สารสนเทศที่จำเป็นต่อการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษาอย่างไร
สุธรรม
ในปัจจุบันข้อมูลสารสนเทศมีความจำเป็นอย่างต่อการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา และการนำไปใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพสำหรับการบริหารจัดการ โดยเฉพาะการบริหารสถานศึกษา เนื่องเพราะข้อมูลที่ผ่านการประเมินผลและการตรวจสอบแล้ว ย่อมเป็นปัจจัยหนึ่งที่เอื้อต่อการบริหารจัดการอย่างมีประสิทธิภาพในเรื่องนั้น ๆ
ภารกิจของสถานศึกษาซึ่งถือได้ว่าเป็นองค์กรหลักในการจัดการศึกษาตามหลักการกระจายอำนาจ ตามมาตรา 39 แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2545 กฎหมายว่าด้วยการกระจายอำนาจให้สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และกฏกระทรวง กำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษา พ.ศ.2550 ได้แบ่งขอบข่ายงานของสถานศึกษา ออกเป็น4 ด้าน ซึ่งได้แก่ ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านบริหารงานบุคคล และด้านบริหารทั่วไป
ซึ่งในการบริหารจัดการของแต่ละฝ่ายงานย่อมต้องการการดำเนินการจัดระบบการบริหารและสารสนเทศให้เป็นระบบ เป็นปัจจุบัน ถูกต้อง ซึ่งการจัดระบบการบริหารและสารสนเทศนั้น ต้องดำเนินการให้ครอบคลุมบริบททุกด้านเพื่อเป็นเครื่องมือในการสนับสนุนการบริหารจัดการเพื่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของของสถานศึกษา (http:/gotoknow.org/blog/bonnyman/137058)
จากความสำคัญของข้อมูลและระบบสารสนเทศในการบริหารจัดการในสถานศึกษานั้น อาจแบ่งออกเป็น 4 ระบบคือ
1)ระบบสารสนเทศพื้นฐานของสถานศึกษา
2)ระบบสารสนเทศที่เกี่ยวกับผู้เรียน
3)ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารงานวิชาการ
4)ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการ
ซึ่งจะนำเสนอแต่ละระบบสารสนเทศ ดังนี้
1)ระบบสารสนเทศพื้นฐานของสถานศึกษา
1.1 ข้อมูลสภาพชุมชน ภูมิปัญญาท้องถิ่น และแหล่งเรียนรู้ในชุมชน
1.2 ข้อมูลทรัพยากรและงบประมาณ
1.3 ข้อมูลบุคลากรและการพัฒนาบุคลากร
1.4 ข้อมูลเกี่ยวกับผลงาน/ เกียรติยศชื่อเสียง หรือโครงการดีเด่นของสถานศึกษา
1.5 ข้อมูลแผนยุทธศาสตร์/ธรรมนูญโรงเรียน วิสัยทัศน์/เป้าประสงค์
1.6ข้อมูลประชากรในพื้นที่บริการ อาชีพ รายได้ ศาสนา ระดับการศึกษา และความต้องการ ของชุมชน
1.7 ข้อมูลทั่วไป ที่ตั้ง สังกัด เนื้อที่ ระดับการศึกษาที่เปิดสอน
1.8 ปริมาณนักเรียนโดยรวม และจำแนกตามระดับการศึกษา/ชั้นเรียน อัตราส่วนนักเรียนต่อครู อัตราส่วนนักเรียนต่อห้องเรียน สถิติการมาเรียน การลาออกกลางคัน การจบหลักสูตร อัตราการเรียนต่อ
2)ระบบสารสนเทศที่เกี่ยวกับผู้เรียน
2.1 ข้อมูลนักเรียนรายบุคคล
2.2 ข้อมูลสรุปผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่จำเป็นตามหลักสูตร
2.3 ข้อมูลนักเรียนด้านคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์
2.4 ข้อมูลนักเรียนด้านความสามารถในการคิดวิเคราะห์ มีวิจารณญาณ คิดสร้างสรรค์ คิดไตร่ตรอง และมีวิสัยทัศน์
2.5 ข้อมูลนักเรียนด้านทักษะในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง รักการเรียนรู้ และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง
