คำว่า “ลายต่าง”...เป็นภาษาพูดพื้นเมืองของชาวอิสาณ(อีสาน)คะ..หมายถึง..ผิดปกติ...หรือเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม..คำพูดเต็มๆคือ.."เป็นลายต่าง” หมายถึง..รู้สึกแปลกๆ.. ผิดปกติ...แต่ยังบอกไม่ได้ชัดเจนว่าเป็นอะไร...เช่น..“ตกมาปีนี้...แม่เป็นลายต่าง”..หมายถึง..“ปีนี้..แม่รู้สึกแปลกๆ..ยังไงพิกล.” ซึ่งตัวแม่เองอาจรู้หรือไม่รู้...แต่ลูกหรือคนใกล้เคียงรู้...ประมาณนี้หละคะ.( ผู้เขียน)..
ส่วนคำว่า..Sign..ในที่นี้หมายถึง Medical sign. .เป็นภาษาอังกฤษแน่นอนคะ..หมายถึงอาการแสดง...หรือสัญญาณที่บ่งบอกถึง..ความผิดปกติ(Abnormal)..อะไรสักอย่าง..ที่เจ้าตัว(ผู้ป่วย)ไม่สามารถบอกได้..แต่สามารถตรวจพบได้ด้วยวิธีการหรือเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ เช่น ความดันโลหิตสูง..หรือ นิ้วปุ้ม(clubbing of the fingers) อาจเป็น Sign อย่างหนึ่งของโรคปอด ดังนี้เป็นต้น :( ผู้เขียน)
ดังนั้น “..ลายต่าง...Sign..”.จึงหมายถึง...อาการแสดง.หรือสัญญาณที่บ่งบอกถึงความผิดปกติที่ไม่เคยเป็นมาก่อน..ไม่เคยปรากฏมาก่อนในคนๆนั้น...(ผู้เขียน)..ซึ่งในประสบการณ์ทำงานของดิฉันมักพบในผู้ป่วย 2 กลุ่มต่อไปนี้คือ...
กลุ่มที่1 ผู้ป่วยอุบัติเหตุที่เมาสุรา..หรือมีประวัติว่าติดสุรามาก่อน..เข้ามานอนรักษาในโรงพยาบาลด้วยอุบัติเหตุจากรถ...เช่นรถมอเตอร์ไซชนกัน...รถมอเตอร์ไซชนปิคอัพ..เป็นต้น..ผู้ป่วยกลุ่มนี้อาจนอนโรงพยาบาลด้วยมีบาดแผลฉีกขาด..หรือกระดูกแตกหัก...แต่พอรักษาได้ 2-3 วัน เริ่มมี ลายต่าง...Sign.. คือ แรกๆ ยังพูดคุยรู้เรื่องคะ...แต่..จะพูดมาก..กระวนกระวาย...ผุดลุกผุดนั่ง..ลงเตียง...ขอน้ำกินบ่อย..(แพทย์มักจะให้งดน้ำงดอาหาร)...สัญญาณที่บ่งบอกถึงความผิดปกติเหล่านี้ถ้าพยาบาลไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อนอาจคิดว่าเป็นเพราะ..ผู้ป่วยมีนิสัยก้าวร้าว.เป็นคนชอบเอะอะโวยวาย…“ก็เป็นอย่างงี้แหละคนกินเหล้า”..หารู้ไม่ว่านี่คือ ลายต่าง...Sign..ซึ่งถ้าไม่รีบให้การรักษาผู้ป่วยจะ “ลงแดง”....เนื่องจากขาดเหล้าคะ (Alcohol withdrawal) ซึ่งถ้าปล่อยให้ถึงตอนนั้นใช้ ผ้ามัดมือก็ขาด...ใช้ผ้าปู/ผ้าขวางเตียงมัดก็หลุด...รปภ.ทั้งโรงพยาบาลก็อาจจับไม่อยู่แล้วคะ...(ทั้งแพทย์/พยาบาล...คนงาน..ผู้ช่วยฯ..รวมทั้งญาติผู้ป่วย...ตัวใครตัวมัน..)
กลุ่มที่ 2 ผู้ป่วยสูงอายุ ที่เข้ารักษาในโรงพยาบาลด้วยการเจ็บป่วยทางกาย เช่น ปวดท้อง..เป็นไข้..แต่พอนอนโรงพยาบาลได้ 4-5 วัน บางคนจะเริ่มมี ลายต่าง...Sign เช่น ใช้มือหยิบผ้าปูที่นอนบ่อยๆ..กลุ่มนี้ ถ้าไม่สังเกตดีๆและไม่มีประสบการณ์จะไม่รู้ว่าผิดปกติ....เพราะพยาบาลบางคนอาจคิดว่า....ผู้ป่วยเป็นคนชอบความสะอาด...เลยทำความสะอาดผ้าปูที่นอนบ่อยๆ... เป็นอาการปกติของผู้ป่วย...แต่แท้จริงคือ..เพราะผู้ป่วยคิดว่ามีตัวอะไรมาไต่อยู่แถวนั้น..เลยหยิบทิ้งคะ..อันนี้ก็เป็น ลายต่าง...Sign.ของ delirium(อาการเพ้อ).. ที่ต้องรายงานแพย์เพื่อให้ยารักษาคะ .. ถ้าปล่อยทิ้งไว้อีก 2-3 วัน..ท่านอาจเสียเงิน...เพราะคุณยาย/หรือคุณตาจะบอกหวยท่านทั้งคืนเลยคะ..งวดที่แล้วบอกว่า 44...ออก.. 93 ..ดิฉันเสียไป 28 บาทคะ... แต่ทั้ง Ward (หอผู้ป่วย).. เสียไปเกือบ 300..คะ...สุดท้าย.. ..“ตกมาปีนี้..ผู้เขียนกะเป็นลายต่าง...เหมือนกันคะ...”
ขอบคุณท่าน อ.ประจักษ์..คนหน้าตาดี..ท่าทางจะใจดีด้วย..ให้กำลังใจดีอย่างนี้คนเขียนสู้ๆๆๆคะ..