ตำนานผีล้านนาตอนถงห่อข้าวผีต๋าย

ญาติๆจะทำถงห่อข้าวให้ผีผู้ตายนำไปเมืองผีเพื่อมิให้อดอยาก

ความเชื่อของคนเราเป็นสิ่งที่ห้ามไม่ได้โดยเฉพาะความเชื่อเกี่ยวกับความตาย ญาติๆเกรงไปว่าวิญญาณผู้ตายต้องจากร่างกายไปอยู่ในเมืองผีหรือดาวดวงใดดวงหนึ่งที่อยู่ไกลโพ้น ไกลจริงๆขนาดว่าดาวแต่ละดวงใหญ่โตกว่าโลกหลายร้อยหลายพันเท่า แต่เรากลับเห็นเป็นเพียงหมอกควัน

ด้วยความห่างไกลของปรโลกหรือโลกอันไกลโพ้นนี่เองญาติๆผู้ตายจึงเป็นห่วงหาอาลัยในช่วงเวลาที่วิญญาณเดินทางจึงต้องทำถง(ถุง)ห่อข้าวให้แก่วิญญาณผู้ตายสะพายไปเมืองผี

การทำถงห่อข้าวญาติผู้ตายจะนำผ้าขาวมาตัดเย็บเป็นถงย่ามกว้างราวหนึ่งศอกยาวหนึ่งศอกหรือแล้วแต่เจ้าภาพจะกำหนด หลังจากนั้นลูกหลานญาติๆจะช่วยกันนำใบตองมาห่ออาหารกับปั้นข้าวลงในห่อข้าวแต่ละห่อ ใบตองที่ห่อต้องกลับด้านเอาด้านหลังใบตองเข้าด้านในเพราะเชื่อว่าการทำให้ผีต้องกลับข้างของคนที่มีชีวิต เมื่อวางข้าวและอาหารลงในใบตองแล้วจะพับม้วนใบตองทบลงแล้วฉีกข้างใบตองนั่นแหละแทนเชือกเส้นเล็กผูกมัดให้ใบตองห่อข้าวและอาหารจนเต็มถง พร้อมกันนี้บางท้องถิ่นจะใส่เข็มเย็บผ้า ด้ายลงในถงห่อข้าวไปด้วยเพื่อให้ วิญญาณผู้ตายได้ใช้เย็บเสื้อผ้าหากมีการฉีกขาดเกิดขึ้น

ความเชื่อนี้ ลูกหลานทุกคนจะต้องร่วมกันปฏิบัติ ร่วมกันทำเพราะถือกันว่าเป็นการทดแทนบุญคุณเลี้ยงดูผู้ตายเป็นครั้งสุดท้าย

สิ่งที่จะขาดไม่ได้ในการใส่ลงในถงห่อข้าวผีต๋ายคือไข่เป็ด แต่บางท้องถิ่นก็ใช้ไข่ไก่ แล้วแต่สะดวกและความเชื่อในแต่ละถิ่นที่ ด้วยความเชื่อว่า เมื่อวิญญาณผู้ตายสะพายห่อข้าวเดินทางไปเมืองผีนั้นอาจไปพบแม่น้ำกว้างใหญ่ หรือเป็นห้วงเหวลึก ยากลำบากสุดที่วิญญาณจะผ่านไปได้ วิญญาณผู้ตายจะฟักไข่เป็ดหรือไข่ไก่ให้ออกเป็นตัวแล้วใช้สัตว์เหล่านี้เป็นพาหนะพาวิญญาณข้ามห้วงน้ำมหาสมุทรไปได้โดยไม่มีอันตราย

เมื่อเตรียมถงห่อข้างเสร็จก็จะวางไว้ใกล้ตุงสามหาง เมื่อขบวนศพออกจากบ้าน คนที่แบกตุงสามหางก็จะสะพายถงห่อข้าวนำหน้าขบวนศพไปด้วย และเมื่อผ่านเข้าประตูป่าช้า ยังมีความเชื่อกันอีกอย่างหนึ่งว่า วิญญาณผู้ตายจะได้นำห่อข้าวแจกบรรดาผีซะป๊ะผีที่รออยู่ในป่าช้าได้กินกันอย่างอิ่มหนำสำราญไม่ต้องอดอยาก

เมื่อไปถึงป่าช้าคนแบกตุงสามหางก็จะวางถงห่อข้าวไว้ใกล้ๆกับตุงสามหางนั่นเอง ถงห่อข้าวปัจจุบันยังมีให้เห็นการทำพิธีศพคนล้านนา

เขียนใน GotoKnow โดย NIKHOM
ใน ผะหญาล้านนา PHAYHA LANNA

คำสำคัญ (Tags): #ถงห่อข้าวแสดงความห่วงใยผู้ตายจะอดอาหาร#ลูกหลานญาติๆต้องช่วยกันห่อข้าวให้แก่ผู้ตายถือว่าเป็นการทดแทนพระคุณครั้งสุดท้าย#สิ่งที่สำคัญใส่ในถงห่อข้าวคือไข่เป็ดไข่ไก่

หมายเลขบันทึก: 170917เขียนเมื่อ 14 มีนาคม 2008 20:42 น. ()แก้ไขเมื่อ 25 พฤษภาคม 2012 23:08 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน

ความเห็น (6)

คำแสนดอย

เขียนเมื่อ 17 มีนาคม 2008 15:27 น. ()

ไหว้สาเจ้าป้อลุงหนาน ..พรหมมา
มารบกวน ขอความรู้เรื่องการตัดผัวตัดเมียเจ้า
เวลาเปิ้นตัดแล้ว จะไดคนที่ยังมีชีวิตอยู่ห้ามหันหลังกลับไปผ่อศพละเจ้า
แล้วกะบ่าหื้อไปส่งศพที่ป่าช้า
ไหว้สา ขอหื้อป้อลุงหนานรักษาสุขภาพเน้อเจ้า

การตัดผัวตัดเมียคนตาย

NIKHOM

เขียนเมื่อ 17 มีนาคม 2008 21:04 น. ()

สวัสดีเจ้าหลานคำแสนดอย..

*ตัดแล้วห้ามหันหลังผ่อศพเพราะเชื่อว่าผีคนต๋ายจะตวยมาเจ้าโดยเฉพาะไปป่าจ๊าเมื่อเตียวกลับบ้านต้องรีบมาสะสางข้าวของส่งวัดที่ยืมมาห้ามเหลียวหลังจะทำหื้อจ๊าลง

*ห้ามคนอยู่ไปส่งศพเพราะจะเกิดคลั่งเช่นผัวต๋ายเมียไปส่งโดเข้าก๋องไฟ ก็มีเจ้าเพื่อป้องกั๋นคนอยู่จึงห้ามไปส่งเจ้า แถมอย่างคนอยู่ต้องเฝ้าสมบัติข้าวของมีค่า หากไปกั๋นหมดคนฮ้ายอาจลักเอาของมีค่าไปเจ้า

ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน.. พรหมมา