ยกย่องคนอกตัญญูและเนรคุณ มีแต่สูญเปล่า
ยกย่องคนอกตัญญูและเนรคุณมีแต่สูญเปล่า
"ตะโกนร้องในป่าเปลี่ยว
อบศพด้วยเครื่องหอม
ปลูกบัวในที่แห้ง
ฝนตกนานบนนา
ดัดหางสุนัขให้ลง
กระซิบที่หูคนหนวก
และประดับหน้าคนตาบอด
นี่อุปมาแห่งการยกย่องคนอกตัญญูและเนรคุณ
ซึ่งการยกย่องนั้นไม่สามารถทำให้ใจเขายินดีได้"
สุภาษิตธรรมนี้ หมายความว่า การทำความดีกับคนอกตัญญู.....(คนไม่รู้คุณคน และไม่รู้จักสนองคุณผู้มีคุณ) ..... และคนเนรคุณ..... (คนคิดร้ายหรือประทุษร้ายผู้มีคุณ) ไม่เกิดประโยชน์อะไร ไม่ทำให้เขาพอใจได้ ไม่ต่างอะไรกับ ...... การตะโกนร้องในป่าเปลี่ยว ย่อมจะไม่มีใครได้ยิน
อบศพด้วยเครื่องหอม ศพก็ยังคงเหม็นอยู่
ปลูกบัวในที่แห้ง ย่อมไม่มีวันขึ้น
ฝนตกนานบนนาเกลือ ก็เอามาดื่มใช้ไม่ได้
ดัดหางสุนัขให้ตรง มันก็จะกลับงอเข้าเหมือนเดิม
กระซิบที่หูคนหนวก ย่อมไม่มีทางได้ยิน
ประดับหน้าคนตาบอด จะมองเห็นได้อย่างไร
สำนวนนี้เป็นของท่านเจ้าคุณ สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (พิมพ์ธัมมธโร)
ที่ท่านได้กล่าวไว้ว่า
ผู้ไม่รู้คุณคนและไม่รู้จักสนองคุณของผู้มีคุณ เรียกว่าคนอกตัญญู ถ้าคิดร้ายหรือ
ประทุษร้ายต่อผู้มีพระคุณ แม้ที่สุดแสดงกิริยาลบหลู่ดูหมิ่นท่าน เรียกว่าคนเนรคุณ เช่นคนผู้
ได้ดีมีหลักฐานขึ้นแล้ว พ่อแม่คิดถึงลูกของตนตั้งใจมาเยี่ยม แต่เขากลับนึกอายคนในบ้านว่า
พ่อแม่ของตนเป็นคนต่ำต้อยก็แกล้งหลบหน้าทำเป็นไม่รู้จักเสีย หรือคนกำพร้ามาแต่เล็ก มีผู้
สงสารเอาไปเลี้ยงไว้ ครั้นเติบใหญ่ขึ้นได้เข้ารับราชการเป็นขุนนาง แต่ไม่ระลึกถึงผู้ที่อุปถัมภ์
บำรุงมา มิหนำซ้ำแสดงกิริยาหยิ่งจองหองเอากับท่าน นี่คือคนเนรคุณ คนอกตัญญูกับคน
เนรคุณนี้ แม้เบื้องแรกจะเป็นคนโชคดี แต่ก็จะไม่มีความเจริญไปถึงไหน ในที่สุดจะได้รับผล
ของการอกตัญญูและเนรคุณทันตาเห็น
สุนัขเมื่อมีผู้ให้อาหารกิน ยังรู้จักกระดิกหางหมอบราบลงที่ใกล้เท้ากลิ้งเกลือกลงบน
แผ่นดิน และแหงนหน้าหงายท้องด้วยความดีใจ แต่คนอกตัญญูและเนรคุณสิเมินเฉยต่อผู้มี
คุณ ขัดคำสั่งของผู้มีคุณ หยาบช้าต่อผู้มีคุณ เอาใจออกห่างต่อผู้มีคุณคิดเป็นไพรีต่อผู้มีคุณ
แม้จะมีผู้ให้ยศศักดิ์สูงเพียงไร ก็คงลงไปสู่ปกติสันดานเดิม ไม่ผิดกับหางสุนัข ซึ่งจะเข้า
เครื่องดัดซัดน้ำมันชะโลมสักเท่าไร ก็จะไม่หายงอ หรือต้นไม้พิษต่อให้ได้น้ำอมฤตมารดที่จะ
ออกผลอันเอมโอชาจะไม่มีเลย
เรามีนาวาไว้เพื่อข้ามห้วงวารีที่ข้ามยาก มีดวงประทีปไว้เพื่อส่องทางในเวลาค่ำมืด
มีพัชนีไว้สำหรับใช้เวลาวาตาสงัด มีขอไว้สำหรับขจัดความอาละวาดแห่งช้าง ที่คลุ้มคลั่งด้วย
ความกระสัน แต่ว่าเรามีคนอกตัญญูและคนเนรคุณไว้เพื่อก่อความพินาศ เพราะแม้เราจะเอา
สมบัติทั้งแผ่นดิน เข้าล่อให้เขาหวังดีต่อ ก็เท่ากับยั่วยุให้เขาคิดปองร้ายยิ่งขึ้น
ตะโกนร้องในป่าเปลี่ยว.......อบศพด้วยเครื่องหอม ........ปลูกบัวในที่แห้ง ...........
