การทำบรรณาธิกรณ์
เมื่อตรวจสอบและปรับปรุงแก้ไขข้อความ ข้อคำถามจนเป็นที่พอใจแล้ว
ก็นำมาทำบรรณาธิกรณ์ (editing) คือ
การพิจารณาเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ ดังนี้
1. การจัดวางรูปแบบ (format) แบบสอบถาม
เป็นการพิจารณาตั้งแต่ว่าจะใช้กระดาษชนิดใด ขนาดใด ใช้ตัวพิมพ์ชนิดใด
และจะพิมพ์อย่างไร
การเว้นที่ว่างให้เหลือจากกรอบตัวพิมพ์ควรเว้นไว้เท่าใด
ที่ใดควรย่อหน้า ที่ใดควรเว้นวรรค จะใช้วรรคใหญ่หรือวรรคเล็ก หลักใหญ่
ๆ ในการจัดวางรูปแบบของแบบสอบถามนั้น
ควรจะได้คำนึงถึงความสะดวกของผู้ตอบเป็นเกณฑ์
และในขณะเดียวกันก็ควรมีลักษณะที่โน้มน้าวใจให้อยากตอบด้วย
2. ตรวจสอบเกี่ยวกับการใช้ถ้อยคำ ประโยค การเรียงลำดับประโยค
รวมทั้งตัวสะกดการันต์ให้ถูกต้อง
ซึ่งใช้หลักเช่นเดียวกับการตรวจสอบทางด้านภาษาตามที่กล่าวมาแล้ว
3. การจัดทำจดหมายนำและแนะนำในการตอบแบบสอบถาม
การทำจดหมายนำเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างแบบสอบถาม
ซึ่งจะต้องจัดทำไว้ให้เรียบร้อย
เพื่อให้ผู้ตอบเข้าใจจุดมุ่งหมายของการตอบคำถามนั้น ๆ ว่าต้องการอะไร
จดหมายนำนี้นับว่ามีส่วนสำคัญมากที่จะทำให้เราได้รับแบบสอบถามคืนมากน้อยเพียงใด
โดยปกติจดหมายนำจะมีสาระสำคัญ ดังนี้
3.1 แจ้งให้ทราบถึงโครงการวิจัย ผู้ดำเนินการวิจัย วัตถุประสงค์
ขอบเขตระยะเวลา วิธีการและประโยชน์ที่จะได้รับเมื่อโครงการนั้นสำเร็จ
ตลอดจนชี้แจงถึงเหตุผลที่ส่งแบบสอบถามมาให้ตอบ
โดยเฉพาะอย่างยิ่งควรเน้นความสำคัญในทำนองที่ว่าผลสำเร็จของการวิจัยนี้ขึ้นอยู่กับความร่วมมือในการตอบ
3.2 คำมั่นสัญญาว่า คำตอบที่ส่งมาจะถือเป็นความลับ
จะไม่มีการเปิดเผยว่าเป็นคำตอบของผู้ใด โดยเด็ดขาด
1.3 คำแนะนำในการตอบคำถาม
การทดลองใช้
เมื่อทำบรรณาธิกรณ์ จัดทำเป็นชุดแบบสอบถามเรียบร้อยแล้ว
ก่อนนำไปใช้จริงควรนำไปทดลองใช้เสียก่อน ซึ่งอาจจะทำง่าย ๆ
โดยส่งแบบสอบถามไปให้กลุ่มตัวอย่างที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับตัวอย่างหรือประชากรที่จะใช้ศึกษาจำนวนหนึ่ง
ซึ่งเหมาะสมกับเวลาและโอกาส
แล้วนำผลการตอบนั้นมาพิจารณาเกี่ยวกับความเข้าใจคำถาม
การแปลความหมายของข้อความ วิธีการตอบ ความชัดเจนของคำชี้แจง
ปฏิกิริยาที่มีต่อคำถาม กระบวนการตอบ เป็นต้นว่า
ผู้ตอบเข้าใจและตอบตรงที่เราคาดหมายไว้หรือไม่เพียงใด
การเลือกคำตอบกระจายกันมากน้อยเพียงใด
รวมทั้งนำผลการตอบมาลองวิเคราะห์ตามกระบวนการและวิธีการทางสถิติที่ต้องการทำวิจัยจริง
เช่น การหาค่าอำนาจจำแนก
และค่าความเชื่อมั่นหรือความเที่ยงของแบบสอบถาม
จะได้รู้ว่าแบบสอบถามนั้นมีข้อเสีย ข้อบกพร่องอะไรบ้าง
เพื่อแก้ไขให้สมบูรณ์ก่อนนำไปใช้จริง
หลังจากการทดลองใช้
และแก้ไขเรียบร้อยแล้วจึงจัดพิมพ์ข้อความเป็นแบบสอบถาม
ชุดใหม่ ตรวจสอบความผิดพลาดในการพิมพ์
เตรียมที่จะส่งไปให้บุคคลที่ต้องการต่อไป