บันทึกนี้นำข้อมูลมาจากเว็บของคุณครูอำพล สงวนศิริธรรม เห็นว่าเป็นบทความที่ดีและน่าสนใจ จึงขอนำมาบันทึกไว้อ่านร่วมกันครับ และขอขอบคุณคุณครูอำพล มา ณ โอกาสนี้ด้วยครับ
ลักษณะครูที่นักเรียนชอบ
สวัสดีครับ ลักษณะของครูที่นักเรียนชอบจะมีผลต่อพฤติกรรมของนักเรียน ครูจึงเป็นผู้มีอิทธิพลต่อความคิดและพฤติกรรมของนักเรียนทั้งในปัจจุบัน รวมทั้งอนาคตของเขาด้วย เราลองคิดย้อนหลังไปเมื่อสมัยที่เป็นนักเรียนสิครับ รู้สึกอย่างไรกับคุณครูที่ผ่านมาหลาย ๆ คน เชื่อว่าคงมีสักคนที่เรารู้สึกชอบอย่างฝังใจ และเป็นแรงบันดาลใจให้เราได้เป็นตัวเราในวันนี้ เมื่อรู้อย่างนี้แล้ว ลองมาช่วยพิจารณาลักษณะของครูที่นักเรียนชอบดังต่อไปนี้กัน ว่าครูจะทำได้หรือไม่และมีข้อจำกัดอย่างไรในสถานการณ์ปัจจุบัน เลือกเอาลักษณะที่สำคัญก็แล้วกันครับ
มีความเป็นกันเอง เมื่อสอบถามนักเรียน เกือบจะทุกคนชอบครูที่มีความเป็นกันเอง ให้ความสนิทสนมกับนักเรียนเหมือนญาติผู้ใหญ่คนหนึ่ง(แต่ไม่ใช่เพื่อนนะ) ความเป็นกันเองจะทำให้นักเรียนกล้าซักถามเมื่อมีปัญหา ไม่ว่าจะเป็นปัญหาการเรียนหรือปัญหาส่วนตัว ทำให้มีส่วนช่วยเหลือนักเรียนได้มาก
มีใบหน้ายิ้มแย้ม ไม่เครียด มีอารมณ์ขันบ้าง จะทำให้นักเรียนรู้สึกสบายใจ โดยเฉพาะธรรมชาติของวิชาที่ยากอยู่แล้วเช่นคณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ หรือภาษาอังกฤษ เป็นต้น ครูที่มีอารมณ์ขัน ใบหน้ายิ้มแย้มจะช่วยลดความยากของวิชาไปได้มาก ทำให้นักเรียนอยากฟัง อยากติดตาม และอยากเรียน
อุทิศตนและเสียสละเวลาเพื่อศิษย์ ลักษณะในข้อนี้แทบจะเรียกได้ว่าเป็นหัวใจของครูเลยทีเดียว ด้วยความแตกต่างระหว่างบุคคลทำให้นักเรียนแต่ละคนเรียนรู้ได้ไม่เท่ากันในเวลาเรียนปกติ แต่ถ้าครูมีเวลาให้เขาเพิ่มขึ้นก็จะทำให้สามารถเรียนทันคนอื่นได้ นักเรียนจึงชอบครูที่เสียสละเวลาให้กับเขา ซึ่งบางคนต้องการมากกว่าคนอื่น เราอาจแบ่งเวลาที่เป็นความสุขสบายส่วนตัว เช่นในช่วงพักกลางวันให้กับนักเรียนเหล่านี้บ้าง ครูบางคนให้เวลาหลังเลิกเรียนอีกช่วงหนึ่ง ช่างน่านิยมยกย่องจริง ๆ
มีความเมตตาต่อศิษย์ และมีความยุติธรรมเอาใจใส่ทุกคนโดยไม่ลำเอียง ลักษณะในข้อนี้ทำให้คิดย้อนหลังไปในอดีตที่เรายังเป็นนักเรียน บางคนมีประสบการณ์อันเลวร้ายที่พบครูขาดความยุติธรรม ทำโทษนักเรียนทั้งห้องเพราะนักเรียนในห้องเพียงคนเดียวทำผิดแล้วไม่ยอมรับผิด หรือมาโรงเรียนทันเวลาสม่ำเสมอ แล้วถูกตัดผม(ที่ครูคิดว่ายาวแล้ว)ในแถว ฯลฯ นักเรียนยังเป็นเด็กเล็กอยู่ย่อมต้องทำผิดพลาดบ้างเป็นธรรมดา ถ้าครูมีความเมตตาอยู่ในหัวใจ และให้อภัยในความผิดพลาดของนักเรียนได้เสมอ ก็จะสมดั่งที่สังคมยกย่องให้เป็นพรหมของศิษย์
