สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตื่นตัว"การจัดการความรู้"
การจัดการความรู้อยู่ในความสนใจของคนทุกวงการ
จากสภาพปัจจุบันปัญหาในการปฏิรูปการเรียนรู้ตาม
พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันนี้
พบว่าส่วนหนึ่งมีความสำเร็จก้าวหน้าไปพอสมควร
โดยเฉพาะการปรับหลักสูตรสถานศึกษา
แต่อีกด้านหนึ่งก็อยู่ระหว่างการปรับเปลี่ยนวิธีคิดและแนวทางในการปฏิรูปการเรียนรู้
เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์
เป้าหมายของการจัดการศึกษาที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์
กล่าวคือ "เป็นคนดี มีปัญญา
และมีความสุข"
จึงมีสถานศึกษาส่วนหนึ่งที่หันมาจับประเด็นและลงมือปฏิบัติในการปฏิรูปการเรียนรู้ที่ค่อนข้างเป็นรูปธรรม
โดยการนำเอาแนวคิด วิธีการจัดการความรู้ KM: Knowledge Management
มาประยุกต์ใช้ในกระบวนการเรียนการสอนและการพัฒนาศักยภาพของผู้เรียน
ก้าวใหม่ ก้าวมั่น
ก้าวไปพร้อมๆกัน
ในการจัดการความรู้ในหน่วยงานสถานศึกษา
นับเป็นก้าวใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยา
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา นำโดยท่านผู้อำนวยการจิระพันธุ์ พิมพ์พันธุ์
ในฐานะผู้บริหารต้นแบบ ของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) และคณะ
ได้ตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นเร่งด่วนในการพัฒนาสถานศึกษาแบบองค์รวมให้เป็น"องค์กรแห่งการเรียนรู้"
จึงพยายามพัฒนาครูและบุคลากรทุกฝ่ายในโรงเรียนให้เป็น
"บุคคลแห่งการเรียนรู้"
เพราะมีความเชื่อว่า "ต้องสร้างคนก่อนสร้างงาน"
ถ้าหากครูเป็นคนเก่งเป็นคนดีและมีความรู้ความสามารถแล้ว
เชื่อแน่ว่าจะสามารถนำประสบการณ์ความรู้และแบบอย่างที่ดีไปอบรมสั่งสอนเด็กให้เป็นคนเก่งคนดีได้
สมกับปรัชญาโรงเรียนที่ว่า "จิระศาสตร์ฉลาดและมีคุณธรรม"
ดังนั้นเมื่อมีโอกาสได้เรียนรู้แนวคิด กระบวนการจัดการความรู้ จากท่านศาสตราจารย์นายแพทย์วิจารณ์ พานิช และท่าน ดร.ประพนธ์ ผาสุขยืด แห่งสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.)แล้ว จึงมีความมั่นใจยิ่งขึ้นว่า โรงเรียนเดินมาถูกทางแล้ว ทั้งๆที่ก่อนหน้านี้ได้มีการจัดการความรู้ในโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยามาค่อนข้างยาวนาน นับตั้งแต่เริ่มมีการเลือกตั้งคณะกรรมการสภาครูเข้ามาบริหารงานร่วมกับคณะผู้บริหารตั้งแต่ปี 2517 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน ต่อจากนั้นก็มีการเลือกตั้งคณะกรรมการในรูปแบบอื่นๆอีกมากมาย เช่น กรรมการสายชั้น กรรมการครอบครัวสัมพันธ์เอื้ออาทร กรรมการผู้ปกครองเครือข่าย กรรมการกลุ่ม STAR (Small Team Activity relationship) เป้นต้น กรรมการเหล่านี้ล้วนแล้วแต่มีการจัดการความรู้ฝังอยู่ในกระบวนการทำงานทุกรูปแบบ ดังนั้นจังหวะก้าวของการจัดการความรู้ของครู ผู้ปกครองและบุคลากรโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยา จึงพยายามที่จะก้าวไปข้างหน้าพร้อมๆกันโดยมี สคส.เป็นที่ปรึกษา และมีทีมงานคณะผู้บริหารเป็น "คุณเอื้อ" "คุณอำนวย" ให้เป็นอย่างดี
การจัดการความรู้จากครูสู่ผู้เรียน
จากการที่โรงเรียนได้ปรับวิธีเรียนเปลี่ยนวิธีสอน
โดยให้ศิษย์กับครูได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน
ก่อให้เกิดความร่วมมืออย่างสร้างสรรค์ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งในห้องเรียน