3)ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารงานวิชาการ
3.1 โครงสร้างของหลักสูตร/ข้อมูลรายวิชา
3.2 ข้อมูลครูที่สอนตรงตามวุฒิ/ความถนัด
3.2 ข้อมูลครูที่ได้รับรางวัล หรือมีผลงานดีเด่น
3.3 ข้อมูลครูที่มีสถิติการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง
3.4 ข้อมูลครูที่มีความสามารถในการจัดการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพ
3.5 ข้อมูลการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
3.6 ข้อมูลเกี่ยวกับการจัดหลักสูตรที่เหมาะสมกับผู้เรียนและท้องถิ่น
4.7 ข้อมูลเกี่ยวกับการจัดทำ/จัดหาสื่อที่เหมาะสมกับผู้เรียน
4)ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการ
4.1 ข้อมูลการจัดองค์กรโครงสร้างการบริหารงานอย่างเป็นระบบ
4.2 ข้อมูลการส่งเสริมความสัมพันธ์และความร่วมมือกับชุมชนในการพัฒนาการศึกษา
4.3 ข้อมูลแหล่งเรียนรู้ในชุมชน
4.4 ข้อมูลผู้บริหารได้รับรางวัลหรือมีผลงานดีเด่น
4.5 ข้อมูลหน่วยงานอื่นๆในชุมชน หรือ นอกชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา
ตัวอย่างการจัดระบบสารสนเทศของสถานศึกษา
1 การกำหนดรหัส การกำหนดรหัสเพื่อเตรียมการเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตรของสถานศึกษา จะต้องมีข้อตกลงเบื้องต้นที่คณะผู้จัดทำระบบสารสนเทศทุกระดับ นับตั้งแต่สถานศึกษา เขตพื้นที่การศึกษา และสำนักงานระดับกระทรวงจะต้องรู้จักและทำความเข้าใจ ตลอดจนปฏิบัติเป็นแนวเดียวกัน คือ การกำหนดรหัสเกี่ยวกับการจัดระบบสารสนเทศ การพัฒนาหลักสูตรของสถานศึกษา ดังนี้
ระดับข้อมูลที่เกี่ยวกับหน่วยงาน
0 แทน กลุ่มประสบการณ์ก่อนประถมศึกษา 1แทน ช่วงชั้นที่1 ประถมศึกษาปีที่ 1 -3 2แทน ช่วงชั้นที่ 2 ประถมศึกษาปีที่ 4 - 6
|
(ตัวอย่าง) รหัสหน่วยงาน คำอธิบาย
สดมภ์ 1 01 หมายถึง สำนักงาน
สดมภ์ 2 12 หมายถึง เขตพื้นที่การศึกษา
สดมภ์3 015 หมายถึง สถานศึกษา
2.รหัสชั้นเรียน การกำหนดรหัสสาระการเรียนรู้ตามระดับช่วงชั้น
0 แทน กลุ่มประสบการณ์ก่อนประถมศึกษา 1แทน ช่วงชั้นที่1 ประถมศึกษาปีที่ 1 -3 2แทน ช่วงชั้นที่ 2 ประถมศึกษาปีที่ 4 - 6 |
3 รหัสกลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อการจัดเก็บและพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศเกี่ยวกับสาระการเรียนรู้สัมพันธ์กับระดับช่วงชั้นเรียน
กลุ่มสาระการเรียนรู้ |
รหัส |
1ระดับช่วงชั้นที่ 1 1.1 ภาษาไทย 1.2 คณิตศาสตร์ 1.3 วิทยาศาสตร์ 1.4 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 1.5 สุขศึกษาและพลศึกษา 1.6 ศิลป 1.7 การงานอาชีพและเทคโนโลยี 1.8 ภาษาต่างประเทศ |
100 101 102 103 104 105 106 107 108 |
2. ระดับช่วงชั้นที่ 2 2.1 ภาษาไทย 2.2 คณิตศาสตร์ 2.3 วิทยาศาสตร์ 2.4 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 2.5 สุขศึกษาและพลศึกษา 2.6 ศิลป 2.7 การงานอาชีพและเทคโนโลยี 2.8 ภาษาต่างประเทศ |
200 201 202 203 204 205 206 207 208 |
3. รหัสกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนเพื่อกำหนดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนสอดคล้องกับกลุ่มสาระการเรียนรู้
ประเภทกิจกรรม |
รหัส |
ไม่มีความเห็น