๑๒..การจัดวางไมโครโฟนสำหรับเครื่องดนตรีแต่ละชิ้น.

แหล่งเสียงส่วนใหญ่ที่มีความถี่ต่ำมักกระจายออกรอบด้าน ยิ่งมีความถี่สูงขึ้นเสียงจะยิ่งถูกบีบให้ออกเป็นทิศทางมากขึ้น

การจัดวางไมโครโฟนสำหรับเครื่องดนตรีแต่ละชิ้น

1. เปียนโนใหญ่ (Grand Piano)

· สำหรับเพลงประเภทป๊อบ(POP) เพลงเต้นรำ(Dance) และเพลงแจ๊ส(JAZZ) ที่เล่นเคาะแรง ๆ หนัก ๆ ไมโครโฟนควรอยู่เหนือและชิดสายด้านเสียงสูง ส่วนฝาเปียนโนเปิดหรือยกออกเลย

· สำหรับการบรรเลงดนตรีประเภทเบา ๆ และบรรเลงร่วมกับวงหรือเครื่องดนตรีอื่น ๆ ซึ่งต้องการให้ได้เสียงค่อยหรือดังหรือถ้าเป็นเครื่องที่มีคุณภาพต่ำ ไมโครโฟนควรชะโงกหาสาย

· สำหรับการบรรเลงเดี่ยว ไมโครโฟนควรอยู่ทางปลายเปียนโนให้ห่างออกไป แต่ตัวเปียนโนควรตั้งอยู่บนพื้นแข็ง เพดานห้องสูง และมี Acoustic อย่างดี

- ควรลองฟังเสียงการบรรเลง เมื่อตั้งไมโครโฟนเข้าที่ตามคำแนะนำขั้นต้น แล้วเปรียบเทียบกับเสียงจากไมโครโฟนอีกตัวหนึ่งซึ่งลองตั้งให้ต่างจากที่แนะนำ เลือกใช้เสียงจากไมโครโฟนที่ให้เสียงดีกว่า

- ควรให้เสียงสูงเสียงต่ำอยู่ในระดับความใกล้-ไกลคล้ายกัน

- ในกรณีที่บรรเลงเดี่ยวประกอบการร้อง หรือเดี่ยวร่วมกับเครื่องดนตรีอื่น ควรจัดไมโครโฟนเหมือนการจัดสำหรับการบรรเลงดนตรีประเภทเบา ๆ และใช้ไม้สั้นเปิดค้ำฝาเปียนโน การผสมเสียงจะขึ้นอยู่กับการที่จะให้ความสำคัญแก่เสียงเปียนโนเพียงไร จะให้เป็นการบรรเลงประกอบ หรือบรรเลงคู่กันไป

2. เปียนโนเล็ก (Upright Piano) (ด้านหลังปิดด้วยผ้า)

วางไมโครโฟนทางข้างหลังด้านเสียงสูง ให้อยู่ในระดับต่ำลงมาสักครึ่งหนึ่งของเปียนโน ถ้าเปียนโนอยู่ใกล้ฝาหรือขนานกับฝาจะทำให้เกิดเสียงคล้ายกับถูกฝาล้อมปิด คล้ายอยู่ในกล่องควรเลื่อนให้ห่างออกมา

3. เปียนโนเล็ก (Upright Piano) (ด้านหลังปิดด้วยวัสดุแข็ง)

เปิดฝาเปียนโน แล้ววางไมโครโฟนให้หันลงมาทางด้านเสียงสูง

4. ไวโอลิน (Violin , Viola , Cello)

ไมโครโฟนควรอยู่ประมาณ 5 ฟุต เหนือเครื่องดนตรี หันลงตรงสาย

5. เบส (String Bass)

ไมโครโฟนควรอยู่ใกล้สายเหนือสะพานที่รับซอ

อีกแห่งที่น่าวางได้คือ ชี้เข้าทางรูรูป f

6. กลอง (Drums)

สำหรับกลองชุด โดยทั่วไปควรวางไมโครโฟนด้านกองเล็ก 1 ตัว ทางฉาบใหญ่ 1 ตัว ไมโครโฟน 2 ตัวที่ว่านี้ ตัวหนึ่งควรให้อยู่เหนือกลองชุดหันทำมุ่ง 45 องศา

เวลาตีกลองเล็ก บางทีเกิดเสียงกระแสลมกระทบไมโครโฟน บางครั้งผู้เล่นกลองเผลอยกไม้ตีกลองโดนไมโครโฟน

ฉะนั้น ควรฟังเสียงให้ดี ๆ และให้ผู้เล่นหมุนตัวซ้อมตีกลองให้เต็มที่ บางทีอาจต้องการไมโครโฟนอีกตัวหนึ่งสำหรับกลองใหญ่ กลองบองโก และเสียงร้อง

7. แตรทองเหลือง (Brass)

แกนตรงของเสียงแตรมักมีเสียงเพี้ยน ๆ ผู้เป่าแตรเดี่ยว ๆ ควรเป่าให้เสียงไปเฉียงกับไมโครโฟน และเคลื่อนเข้าใกล้ไมโครโฟนเมื่อต้องการเสียงเบา

8. แตรฝรั่งเศส (French Horn)

วางฉากข้างหลังผู้เป่า เพื่อให้ได้่เสียงสะท้อนที่ดี ไมโครโฟนหันเข้าหาฉาก แต่ให้ทางด้านตายหรือด้านบอดเสียงของไมโครโฟนหันเข้าหาแตร เพื่อลดเสียงต่าง ๆ ที่เกิดจากเครื่องกลไกของแตรให้น้อยลง

9. คลาริเนต หรือ ปี่ (Clarinet)