ฝนตกนานบนนาเกลือ........... ดัดหางสุนัขให้ลง.............. กระซิบที่หูคนหนวก ..........และ
ประดับหน้าคนตาบอด นี่อุปมาแห่งการยกย่องคนอกตัญญูและเนรคุณ ซึ่งการยกย่องนั้น
ไม่สามารถทำให้ใจเขายินดีได้....... เป็นอันว่าทำคุณให้เขาตั้งร้อยครั้งมีแต่สูญเปล่า.....
เหมือนกล่าวสุนทรพจน์ให้คนโง่ฟังตั้งร้อยหนย่อมป่วยการ
พร่ำสอนคนหัวดื้อถือรั้นตั้งร้อยสถานย่อมไร้ประโยชน์
แม้แนะปัญญาในคนโฉดเขลาตั้งร้อยกระบวนก็เหนื่อยเปล่า
*****************************************
ความเห็น (3)
สวัสดีค่ะ...ท่านมหาอาจารย์..แก้วตา
จริงค่ะที่ว่า หากเราอยู๋กับคนอกตัญญุ
แม้จะเอาสมบัติมาให้เขามากเท่าไหร่
การให้นั้นก็สูญสิ้นโดยเปล่าประโยชน์
เพราะเขาไม่รู้จักคุณค่าของมัน
และคุณค่าของผู้ที่มอบให้
"แย่งแผ่นดินอำมหิตคิดแต่ฆ่า
เพราะกิเลสบ้าหฤโหดสิงซากผี
ลืมป่าช้าคุณธรรมความดี
เสียศรีสวัสดิ์ค่าแท้วิญญาณ"
หลับฝันดีนะคะ...
สวัสดีค่ะ แว่นน้อย
- ขอบคุณค่ะที่แวะมาเยี่ยมเยียนบันทึกเก่าๆ...แต่แหม...ทำไมยกย่องให้เป็นตั้งท่านมหา ยังบวชได้ไม่ถึงเปรียญ 3 ประโยคเล้ย (อ้าวๆ..ไปกันใหญ่แล้ว ฮิ ฮิ)
- ใช่ค่ะ การให้...แก่คนที่ไม่รู้จักคุณคน ก็เปล่าประโยชน์ยกย่องคนอกตัญญูและเนรคุณ...จึงมีแต่สูญเปล่า
- ดูแลตัวเอง รักษาสุขภาพนะคะ จะเปิดเรียนเสาร์นี้แล้วไม่ใช่หรือคะ...เป็นกำลังใจให้ และ ฝากความระลึกถึงให้แด่......อาจารย์ด๊อกเตอร์ที่ให้เกรด A ย้ากยากด้วยค่ะ...บอกว่าลูกศิษย์ที่น่ารักๆ ที่สุดในรุ่นอย่างอั้ม พัชราภา ระลึกถึงเจ้าค่ะ
- นอนหลับฝันดีนะคะ ราตรีสวัสดิ์ค่ะ
ขอแชร์นะคะ