สามคาถามแรกว่าด้วยการเห็นไตรลักษณ์ ซึ่งผู้เขียนได้เล่าไปตามลำดับ จะว่าด้วยคาถาที่ ๔ เป็นต้นต่อไป....
นี้ คือ คาถาที่ ๔ ในติลักขณาทิคาถา ซึ่งเป็นการแสดงโดยใช้สำนวนเปรียบเทียบ... อธิบายโดยย่อว่า คำสอนทางพระพุทธศาสนาเปรียบโลกนี้เป็นสองฝ่าย กล่าวคือ โลกของปุถุชนคนธรรมดา ที่ยังคงเวียนว่ายตายเกิด สุขบ้างทุกข์บ้าง ตามแต่สิ่งทั้งหลายจะเข้ามาเกื้อหนุนหรือบั่นทอน ... การดำเนินชีวิตของคนในโลกนี้ก็เพื่อหลีกหนีจากสิ่งที่ไม่พึงปรารถนา และแสวงหาสิ่งที่พึงปรารถนา... แต่พวกเขา (หรือพวกเราก็ตาม) ยังไม่เข้าใจในสิ่งที่พึงปรารถนาและสิ่งที่ไม่พึงปรารถนาว่า สิ่งใดคือสิ่งใดกันแน่ จึงต้องแสวงหาค้นคว้ากันไปเรื่อยๆ...
สภาพที่คนเราแสวงหาค้นคว้ากันไปเรื่อยๆ ทำนองนี้ ดูประหนึ่งว่าต้องการจะข้ามไปสู่อีกโลกหนึ่งซึ่งมีแต่สิ่งที่พึงปรารถนาเท่านั้น... หรืออีกนัยหนึ่ง การที่คนเราแสวงหาไปเรื่อยๆ ทำนองนี้ ทำให้เรารู้สึกเบื่อหน่าย ระอา... ต้องการที่จะพ้นไปจากสภาพที่มีอยู่เป็นอยู่ทำนองนี้ ซึ่งก็ต้องแสวงหาเช่นเดียวกันเพื่อให้พ้นสภาพทำนองนี้...
สาเหตุหลักที่เรายังไม่พ้นไปจากสภาพทำนองนี้ ก็เพราะว่า เรายังไม่รู้ ไม่เข้าใจทะลุปรุโปร่งถึงความจริงแท้ กล่าวคือ ยังไม่เห็นความจริงตามที่เป็นจริงด้วยความรู้ความเข้าใจอย่างแท้จริง ซึ่งทางพุทธศาสนาเรียกว่า ปัญญา นั่นแล...
ดังนั้น เราสามารถจะพ้นไปจากสภาพทำนองนี้ได้ก็ด้วยปัญญา นั่นคือ ต้องเห็นด้วยปัญญาว่าสังขารทั้งหลายทั้งปวงไม่เที่ยง... สังขารทั้งหลายทั้งปวงเป็นทุกข์... ธรรมทั้งหลายทั้งปวงเป็นอนัตตา (นี้คือ สามบาทแรกในสามคาถาเบื้องต้นที่ได้เล่ามา...)
และ เมื่อเราเห็นด้วยปัญญาตามนัยดังกล่าวแล้ว เราก็จะรู้สึกเบื่อหน่ายในการแสวงหาสิ่งต่างๆ บรรดามีอย่างไม่รู้จักจบสิ้น... ซึ่งความเบื่อหน่ายในการแสวงหาทำนองนี้เอง พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในบาทหลังของสามคาถาเบื้องต้นว่า เมื่อนั้น เขาย่อมเบื่อหน่ายในทุกข์ นั่นเป็นหนทางแห่งความหมดจด
เมื่อมาถึงคาถาที่ ๔ นี้ พระพุทธเจ้าตรัสยืนยันว่า คนน้อยนักที่สามารถจะมีความรู้ความเข้าใจอย่างแท้จริง ตามที่เรียกกันว่า เห็นด้วยปัญญา ... เพราะโดยมาก ยังคงกระเสือกกระสน แสวงหา ค้นคว้ากันไป คล้ายๆ กับกลุ่มคนที่เที่ยวแล่นไปตามชายฝั่งเพื่อจะข้ามไปฝั่งโน้น แต่ไม่สามารถจะข้ามไปได้...
