ที่พั่น้องเกษตรกรผู้ปลูกกล้วยไข่ได้ร่วมกันคิด โดยจะเริ่มต้นตั้งแต่การรวมกลุ่มผู้ผลิตกล้วยไข่ก่อน พร้อมได้ให้กำลังใจแก่พี่น้องเกษตรกร
ขั้นที่ 7. จากนั้นคุณเสนาะ ยิ้มสยาย (นวส.ชำนาญการ) ผู้รับผิดชอบงานส่งเสริมการเกษตรประจำตำบลเขาคีริส ได้นัดหมายแกนนำกลุ่มย่อยได้นำแนวทางการพัฒนาการผลิตกล้วยไข่ ที่ได้ระดมความคิดกันในวันนี้ไปหารือเพื่อนบ้าน แล้วได้กำหนดการทำแผนปฏิบัติงานกลุ่มต่อไป จากนั้นทีมงานร่วมรับประทานอาหารกลางวันกับพี่น้องเกษตรกรแล้วก็แยกย้ายกัน
ขั้นที่ 8. การประเมินผลหลังเสร็จสิ้นการลงไปปฏิบัติการด้วยเทคนิค AAR. ซึ่งเรามีการทบทวนผลของการปฏิบัติงานที่ห้องประชุมสำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย ในขณะเดียวกันเราได้ให้คำปรึกษาแก่นักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ ด้านการปรับแนวคิดการทำงานส่งเสริมการเกษตร ณ.ปัจจุบัน
ประเมินหลังเสร็จสิ้นการปฏิบัติงานด้วยเทคนิคAAR.
สรุปบทเรียนในวันนี้ ผมดีใจมากครั้งหนึ่งที่เห็นน้องๆนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ ได้มีความมุ่งมั่น ในการลงปฏิบัติงานในพื้นที่และชุมชน รวมทั้งมีการสร้างเครื่องมือเป็น พร้อมกล้าแสดงออกฝึกปฏิบัติจริงในบทบาทคุณอำนวย คุณลิขิต และคุณประสาน เป็นต้น และคาดหวังว่าน้องๆจะเป็นหนึ่งในทีมงานนักส่งเสริมการเกษตรมืออาชีพของจังหวัดกำแพงเพชรในอนาคตอันใกล้นี้ได้อย่างแน่นอนครับ...
เขียวมรกต
20 มีค.52
สวัสดีครับ ขอความคิดเห็นหน่อยครับ
ถ้าเราจะพัฒนาบุคลากรที่ทำงานแบบราชการ เราจะมีแรงจูงใจอะไรบ้างนอกจากเงิน เพราะเมื่อเปรียบเทียบกับเอกชน นั้น เค้าจะชัดเจนในเรื่องผลตอบแทนที่เป็นเงิน
ขอบคุณครับ
ขอบคุณครับท่านเขียวมรกต
เงินไม่ได้อยู่กับเราตลอด แต่วิชาติดตัวเราเสมอ ยิ่งมีวิชามากไปอยู่ที่ไหนก็ได้ มีเงินบางครั้งก็อยู่ไม่ได้
สำหรับตัวผมเองเงินเดือนก็ไม่ได้มากมาย แต่มองว่าเราควรหาความรู้เพิ่มเติมให้มากๆๆๆๆ มากกว่าเปลี่ยนงานไปเรื่อยๆเพื่อเงินเดือนที่สูงขึ้น