DROP IN CENTER เกิดขึ้นจากแนวคิดของ Harm Reduction ซึ่งเป็นการเติมเต็มสิทธิในสุขภาพของผู้ใช้ยาโดยทำให้พฤติกรรมที่เป็นอันตรายเป็นอันตรายน้อยลง เป็นการยืดหยุ่นวิธีการรักษาโดยยึดความพร้อมของผู้ป่วยเป็นฐาน ( เคารพในศักดิ์ศรีและสิทธิของผู้ใช้ยา) กล่าวคือไม่ได้บังคับให้ผู้ใช้ยาเลิกเสพยา แต่เป้าหมายอยู่ที่การลดอันตรายจากการใช้ยา
DROP IN CENTER คือ สถานที่ปลอดภัยสำหรับ ผู้ใช้ยาเสพติดที่จัดกิจกรรมและบริการที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิต โดยให้บริการตามความต้องการที่จำเป็น (Holistic Needs) ของผู้ใช้ยาเสพติดทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ จิตวิญญาณ ความรัก ความรู้ การศึกษา อาชีพ รวมถึงการปกป้องสิทธ์ในสังคมอย่างเสมอภาค ทั่วถึงและเท่าเทียมกัน ด้วยการเข้าใจและเห็นคุณค่าของผู้ใช้ยาเสพติด มีประโยชน์ในการเป็นตัวกลางที่ทำให้ผู้ใช้ยาเสพติดใช้เป็นสถานที่ทำให้ความสำคัญของตนเอง เกิดเจตคติที่ดีว่าตนเองมีคุณค่าต่อสังคม และเพื่อนช่วยเพื่อน เพิ่มศักยภาพผู้ใช้สารเสพติดในการดูแลตนเอง และป้องกันโรคที่อาจเกิดจากการใช้สารเสพติด เช่น การติดเชื้อ HIV
รวมทั้งสนับสนุนและส่งเสริมให้ผู้ใช้สารเสพติดเข้าถึงบริการของรัฐตามสิทธิพึงมีพึงได้ของตนเอง พิทักษ์สิทธิในการได้มีสุขภาพดีทั้งกายและใจ ตามมาตรฐานสูงสุดเท่าที่จะมีได้
กิจกรรมที่จัดขึ้นใน DROP IN CENTER เพื่อช่วยลดอันตรายจากการใช้ยาได้แก่ กิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน , การให้คำปรึกษารายบุคคลและกลุ่ม ,กิจกรรมลงพื้นที่ ( Outreach Program ) ,กลุ่มบำบัด เช่น กลุ่มฝึกทักษะทางสังคม ,การให้ความรู้เกี่ยวกับการลดอันตรายจากยาเสพติด และโรคที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาเสพติด เช่น HIV วัณโรค ไวรัสตับฯลฯ ,การดูแลสุขภาพ เช่น พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ , การรักษาทั้งโรคทางกายและยาเสพติด ( เลิกได้ให้เลิก , เปลี่ยนเป็นยาเสพติดที่ถูกกฎหมายเพื่อการรักษา ) , การให้บริการ VCT การตรวจเลือด , ระบบส่งต่อบริการ ,การแจกถุงยางอนามัย , การให้โอกาส เช่น การทำงาน ที่อยู่อาศัย กิจกรรมพัฒนาทักษะอาชีพ ,เป็นที่พึ่งทางใจ คลายเครียด หรือบางแห่งอาจมีกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเข็มฉีดยา / การแจกเข็ม / ให้ความรู้การทำความสะอาดเข็ม
ตัวอย่าง DROP IN CENTER ในประเทศไทย เช่น PSI Asia Thailand เปิดให้บริการภายใต้ชื่อ บ้าน OZONE ใน 3 พื้นที่ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย และกรุงเทพมหานคร , มูลนิธิรักษ์ไทยและเครือข่ายผู้ใช้ยาประเทศไทย (TDN) เปิดศูนย์อันตราย 4 แห่ง ได้แก่ สมุทรปราการกรุงเทพมหานคร สตูล เชียงใหม่ , สถาบันธัญญารักษ์ เปิดให้บริการภายใต้ชื่อ บ้านอุ่นไอรัก ในสถาบันธัญญารักษ์ ปทุมธานี
การลดอันตรายจากการใช้ยา ใครก็ทำเป็นกระแสจริงๆ นักบำบัดมาทำงานด้านนี้มันขัดแย้งกันโดยสิ้นเชิง
ช่วงแรกๆที่ทำงานด้านนี้ความขัดแย้งไม่ใช่เรื่องใหญ่แต่ความขัดใจอาจเป็นปัญหามากกว่า.....
ขึ้นชื่อว่าเป็นนักบำบัด...ในใจก็อยากจะให้ผู้เสพยาได้รับการบำบัดและสามารถเเลิกยาได้
แต่ก็ต้องเข้าใจหลักความเป็นจริงเกี่ยวกับแรงจูงใจของคน....ไม่ใช่ว่าผู้ใช้ยาทุกคนจะพร้อมและต้องการเลิกยาได้พร้อมกัน
บางคนเร็ว บางคนช้า.....แต่เชื่ออยู่ 2-3 ประการว่า....."ไม่มีใครอยากติดยา"......."ทุกคนสามารถเปลี่ยนแปลงได้...แรงจูงใจเปลี่ยนแปลงได้ตาม stage of change..แต่อาจช้าเร็วไม่เท่ากัน" .....และ "ไม่มีใครทำให้เราเปลี่ยนแปลงได้นอกจากตัวเราเอง"...
จึงต้องค่อยๆๆปรับทัศนคติ...แต่ก็ยังแอบหวังอยู่เหมือนกันว่าอยากให้ผู้ใช้ยาหยุดยาและเลิกยาได้ เพียงแต่ลดความคาดหวังลงจากเดิมก่อน ใจเย็นๆ และก็ไม่อคติ เราก็จะสามารถทำงานด้านนี้ได้โดยลดความอึดอัดหรือลำบากใจ.....ที่สำคัญคือลดความรู้สึกว่าต้องทำตามคำสั่ง...กระแส...นโยบาย...เพราะหากรู้สึกแบบนั้นก็ไม่สามารถทำงานอย่างมีความสุขได้