ไมโครโฟนอยู่เหนือปี่ ไม่ใช่อยู่ด้านหน้าปากกระบอกของปี่ พวก Oboe , Cor Anglais, Recorder ฯลฯ ก็วางเหมือนกัน

10. ฟลุ้ท หรือ ขลุ่ย (Flute)

อาจจัดไมโครโฟนให้อยู่ในลักษณะ

· หันลงหาและอยู่เหนือรูนิ้วขยับปิด-เปิด

· อยู่ข้างหน้าใกล้ปากผู้เล่น แต่ต้องระวังเสียงลมกระทบไมโครโฟน

11. กีตาร์ (Acoustic Guitar)

หันไมโครโฟนหักมุมลงหาช่องโหว่ของกีตาร์ ถ้าต้องการได้ยินเสียงนิ้วขยับ ก็เลื่อนไมโครโฟนไปทางด้านนิ้วจับขยับ

12. กีตาร์ไฟฟ้า (Amplified Guitar)

วางไมโครโฟนหน้าลำโพง ระวังเสียงหึ่ม เสียงฮัม เสียงเปรี้ย ๆ ที่อาจดังออกมาจากเครื่องขยายเสียง ถ้าสามารถทำได้ ควรใช้วิธีต่อสายตรง และอย่าลืมใช้หม้อแปลงอิสระ (Isolating Transformer) สำหรับเครื่องไฟฟ้าแต่ละเครื่อง

13. ระนาด

หันไมโครโฟนลงหาตรงกลางผืนระนาด ทำมุม 45 องศา ห่างออกไปราว 2-3 ฟุต

14. ฆ้องวง

หันไมโครโฟนให้ชี้ลงตรงกลางวง ทำมุม 45 องศา ห่างประมาณ 4 ฟุต

15. ซอต่าง ๆ

หันไมโครโฟนลงหาสายซอ ทำมุม 45 องศา ห่างประมาณ 2-3 ฟุต

16. จะเข้

หันไมโครโฟนลงตรงกลางเครื่อง ทำมุม 45 องศา ห่างออกไปประมาณ 3 ฟุต (สำหรับกระจับปี่ก็จัดเช่นเดียวกัน

17. ขิม

หักไมโครโฟนลง 45 องศา ให้ชี้ตรงเข้าหาสายขิม ห่างออกไปประมาณ 3 ฟุต

18. อังกะลุง

ใช้ไมโครโฟน 2 ตัว ที่จะ”มองเห็น”ทั้งวง หันเข้าหาวง หรือใช้ไมโครโฟนเพียวตัวเดียวก็ได้ อยู่สูงประมาณ 6 ฟุต ห่างจากวง 5 ฟุต สามารถ

”มองเห็น”อังกะลุงทั้งวง

19. เครื่องกำกับจังหวะ (กลอง ฉิ่ง ฉาบ ฆ้อง ฯลฯ )

หันไมโครโฟน ทำมุม 45 องศา อยู่ห่างเครื่องกำกับจังหวะแต่ละชนิดราว 2 ฟุต แต่ถ้าเครื่องกำกับจังหวะอยู่รวมกลุ่มกันอาจใช้ไมโครโฟนเพียงตัวเดียว ห่างออกมา 4-5 ฟุต อยู่สูงขึ้นไป3-4 ฟุต

20. วงดุริยางค์ วงดนตรี หรือคณะนักร้องประสานเสียงวงใหญ่

ใช้ไมโครโฟนที่รับเสียงได้มุมกว้าง (ประเภท Cardioid หรือ Ribbon) เพียงตัวเดียว อยู่ข้างหลังผู้อำนวยเพลง 10 ฟุต สูงเหนือศีรษะ 10 ฟุต บางครั้งอาจจำเป็นต้องใช้ไมโครโฟนเก็บเสียงมุมแคบเข้าช่วยตรงบางส่วนของวง

21. ผู้ฟัง (Audience)

ใช้ไมโครโฟน 2 ตัวอยู่ในกลุ่มผู้ฟัง เพื่อเก็บเสียงปรบมือ หรือเสียงร่วมร้องเพลง แต่ต้องหันด้าน”ตาย”ของไมโครโฟน ไปทางแหล่งเสียงอื่น เช่น ลำโพง เป็นต้น

หมายเหตุ

หลักต่าง ๆ ที่วางไว้นี้ เป็นเพียงแนวทางเพื่อช่วยให้การทำงานสะดวกขึ้นเท่านั้น จริง ๆ แล้ว ผู้ผลิตรายการ ผู้ควบคุมเสียง จะต้องทดลองให้เล่นและฟังจนได้เสียงตามต้องการ

ยกตัวอย่าง การวางไมโครโฟนให้ชิดสายซอ สายกีตาร์ จะทำให้ได้ยินเสียงนิ้วขยับ แต่ถ้าวางห่างเกินไป เราจะไม่ได้ยินเสียงแยกชัดออกมาอย่างที่ต้องการ เราจำเป็นต้องผ่อนปรน ด้วยการเปลี่ยนที่วางไมโครโฟนลองวางตรงนั้น ตรงนี้ ไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะได้คุณภาพเสียง ที่พอจะใช้ได้ใกล้เคียงกับเสียงที่เราต้องการที่สุดแล้ว

ขอให้ทุกท่านโชคดี

สวัสดีครับ

เขียนใน GotoKnow โดย นายช่างใหญ่
ใน วิถีช่าง

คำสำคัญ (Tags): #การบันทึกเสียง#นายช่างใหญ่#ภัทรพล คำสุวรรณ์#เครื่องดนตรี#ไมโครโฟน

หมายเลขบันทึก: 230286เขียนเมื่อ 17 ธันวาคม 2008 22:23 น. ()แก้ไขเมื่อ 9 มิถุนายน 2012 01:26 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน