การอนุรักษ์โบราณสถานโบราณวัตถุในชุมชน
ผมได้รับเกียรติให้เป็นที่ปรึกษากลุ่มอนุรักษ์โบราณสถานและโบราณวัตถุอำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี (อส.มศ.อ.บ้านลาด จ.เพชรบุรี) ผมมักจะเข้าไปทำงานกับพวกเขาเป็นประจำโดยนำกล้องถ่ายวีดีโอส่วนตัวไปด้วยและเก็บภาพสำคัญเอาไว้ บางครั้งนำภาพวีดีโอมาตัดต่อทำเป็นวีซีดีแล้วนำไปฉายให้เวลาชาวบ้านดูบ้างเมื่อเขามีกิจกรรมร่วมกัน
เมื่อครั้งที่กลุ่ม อส.มศ.ทำงานกันครั้งแรกทำที่เขาถ้ำรงค์ และเขาน้อยซึ่งอยู่ในหมู่ที่ 3 และหมู่ที่ 4 ตำบลถ้ำรงค์ ผมก็ได้ร่วมกิจกรรมกับเขาด้วย ผมได้พบกับโบราณวัตถุที่สำคัญหลายชิ้น ชิ้นแรกเป็นส่วนยอดของเจดีย์ที่แตกและฝังอยู่ในกองใบไม้มาเป็นเวลานานมากจนดมีลักษณะเหมือนก้อนหินธรรมดา แต่ผมได้สังเกตเห็นจุดสีแดงเล็กๆเด่นออกมาจากกองใบไม้ จึงให้พี่ อส.มศ.ลองไปกวาดใบไม้ออกแล้วพลิกขึ้นมา ปรากฎว่าเป็นส่วนยอดของเจดีย์ที่แตกมีรูปร่างลักษณะดังภาพที่ 1 ผมจึงได้แนะนำให้กลุ่ม อส.มศ.ทำหนังสือพร้อมด้วยรูปภาพส่งไปยังสำนักงานศิลปากรเขต 1 ราชบุรี เข้ามาสำรวจ ทางศิลปากรก็ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีโดยส่งนักโบราณคดีเข้ามาสำรวจ แล้วสรุปข้อมูลให้เราอย่างละเอียดรวมรวมมาเป็นเล่ม ทำให้เราได้มีข้อมูลของท้องถิ่นเรามากขึ้นกว่าเดิมมาก และเกิดความภาคภูมิใจว่าท้องถิ่นบ้านเรามีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่ครั้งอดีต เพราะมีการสร้างสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ไว้มากมาย ซึ่งปัจจุบันอยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรมมาก หากเราไม่รักษาไว้ก็คงหมดโอกาสที่จะได้ศึกษาเรียนรู้ประวัติความเป็นมาของท้องถิ่น
ภาพที่ 1 ส่วนยอดเจดีย์หัก
การจัดตั้ง อส.มศ.ของกรมศิลปากร นับว่าเป็นประโยชน์มาก ในการสร้างเครือข่ายอนุรักษ์โบราณสถานและโบราณวัตถุ แต่ก็เกือบจะสายเกินไปเพราะว่าโบราณสถานโบราณวัตถุได้ถูกทำลายไปโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เช่น ไถปรับพื้นที่เพื่อทำไร่บนเนินอิฐขนาดใหญ่ซึ่งน่าจะเป็นโบราณสถานหลายแห่ง ทำให้หลักฐานทางประวัติศาสตร์ถูกทำลายไปอย่างน่าเสียดาย อส.มศ.น่าจะช่วยเรื่องนี้ได้เป็นอย่างดี แต่พวกเขาก็ยังขาดทักษะในการเผยแพร่ผลงานที่พวกเขาทำแก่ประชาชน และขาดเครื่องมืออุปกรณ์ที่จะใช้ในการเผยแพร่ดังกล่าว ปัญหานี้ก็น่าจะช่วยกันดูแลให้พวกเขาทำงานได้อย่างเต็มที่ อย่ามองว่างานของ อส.มศ.เป็นงานเล็ก ๆ และไม่มีความสำคัญ ปล่อยให้พวกเขาทำงานกันไปตามมีตามเกิด จะทำให้พวกเขาหมดกำลังใจ เมื่อพวกเขาหมดกำลังใจพวกเราส่วนรวมก็จะขาดหลักฐานอันสำคัญทางประวัติศาสตร์ของแต่ละท้องถิ่นไปอย่างน่าเสียดาย
ปัจจุบันนี้ราคาคอมพิวเตอร์ เครื่องฉายโปรเจคเตอร์และกล้องถ่ายวีดีถูกลงมาก ผมคิดว่าถ้าจัดหาเครื่องมือนี้ให้กับ กลุ่ม อส.มศ.ที่ทำงานอย่างจริงจังพร้อมอบรมการใช้เครืองมืออุปกรณ์ให้พวกเขา ให้พวกเขาได้เผยแพร่ผลงานที่พวกเขาได้ทำมาสู่สายตาพี่น้องในชุมชนของพวกเขา ผมเชื่อว่าคนในชุมชนจะให้ความสนใจประวัติศาสตร์มากขึ้น เกิดความภาคภูมิใจในท้องถิ่นของตนมากขึ้น เมื่อเกิดความภาคภูมิใจในท้องถิ่นก็จะรักและหวงแหนท้องถิ่น ซึ่งจะช่วยสร้างให้สังคมเข้มแข็งขึ้นได้
ภาพสิ่งซากก่อสร้างบนเขาถ้ำรงค์ ภาพปูนปั้นแบบนูนต่ำที่ถ้ำเขาน้อย ภาพฟอสซิลกระดูกสัตว์ในหิน
ความเห็น (2)
ขอบคุณมากค๊ะ
ทามรายงายได้ แล้ว ^^