การเรียนแบบโครงงาน

การเรียนแบบโครงงาน คือ การสร้างสรรค์ผลงาน ลักษณะใดลักษณะหนึ่งโดยนักเรียนเป็นผู้วางแผน ลงมือปฏิบัติ และเสนอผลงาน ด้วยตนเอง มีครูหรือผู้ชำนาญการ/ผู้เชี่ยวชาญเป็นที่ปรึกษา

            วิธีเรียนแบบโครงงาน   เป็นการเน้นที่กระบวนการคิด ค้น แสวงหาคำตอบ การประเมินผลโดยการสังเกตการณ์ทำงาน และการรายงานผล แทนการทดสอบแบบเดิม

            การเรียนรู้ด้วยด้วยการทำโครงงานมีหลายประการ เช่น

                        1.  สร้างความสำนึกและรับผิดชอบในการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง

                        2.  เปิดโอกาสให้นักเรียนได้พัฒนาและแสดงศักยภาพตามความสามารถตนเอง

                        3.   เปิดโอกาสให้นักเรียนได้ศึกษา ค้นคว้า และเรียนรู้ในเรื่องที่สนใจได้ลึกซึ้งกว่า

                                 การเรียนในห้องตามปกติ

                        4.    ส่งเสริมและพัฒนากระบวนการคิด การแก้ปัญหา การตัดสิน

                                 รวมทั้งการสื่อสาร

                        5.  ส่งเสริมให้นักเรียนได้ใช้เวลาอย่างเป็นประโยชน์ในทางสร้างสรรค์

                        6.  สร้างความสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนกับครู และชุมชน

ประเภทของโครงงาน

โครงงานโดยทั่วไปแบ่งเป็นประเภทใหญ่ ๆ 4 ประเภท ได้แก่

            1.  โครงงานสำรวจหรือรวบรวมข้อมูล ผู้เรียนที่จัดทำโครงงานประเภทนี้ มีจุดประสงค์เพื่อสำรวจและเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องที่กำลังศึกษา หรืองานที่กำลังทำ โดยมีระบบในการจำแนกและนำเสนอเพื่อความชัดเจน วิธีการใช้อาจเป็นการสัมภาษณ์ การใช้แบบสอบถาม  

การสำรวจจากสภาพจริง เพื่อนำมาพัฒนาปรับปรุงหรือส่งเสริมเพื่อให้ได้ผลดียิ่งขึ้นเช่น ศึกษาเรื่องผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลที่มีในท้องถิ่น

            2.  โครงงานประเภทศึกษาค้นคว้า ผู้เรียนที่จัดทำโครงงานประเภทนี้ มีจุดประสงค์เพื่อแสวงหาความรู้ ตรวจสอบข้อเท็จจริง พิสูจน์ทฤษฎีหรือเรื่องเล่าต่างๆ จากการศึกษาค้นคว้าทั้งจากแหล่งวิทยาการต่างๆ เช่น ห้องสุด สถาบันการศึกษา แหล่งเรียนรู้ประเภทเอกสาร เช่น ตำรา รายงานการค้นคว้าทางวิชาการหรือเอกสารทางวิชาการและตัวบุคคล ได้แก่ผู้ที่มีความรู้ในเรื่องนั้นโดยตรง ซึ่งเป็นแหล่งที่มีอ้างอิงข้อมูลชัดเจนและเชื่อถือได้ ผลที่ได้จากการค้นคว้าอาจไม่สมบูรณ์ครบถ้วน แต่เมื่อปรับปรุงแก้ไขวิธีการที่ถูกต้องจากผู้สอนแล้ว ก็สามารถเป็นแม่แบบแม่บทในการเรียนหรือการศึกษาค้นคว้าเพื่อแสวงหาความรู้ด้วยตนเองในระดับชั้นที่สูงขึ้นหรือนำใช้ในชีวิตจริงได้ เช่น ศึกษาประวัติความเป็นมาของขนมประเพณีสารทเดือนสิบ

            3.   โครงงานทดลอง ผู้เรียนที่จัดทำโครงงานประเภทนี้ มีจุดประสงค์เพื่อ  ศึกษาความเป็นไปได้ซึ่งการทดลองอาจมีหลายขั้นตอนเพื่อให้ได้ข้อมูลมาประกอบการตัดสินใจในเบื้องต้นแล้วจึงมีการศึกษาค้นคว้าต่อไป เช่น การใช้น้ำตาลฟรุตโทสในขนมไทย  อัตราส่วนของไข่เป็ดและไข่ไก่ที่ทำให้ขนมทองหยิบมีลักษณะที่ดี  เป็นต้น   

            4.  โครงงานสิ่งประดิษฐ์ ผู้เรียนที่จัดทำโครงงานประเภทนี้ จะไดัรับการส่งเสริมให้สร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์หรือพัฒนาชิ้นงานโดยสิ่งที่ผู้จัดทำโครงงาจะได้รับคือส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์โดยการสังเกต วิเคราะห์กลวิธีในการจัดการต่างๆ แล้วพัฒนาหรือสร้างชิ้นงานขึ้นใหม่เพื่อสนองความต้องการของสังคมตามความรู้ความสามารถที่มีอยู่หรือที่ได้รับจากบทเรียน  เช่น การบรรจุภัณฑ์ที่ลดภาวะโลกร้อน

             การนำโครงงานไปประยุกต์ใช้ เช่น การแปรรูปอาหารในท้องถิ่น วิถีการดำเนินชีวิตด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คิดเป็น คิดดี คิดสร้างสรรค์ คิดอย่างเศรษฐกิจพอเพียง ประหยัด