การสอนคิดกับการสอนภาษา

การเรียนรู้น่าเป็นเรื่องของความรื่นรมย์ ไม่ควรเป็นยาขมหม้อใหญ่ ๆ

ได้รับเชิญไปอบรมเรื่อง หลักสูตร การสอนสาระวิชาภาษาไทย และเน้นกระบวนการคิด ผมไม่ได้มีชุดการอบรมที่แบบเดียวแล้วใช้ได้หลายที่ การอบรมแต่ละอัน tailor-made แบบตัดชุดให้พอดีคนทั้งนั้น เลยเป็นว่าต้องใช้พลังในการคิดออกแบบมาก

จากประสบการณ์การสอนของตัวเอง เห็นว่า การเรียนรู้ในโรงเรียนนั้นดูแห้งแล้ง ไม่ค่อยมีความหมายสำหรับเด็ก บางเรื่องก็ไม่รู้จะเรียนไปทำไมกัน ประเภทว่า ท่องอักษรสูง กลางต่ำได้ จะทำให้ชีวิตดีขึ้นไหมก็ไม่แน่ใจ คำถามนี้เลยอยู่ในใจตลอดว่า เราจะสร้างฉันทะในการเรียนรู้ขึ้นในใจของนักเรียนได้อย่างไร

ส่วนหนึ่งของการอบรมครั้งนี้ผมจึงเสนอให้ครูเห็นว่า งานเขียนมันไม่ใช่ว่าอะไรก็นึงถึงแต่เรียงความ จดหมาย เขียนรายงาน อยู่เพียงนั้น  โลกของการสื่อสารมันมีอะไรเยอะแยะน่าเรียนรู้ เลยเสนอแนะให้ทำไปหลายอย่าง บางอย่างครูก็ฮา เราก็ว่าสนุกแต่ได้เรียนรู้นะ เช่น

• ทำพจนานุกรมคำด่าที่แม่ชอบใช้กับแม่ อันนี้ก็ไปแอบจดมารวมกัน ศึกษาว่ารายละเอียดของพจนานุกรมทำอย่างไร
• ทำหนังสือพิมพ์หน้าเดียว แบ่งกันกองบรรณาธิการ มีฝ่ายข่าวต่าง ๆ ฝ่ายสังคมก็ไปสัมภาษณ์ความรู้สึกของเทพีสงกรานต์ประจำหมู่บ้าน  ฝ่ายกีฬาก็ติดตามพี่ ๆ ตามลานกีฬาประจำหมู่บ้าน ฯลฯ
• ทำหนังสืออนุสรณ์ หรือที่ละลึกในเทศกาลต่าง ๆ เช่น งานเกษียณอายุราชการของผู้อำนวยการโรงเรียน     

เรื่องการทำหนังสือทำมือแบบต่าง ๆ ผมก็คิดว่าครูน่าจะสอนนักเรียนบ้าง เพื่อให้ได้เลือกใช้ให้เหมาะตามสถานการณ์ต่าง ๆ หนังสือก็ไม่จำเป็นรูปหนังสือก็ได้ เป็นกล่อง เป็นกังหัน เป็นขั้นบันได ฯลฯ เลยพาทำดู เห็นครูก็สนุกนะ เพราะเป็น hand-on activity  เลยบอกครูไปว่าเก็บความรู้สึกนี้ไว้  เด็ก ๆ เขาก็รูสึกเช่นนี้เช่นเดียวกันแหละ  

มีตัวอย่างหนังสือทำมือหลายแบบ แถมมี template ให้ print ไปใช้ได้ด้วย สนใจก็เข้าไปดูได้ใน   http://www.vickiblackwell.com/makingbooks/index.htm  ส่วนใครจะมีความคิดบรรเจิดไปกว่านั้นก็ไม่ว่ากัน  เห็นครูหลายคนก็สร้างสรรค์แบบต่าง ๆ ขึ้นมา น่าสนใจ