ทุกวันนี้ คนไทยและชาวโลกกำลังโหยหา คำว่า "จริยธรรม" ซึ่งกำลังหดหายไปจากสังคมไทย และกลายเป็นเรื่องที่ไม่มีคุณค่าในสายตาคนยุคปัจจุบัน แต่ว่าดูเหมือนมีแต่สิ่งนี้แหละที่จะต้องนำมาเป็นเครื่องมือแก้ปัญหาคนไทย ครูเป็นกลจักรที่สำคัญยิ่งต่อการพัฒนาจริยธรรมดังกล่าว ให้เกิดให้มีในเด็ก จึงได้หยิบยกเอาแนวลำดับขั้นการพัฒนาจริยธรรมมาย้ำเตือนกันอีกครั้ง ลองดูนะครับ.....................
ลำดับขั้นการพัฒนาจริยธรรม การดำเนินการสอนจริยธรรมที่ควรจัดเป็นกระบวนการเป็นไปตามลำดับขั้นการพัฒนาจริยธรรมดังนี้ (กรมวิชาการ, 2539, หน้า 30 – 31 อ้างอิงจาก Bloom and Krathwohl)
1. การรับรู้ (Receiving or attending) เป็นความไวในการรับรู้ของบุคคลเพื่อเก็บเรื่องราวต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งแบ่งได้ 3 ระยะ ดังนี้
1.1 การรู้จัก เป็นการนึกคิดต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งจะอยู่ในจิตสำนึกของมนุษย์
1.2 การอยากรับรู้ เป็นความเต็มใจที่จะยอมรับในสิ่งนั้น ๆ
1.3 การเลือกรับรู้ เป็นการควบคุมเพื่อแยกความรู้สึกในสิ่งที่ได้รับรู้
2. การตอบสนอง (Responding) เป็นการแสดงความเต็มใจที่จะนำตัวเองเข้าไปผูกพันกับเรื่องราวเหตุการณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งได้เป็น 3 ระยะ ดังนี้
2.1 ตอบตามสั่ง ทำเพราะเชื่อฟัง แต่มีความรู้สึกต่อต้านเล็กน้อย
2.2 เต็มใจตอบ ทำด้วยความเต็มใจของตัวเอง มิได้เกรงกลัวใด ๆ
2.3 ยินดีตอบ ทำด้วยความรู้สึกพึงพอใจ สนุกสนาน
3. การเห็นคุณค่า (Valuing) เป็นการแสดงออกถึงความเชื่อในสิ่งนั้น เพราะมองเห็นคุณค่า แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้
3.1 ยอมรับคุณค่า เป็นการเห็นด้วยและยอมรับในความเชื่อของบุคคล
3.2 นิยมคุณค่า เป็นการแสดงถึงความนิยมในคุณค่าด้วยการยกย่องชมเชยในสิ่งที่เขายอมรับ
3.3 ปกป้อง เป็นการแสดงออกถึงการยึดถือในสิ่งนั้น ๆ และยังปกป้องปฏิเสธที่จะกระทำในสิ่งที่ขัดแย้งกับสิ่งที่ยอมรับนั้น ๆ
4. การจัดระบบ (Organization) เป็นการนำคุณค่าที่ยอมรับมาจัดระบบว่าคุณค่านั้น ๆ มีความสำคัญมากน้อยเพียงใด แบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ
4.1 การสร้างความคิดรวบยอดของคุณค่า เป็นการสร้างค่านิยมในสิ่งที่ตัวเองเห็นคุณค่า
4.2 การจัดระบบค่านิยม เป็นการนำเอาคุณค่าในหลาย ๆ สิ่งมาจัดระบบ ซึ่งจะนำไปสู่อุดมการณ์ของบุคคลนั้น ๆ
5. การสร้างลักษณะนิสัย (characterization by a value complex) เป็นการนำเอาระบบคุณค่าที่ยึดถือมาปฏิบัติในลักษณะที่เป็นนิสัยประจำตัว แบ่งเป็น 2 ระยะ คือ
5.1 ขยายระบบค่านิยม เป็นการนำระบบคุณค่ามาจัดระบบการแสดงออกในลักษณะที่มีแนวโน้มจะประพฤติปฏิบัติเช่นเดียวกับในสถานการณ์อย่างเดียวกัน
5.2 สร้างลักษณะนิสัย เป็นจุดสูงสุดของกระบวนการพัฒนาจริยธรรมเป็นขั้นที่นำทุกสิ่งทุกอย่างมาจัดกระทำเป็นลักษณะนิสัยของตัวเองอย่างสมบูรณ์แบบ
ไม่มีความเห็น