ได้ติดตามอ่านบันทึกที่ อ.ปัทมาวดี และ อ.ภีม สนทนาเรื่องสวัสดิการชุมชนกันข้ามบล็อกแล้ว เด็กข้างเวทีอย่างเราเก็บอะไรดีๆ ได้เยอะเลย
โดยเฉพาะช่วงนี้ ที่กำลังเริ่มทำงานสวัสดิการชุมชนกับคนไร้สัญชาติในพื้นที่ ทำให้ได้เข้าใจมุมมองใหม่ๆ ในเรื่องสวัสดิการชุมชน ที่จัดโดยชุมชนเพื่อชุมชน ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับกลุ่มเป้าหมายนี้ ซึ่งเข้าถึงสวัสดิการของรัฐได้น้อยมาก อย่างตารางที่ อ.ภีมสรุปให้ดูนั้น ดูๆ แล้วชาวบ้านของเราเข้าถึงเพียงเรื่องการศึกษาเท่านั้น นอกนั้นไม่มีสิทธิเลย
ยิ่งตัวเองอยู่นอกวงเรื่องนี้ ก็มองเห็นแค่ทำอย่างไรให้ชาวบ้านเข้าถึง "สวัสดิการของรัฐ" ที่ผ่านมาที่หันเหออกจากประเด็นเรื่อง สถานะทางกฎหมายหรือสัญชาติ ก็เพราะมองเห็นว่า แม้พวกเขาจะไร้สัญชาติก็ไม่น่าจะไร้สิทธิ โดยเฉพาะสิทธิพื้นฐานของความเป็นมนุษย์
แล้วที่ผ่านมาพวกเราคนวงที่ทำงานเรื่องคนไร้สัญชาติก็พยายามไปนำเสนอให้รัฐแก้ไขนโยบายยอมรับการจัดสวัสดิการเพื่อคนไร้สัญชาติ จนค่อยๆ ได้มา เช่นเรื่องการศึกษา หรือหลักประกันสุขภาพที่กำลังพูดถึงกันอยู่ หรือแม้แต่พยายามเพื่อให้ได้เข้าระบบประกันสังคม
แต่มุมเรื่องสวัสดิการที่ว่า ชุมชนสามารถจัดสวัสดิการโดยชุมชนและเพื่อชุมชน ยังไม่ได้ลองโดยตรงกับคนกลุ่มนี้ !!
ความจริงแล้วเรื่องนี้น่าจะไปด้วยกันได้ดีกับงานเรื่องคนไร้รัฐไร้สัญชาติ (stateless) เพราะถ้าถามกันดีๆ แล้ว ที่พวกเขาดิ้นรนอยากได้ "สัญชาติไทย" แม้จะต้องเสียเงินมากมาย ก็เริ่มต้นจากความจำเป็นในดำเนินชีวิตพื้นฐาน หรือสวัสดิการ อาทิ เพื่อการศึกษา เพื่อสุขภาพอนามัย หรือเพื่อให้เดินทางออกนอกเขตพื้นที่ควบคุมไปทำงาน ไปโรงพยาบาล ไปเรียนหนังสือได้อย่างอิสระ แต่ถ้าสวัสดิการทั้งหมดสามารถจัดเองได้ในชุมชน หรือเขตพื้นที่ควบคุม พวกเขาก็น่าจะสามารถใช้ชีวิตอย่างสงบสุขได้ในพื้นที่ สมดังที่ดิ้นรนหลบหนีจากแผ่นดินเกิดมา สิ่งเดียวที่เหลือที่ต้องต่อสู้คือ บริโภคนิยมวัตถุนิยม ที่จะทำให้พวกเขาไม่พอ และต้องดิ้นรนอพยพเข้าเมืองกันต่อ
ยิ่งถ้าสวัสดิการที่จัดโดยชุมชนนี้ อิงกับฐานวัฒนธรรม ภูมิปัญญาและฐานทรัพยากรได้อย่างที่อาจารย์เสนอ คงจะเป็นรากให้พวกเขายืนหยัดได้ท่ามกลางกระแสวัตถุนิยม
อยากไปร่วมงานที่ อ.จะจัดวันที่ 14 นี้มากค่ะ แต่คงไม่มีโอกาส จะรอติดตาม อ.แบ่งปันความรู้และตัวอย่างดีๆ ทาง gotoknow นี้แล้วกันนะคะ
รู้จักบริบทของชุมชนเพิ่มเติมได้ที่
จะว่าที่ผ่านมาไม่เคยมีการจัดสวัสดิการโดยชุมชนเพื่อชุมชนในพื้นที่เลย ก็ไม่ถูกนัก เพียงแต่เป็นการจัดโดยมีการกระตุ้นจากองค์กรภายนอก