มีวิธีการสอนดี เข้าใจง่าย และคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล ลักษณะในข้อนี้ชัดเจนอยู่ในตัวแล้ว เรามีใบประกอบวิชาชีพครูที่มีเกียรติ ได้ผ่านการศึกษาอบรมจากสถาบันระดับสูง ได้เรียนรู้วิธีการสอน ได้ฝึกประสบการณ์สอน ซึ่งวิชาชีพอื่นไม่มี มีความเข้าใจจิตวิทยาเด็กและวัยรุ่นเป็นอย่างดี
แม่นยำในเนื้อหาวิชา มีความมั่นใจ และมีความทันสมัยอยู่เสมอ นักเรียนชอบครูที่มีความรู้ดี โดยเฉพาะในวิชาที่สอน ถ้าเป็นวิชาเอกที่ครูเรียนมาคงจะไม่มีปัญหาอะไรมาก แต่ถ้าต้องสอนในวิชาที่ไม่ถนัดก็อาจจะต้องเตรียมการสอนมากหน่อย เพราะไม่ว่าจะสอนระดับประถมศึกษาหรือมัธยมศึกษา ก็เป็นเรื่องที่ครูเคยเรียนมาแล้ว ใช้เวลาทบทวนทำความเข้าใจสักระยะหนึ่งก็คงสอนได้ไม่ยากนัก และที่สำคัญควรปรับปรุงเนื้อหาวิชาให้ทันสมัยเป็นปัจจุบันอยู่เสมอ ไม่ควรใช้แผนการสอนที่เคยสอนมาเมื่อ 5 ปีที่แล้วในวันนี้อีกโดยไม่มีการปรับปรุงเนื้อหาหรือวิธีการใหม่ ๆ เลย ผมเชื่อว่าครูมืออาชีพมีลักษณะที่นักเรียนชอบเหล่านี้แล้ว ทุกคนครับ
ลักษณะนักเรียนที่ครูชอบ
สวัสดีครับ เมื่อครั้งก่อนผมคุยกันถึงลักษณะของครูที่นักเรียนชอบ เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมกับทั้งสองฝ่าย วันนี้จึงขอคุยกันในมุมมองอีกด้านหนึ่ง คือลักษณะของนักเรียนที่ครูชอบ ซึ่งคงจะเป็นลักษณะพื้นฐานทั่ว ๆ ไป ไม่ได้เฉพาะเจาะจงสำหรับนักเรียนกลุ่มหนึ่งกลุ่มใดเท่านั้น เรามาเริ่มกันเลยครับ
มีความตั้งใจเรียน ครูทุกคนชอบนักเรียนที่ตั้งใจเรียน มีความกระตือรือร้น ทันทีที่ครูเข้ามาในห้องเรียน ทุกคนเตรียมพร้อมที่จะเรียนวิชานั้นแล้ว มีสมุด หนังสือ หรืออุปกรณ์การเรียนที่เกี่ยวข้องก็หยิบวางไว้บนโต๊ะ ถ้าเป็นนักเรียนที่ต้องเดินไปเรียนยังห้องเรียนเฉพาะ ก็แสดงอาการกระวีกระวาด รีบเร่งที่จะเดินไปยังห้องเรียนนั้นให้เร็วที่สุด
มีความขยันหมั่นเพียร มีคำพูดที่ว่า 'เก่งไม่กลัวแต่กลัวขยัน' ทั้งนี้เพราะความขยันสามารถเอาชนะทุกสิ่งทุกอย่างได้ คนเก่งที่เกียจคร้านอาจแพ้คนอื่น ๆ ที่เก่งน้อยกว่าแต่ขยันมากกว่า ครูจึงชอบนักเรียนที่ขยันทุกคน โดยเฉพาะขยันทำการบ้าน ขยันทำรายงานที่ครูมอบหมาย ขยันท่องอ่านหนังสือ
