บรรณาธิการสำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง ส่งหนังสือ
"ปัจฉิมอาพาธพุทธทาสมหาเถระ" ให้ผมเล่มหนึ่ง บนปกหลังมีซีดี MP3
ธรรมบรรยายเกี่ยวกับเรื่องการเจ็บไข้ได้ป่วยและความตายของท่านพุทธทาส
แนบมาด้วย พร้อมกับบอกว่าใครสนใจหนังสือเล่มนี้ก็ให้ติดต่อมูลนิธิโกมลฯ
โดยส่งแสตมป์มูลค่า ๑๐ บาทไปที่มูลนิธิพร้อมระบุที่อยู่ตัวเองไปด้วย
ผมอ่านบางตอนแล้ว ชอบตอนที่หมอประเวศเขียนเรื่องท่านพุทธทาส ว่า
ทำไมคนคนเดียวจึงมีศักยภาพและทำประโยชน์ต่อเพื่อนมนุษย์ถึงเพียงนี้
ถ้าตอบคำถามนี้ได้จะพบวิธีแก้วิกฤติการณ์ของโลกทีเดียว
คำตอบของหมอประเวศคือ การเรียนรู้ ท่านพุทธทาสเป็นผู้มีศักยภาพสูง
เพราะท่านเป็นผู้ "เรียนรู้"
หมอประเวศชี้ว่าท่านพุทธทาสมีกระบวนการเรียนรู้ที่ถูกต้อง
ถ้ามีกระบวนการเรียนรู้ที่ถูกต้อง มนุษย์ก็จะฉลาดขึ้นๆ และมีศักยภาพมาก
มนุษย์ที่บรรลุปัญญาคนหนึ่งๆ มีค่ามหาศาล
ท่านพุทธทาสใช้หลักกาลามสูตรเป็นอย่างมากในการเรียนรู้ของท่าน
ท่านเรียนรู้จากความเป็นจริง
หมอประเวศชี้ว่า ความผิดพลาดใหญ่ของการศึกษาทุกวันนี้ที่ทำให้
ไม่สามารถพัฒนาศักยภาพของมนุษย์ได้ คือการเรียนรู้แบบเอาวิชาเป็นตัวตั้ง
ไม่เอาความเป็นจริงเป็นตัวตั้ง
วิชาไม่ใช่ความจริง แต่เป็นเครื่องมือในการเรียนรู้
ถ้าเรียนแต่เครื่องมือ แต่ไม่ได้เรียนความจริง ก็ไม่รู้ความจริง
การเรียนรู้ความจริงคือการสัมผัสและการปฏิบัติในธรรมชาติแห่งความเป็นจริง
ของชีวิต สังคม และสิ่งแวดล้อม
การสัมผัสของจริงทำให้รู้ความจริง
การเรียนรู้และการปฏิบัติเป็นกระบวนการเดียวกัน
ท่านพุทธทาสใช้หลักการนี้ตลอดเวลา
ท่านใช้ทั้ง โยนิโสมนสิการ การสัมผัสความจริงทำให้เกิดปัญญาระดับหนึ่ง
แต่ต้องนำมาคิดไตร่ตรองโดยแยบคาย จึงจะทำให้สิ่งที่รับรู้มาเป็นปัญญาที่สูงขึ้น
การที่จะสัมผัสและคิดได้ตามความเป็นจริงนั้น ต้องการ จิตใจที่เป็นกลาง
ถ้าจิตใจไม่เป็นกลางก็จะรับรู้และคิดไปตามอคติ
การที่จิตใจจะเป็นกลางได้ต้องดำเนินตามมรรค ๘
ยิ่งดำเนินตามอริยมรรคที่มีองค์ ๘ ประการได้มากเท่าไร จิตใจก็ยิ่งเป็นกลางมากขึ้น
ยิ่งสัมผัสและคิดตามความเป็นจริงได้มากขึ้น ปั้ญญายิ่งเกิดมากขึ้น
หมอประเวศสรุปว่า การดำรงชีวิต การปฏิบัติธรรม และการเรียนรู้
รวมอยู่ในกระบวนการเดียวกัน เป็นชีวิตแห่งการเรียนรู้จากความเป็นจริง
ด้วยความเป็นกลาง
เรื่องที่กล่าวนี้ยังอาจจะสั้นและยากไป แต่อยากให้ทุกท่านเห็นความสำคัญของ
กระบวนการเรียนรู้ที่ถูกต้อง ซึ่งเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่มาก
และสามารถยกศักยภาพของคนทุกคนได้จริง.
มาอ่านและตั้งใจจดจำ ค่ะ