การประชุมมี2วันคือ13และ14 ก.ย. ถ้า
พอมีเวลาปลีกตัวมาได้ก็เรียนเชิญครับ
วันที่13เป็นวงวิชาการ
วันที่14เป็นวงนักพัฒนา เน้นส่วนราชการก่อน
ต่อไปจะจัดวงชุมชนและองค์กรพัฒนาเอกชนด้วย
จะมีทั้งวงของหน่วยจัดการกลางซึ่งส่วนใหญ่รวมศูนย์อยู่ที่กทม. และวงเรียนรู้ในพื้นที่ทั้งระดับหมู่บ้าน ตำบล จังหวัดหรือภูมินิเวศนอกเหนือเขตปกครองที่รัฐแบ่ง
หวังว่าเราจะมีโอกาสร่วมงานกันครับ
ขอรบกวนปรึกษาอาจารย์ปัทมาวดี
ถ้าดิฉันจะต้องตั้งโจทย์วิจัยหรือทำแบบสอบถามเพื่อการเริ่มต้นงานการจัดสวัสดิการชุมชนให้คนไร้สัญชาติในพื้นที่
ควรจะเป็นอย่างไร ? เพื่อจะให้ได้สวัสดิการที่ผลิตเองโดยชุมชนเพื่อชุมชนอย่างที่อาจารย์เสนอ ไม่ใช่เป็นสวัสดิการที่คนนอกอย่างดิฉันคิดว่าจำเป็นสำหรับชาวบ้าน
ขอคำแนะนำด้วยค่ะ ขอบคุณค่ะ
สวัสดิการเป็นคำที่ชาวบ้านไม่คุ้นเคยหรือเข้าใจไปอีกอย่าง ผมแปลตามศัพท์ว่า เป็นการกระทำเพื่อความสวัสดี
เพื่อความสวัสดีคือ เพื่อชีวิตที่เป็นปกติสุขทั้งทางร่างกาย จิตใจและสังคม
สวัสดิการชุมชนคือ การกระทำตามความหมายข้างต้นโดยคนในชุมชนร่วมกันทำ
ดังนั้นต้องถามว่าชีวิตที่เป็นปกติสุขทั้งทางร่างกาย จิตใจและสังคมคืออะไร
ผมใช้ปัจจัย4 และวงจรชีวิตของคนคือ เกิด แก่ ป่วย ตายเป็นแนวในการคลำหาความเป็นปกติสุขทางร่างกาย จิตใจและสังคม
กลไกชุมชนคือระบบความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคนและคนกับธรรมชาติที่ก่อเกิดเป็นวัฒนธรรมของชุมชนแต่ละแห่งจะเป็นฐานสำคัญในการจัดสวัสดิการโดยชุมชน
คงต้องดูว่าตามนิยามสวัสดิการและสวัสดิการชุมชนข้างต้นในพื้นที่ของเรามีสภาพอย่างไร? ถ้าใช้กลไกดั้งเดิมก็ต้องคลำหากลไกวัฒนธรรมที่เอื้อต่อการจัดสวัสดิการชุมชนที่ยังมีอยู่ ถ้าใช้กลไกพัฒนาก็ควานหาผู้นำจัดตั้งกลุ่มเพื่อดำเนินกิจกรรมเพื่อสวัสดิการ
ขอเมล์ติดต่อดีกว่าครับ จะได้ส่งfileมาได้ ทางเหนือมีอาจารย์วิไลลักษณ์ ม.ธรรมศาสตร์ลำปาง อ.ชัยวัธน์ หน่อรัตน์ ม.ราชภัฎลำปางที่จะเข้าร่วมประชุมด้วย คงได้ประสานการทำงานกันต่อไปครับ
ภีม
มาอ่านแล้วครับผม รู้สึกดีมากมาย
เมื่อ พ. 12 ก.ย. 2550 @ 08:33 [381853] [ลบ]
คุณ pilgrim คะ
เริ่มต้นด้วยการที่คุณ pilgrim ช่วย list ปัญหาของชาวบ้านออกมาก่อนดีไหมคะ ดูปัญหาและสาเหตุของปัญหาก่อน สาเหตุของปัญหาอาจมีหลายข้อ และปัญหาอาจพันกันนัวเนีย
ใช้ตรงนั้นเป็นตัวตั้งต้น แล้วค่อยมาตั้งโจทย์วิจัย สร้างแบบสอบถาม ดูความต้องการของชาวบ้าน ดูศักยภาพของชาวบ้าน แล้วค่อยสรุปว่า เรื่องไหน สำคัญอันดับต้นๆ เรื่องไหนที่ชุมชนพอทำกันเองได้ แล้วค่อยออกแบบวิธีการขับเคลื่อนอีกทีค่ะ