.........
เมื่อมาถึงคาถาที่ ๕ พระพุทธเจ้าทรงยืนยันว่า...
คำว่า บ่วงมาร ก็คือ วัตถุกาม (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส) และ กิเลสกาม (ความรักใคร่ ความยินดี ความพยาบาท ความขึ้งเครียด...) ซึ่งสิ่งเหล่านี้ เปรียบเทียบได้ดัง บ่วงของพญามารที่ผูกเราไว้มิให้ข้ามไปสู่ฝั่งโน้นได้... แต่ถ้าเราปฏิบัติตามหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้แล้วโดยชอบ เราก็จะหลุดพ้นจากบ่วงเหล่านี้ แล้วก็ข้ามไปสู่ฝั่งโน้นได้... และแม้สามารถจะทำคือข้ามไปได้ ก็มิใช่ทำได้ง่ายๆ กล่าวคือ ทำหรือข้ามไปได้ยากยิ่งนัก... ทำนองนี้
อนึ่ง คำว่า ฝั่งนี้ ก็คือโลกแห่งปุถุชนคนธรรมดา่ที่เรียกกันว่า โลกิยะ ... ส่วน ฝั่งโน้น ก็คือโลกแห่งอริยชนคนเจริญแล้วที่เรียกกันว่า โลกุตตระ... และเมื่อถือเอาความหมายสูงสุด ฝั่งโน้น ก็คือ พระนิพพาน อันเป็นจุดหมายสูงสุดในทางพระพุทธศาสนานั่นเอง
..............
นั่นคือ เนื้อหาที่เหลือทั้งหมดในติลักขณาทิคาถา ซึ่งผู้เขียนค่อยๆ นำมาขยายความในตอนต่อๆ ไป....
นมัสการพระอาจารย์
มาลงชื่อเข้าเรียนวิชาธรรมศึกษาครับ
นมัสการพระอาจารย์
ผมเคยอยู่แต่ในวัตถุกาม (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส) และ กิเลสกาม พอจะขยับเข้าสู่แดนโลกุตตระกับเขาบ้าง มันรู้สึกไม่คุ้นชินยังกล้าๆกลัวๆตัดสินใจไม่เด็ดขาดสักที หรือเป็นเพราะยังขาดความรู้ที่ถูกต้องอยู่ครับ
ความสงสัยทำนองนี้เช่น สงสัยในอดีต สงสัยในอนาคต สงสัยในปัจจุบัน ฯลฯ สำหรับปุถุชนก็เป็นเรื่องธรรมดา ซึ่งศัพท์ธรรมเรียกว่า อวิชชา
ผู้ที่เริ่มสงสัยกล้าๆ กลัวๆ แสดงว่าเริ่มมีแสงแห่งปัญญาเกิดขึ้น.... ส่วนผู้ที่ไม่สงสัยเลย มีอยู่ ๒ กลุ่ม กล่าวคือ
เจริญพร
นมัสการพระคุณเจ้า
กราบ 3 ครั้ง
ตามพระวินัย ถ้าหยิบก้อนหินขว้างไล่กาให้หนีไปได้ ก็ถือว่าบวชได้ ซึ่งก็ประมาณ ๗-๘ ขวบ นี้แหละ... และอาตมาก็เคยเห็นเด็กวัยนี้บวชเณร...
แต่ถ้าให้เหมาะสมก็ควรจะให้โตอีกสักหน่อย... ๑๐ ขวบขึ้นไป น่าจะเหมาะสม เพราะเด็กเกินไป ยังไม่ประสีประสานัก บวชไปแล้วก็กลายเป็นภาระต่อพี่เณร (หรือหลวงพี่ หลวงอา) ต้องคอยดูแลเป็นพิเศษ...
ลองปรึกษากับวัดที่จัดบวชเณรฯ ดู เอาเด็กไปให้พวกเค้าดูตัวด้วย แล้วก็ฟังความเห็นจากเจ้าหน้าที่ก่อนพิจารณาอีกครั้ง...
เจริญพร
กราบนมัสการพระอาจารย์
(กราบ 3 ครั้ง)