นอกห้องเรียน
โดยเฉพาะในแหล่งเรียนรู้ต่างๆที่มีอย่างหลากหลายในบริเวณรอบๆโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยา
อาทิ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
ศูนย์ศึกษาประวัติศาสตร์อยุธยา
พิพิธภัณฑ์เรือไทย"อาจารย์ไพฑูรย์"
ศูนย์การเรียนรู้ธรรมชาติ สนองแนวพระราชดำริ "เศรษฐกิจพอเพียง"
เป็นต้น
สิ่งต่างๆเหล่านี้ทำให้นักเรียนได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในลักษณะ
"บูรณาการทุกกลุ่มสาระการเรียนรู" เป็นผลให้ผู้เรียนอยากรู้อยากเรียน
เกิดฉันทะขึ้นในใจ และในที่สุดก็มีความเพียรพยายามค้นคว้า
ศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมจากห้องสมุด รวมทั้งการสอบถาม
สัมภาษณ์ผู้รู้ภูมิปัญญาชาวบ้าน ทำให้มีประสบการณ์
ความรู้กว้างขวางยิ่งขึ้น
พัฒนาสถานศึกษาให้เป็นแหล่งเรียนรู้
เมื่อโรงเรียนได้ดำเนินการจัดกิจกรรมการจัดการความรู้ภายในสถานศึกษา
โดยการสนับสนุน ส่งเสริมให้ครู
บุคลากรและนักเรียนเป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้แล้ว ก้าวต่อไปคือ
ความพยายามในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับผู้ปกครอง ชุมชน
ตลอดจนหน่วยงานสถานศึกษาต่างๆ
ดังที่ผ่านมาโรงเรียนได้จัดกิจกรรมตลาดนัดความรู้
ถึงสองครั้งสองครา
ด้วยมีเจตนาที่จะให้ครูและผู้บริหารจากสถานศึกษาต่างๆทั้งของรัฐและเอกชนทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด
ได้มีโอกาสมาพูดคุยเล่าประสบการณ์ แลกเปลี่ยนเรียนรู้
"แนวทางการปฏิรูปการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนสำคัญที่สุด"
เมื่อปีที่แล้ว(รายละเอียดสืบค้นได้จาก Webblog gotoknow หรือ
ค้นเว็บไซต์
jirasart.com) นอกจากนี้ยังมีภาคีเครือข่ายนักจัดการความรู้
รวมทั้งหน่วยงานสถานศึกษาต่างๆได้ขอเข้าศึกษา-ดูงานอยู่เป็นประจำ
ซึ่งเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2549
ได้ต้อนรับคณะผู้บริหารและอาจารย์จากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานนทบุรี
เขต 1 จำนวน 70 คน และวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2549
คณะผู้บริหารครูอาจารย์และศึกษานิเทศก์สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุพรรณบุรี
เขต 2 จำนวน 170 คน จะมาศึกษา-ดูงาน
ด้านการจัดการความรู้เช่นเดียวกัน
สำหรับความคืบหน้าเป็นอย่างไรจะเรียนให้ทราบอีกครั้งครับ
(โปรดอ่านรายงานได้จากบันทึกในบล็อก "แลกเปลี่ยนเรียนรู้" ครับ)
ปฐมพงศ์ ศุภเลิศ
7 ก.พ. 2549
ความตื่นตัวของหน่วยงาน สถานศึกษาในการจัดการความรู้
คงจำกันได้นะครับว่าคณะผู้บริหารและอาจารย์จาก สพท.นนทบุรี เขต 1
ได้เดินทางมาร่วมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ KM
กับทางโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยา เมื่อต้นเดือนกุมภาพันธ์ 2549
และเร็วๆนี้ คณะผู้บริหารและอาจารย์จากโรงเรียนวัดเขมาภิรตาราม
นนทบุรี จำนวน 130 ท่าน ก็จะมาพบกันอีกในเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ซึ่งคณะครู
ผู้บริหารและบุคลากรโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยาได้เตรียมพร้อมต้อนรับท่านในวันที่
10 พฤษภาคม 2549 ณ หอประชุมจิระวิทยาคาร
โรงเรียนจิระศาสตร์วิทยา
เอาไว้คราวหน้าผมจะเล่าให้ฟังต่อครับ
ปฐมพงศ์ ศุภเลิศ
9
พ.ค.2549