มีความพยายามและอดทน นักปราชญ์บางคนกล่าวว่า ไม่มีเรื่องใดที่ยากนอกจากจะไม่คุ้นเคยเท่านั้น ท่านบอกว่าวิชาความรู้ต่าง ๆ ในโลกนี้ ล้วนเป็นเรื่องศึกษาทำความเข้าใจได้เสมอ และเมื่อเกิดความคุ้นเคยแล้วเรื่องที่ว่ายากก็จะกลายเป็นง่าย แต่กว่าจะเกิดความคุ้นเคยจะต้องอาศัยความพยายามและอดทนเป็นหลัก ครูจึงชอบนักเรียนที่มีความอดทน พยายามที่จะทำความเข้าใจในเนื้อหาวิชาความรู้ ไม่ท้อถอย ไม่กลัวเรื่องยาก รวมทั้งสามารถอดทนต่อคำบ่นของครูได้ด้วย
มีความตรงต่อเวลา ครูคงเสียความรู้สึกถ้าเข้าห้องสอนแล้วนักเรียนส่วนใหญ่ยังมาไม่ถึง ครูจึงชอบนักเรียนที่ตรงต่อเวลา เริ่มตั้งแต่มาให้ทันเวลาเข้าแถวเคารพธงชาติ เข้าเรียนตรงเวลา ส่งงานตามกำหนดนัดหมาย ลักษณะข้อนี้จะเป็นสิ่งดีติดตัวนักเรียนไปจนถึงอนาคต
มีความซื่อสัตย์ ความซื่อสัตย์เป็นคุณธรรมที่สำคัญของคนดี ในคติพจน์ของวิชาลูกเสือถึงกับกล่าวว่า เสียชีพอย่าเสียสัตย์ แสดงว่าความซื่อสัตย์สำคัญยิ่งกว่าชีวิต ครูจำเป็นต้องปลูกฝังคุณธรรมข้อนี้ให้กับนักเรียนทุกคน ทั้งความซื่อสัตย์ต่อตนเอง เช่นไม่ลอกการบ้านเพื่อน รายงานเพื่อน หรือทุจริตในการสอบ รวมทั้งความซื่อสัตย์ต่อผู้อื่น ทั้งบิดา-มารดา ญาติ ครู เพื่อน และคนอื่น ๆ
มีความรับผิดชอบ ความรับผิดชอบเป็นลักษณะนิสัยที่สำคัญของผู้ที่จะประสบความสำเร็จในชีวิต ทุกคนที่เกิดมาล้วนต้องมีความรับผิดชอบในฐานะที่ต่าง ๆ กัน เช่นความรับผิดชอบในการเป็นพ่อ-แม่ ความรับผิดชอบที่เป็นบุตร ความรับผิดชอบของนักเรียน ความรับผิดชอบในหน้าที่การงาน และความรับผิดชอบต่อครอบครัว นักเรียนจึงได้รับการฝึกนิสัยเรื่องความรับผิดชอบมาตั้งแต่ชั้นอนุบาลจนถึงมหาวิทยาลัย ไม่ว่าใครก็ชอบคนที่มีความรับผิดชอบ
มีสัมมาคารวะอ่อนน้อมถ่อมตน ถึงแม้ปัจจุบันเรื่องนี้จะไม่ค่อยได้รับความสนใจจากคนทั่วไปมากนัก เพราะคำนึงถึงสิทธิมนุษยชนที่ว่า คนทุกคนมีความเสมอภาคและมีความเป็นคนเท่าเทียมกัน จึงไม่จำเป็นต้องแสดงความคารวะหรืออ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู้อื่น แต่สำหรับสังคมไทยที่มีจารีตประเพณีที่งดงาม การมีสัมมาคารวะอ่อนน้อมถ่อมตนของนักเรียนที่มีต่อครูของเขา ยังเป็นมารยาทที่งดงาม น่าชื่นชม ทั้งต่อตัวครูเองและผู้พบเห็นเสมอ หวังว่าสิ่งที่ครูชอบเหล่านี้คงจะไม่มากเกินไปสำหรับนักเรียนที่รักทุกคนที่จะประพฤติปฏิบัตินะครับ 
คุณน้ำผึ้งสีชมพู
คุณฮาร์ท 
คุณธนิตย์ สุวรรณเจริญ 
ว่าที่ พ.ต. ณัฏฐพล ตันมิ่ง 
คุณครูอ้อย แซ่เฮ
คุณมิ๊กกี้ 
