สรุปความสำคัญของตัวละครในหมากรุก

อันดัยที่1 ขุน เหมือนแม่ทัพ ตายไม่ได้ ถ้าตายคือแพ้ (ภาษาหมากรุกเรียกว่า จน)

อันดัยที่2 เรือ มีความสำคัญรองจากขุน แต่ถูกกินได้

อันดัยที่3 ม้า มีค่ารองจากเรือ แต่ถูกกินได้

อันดัยที่4 โคน มีค่ารองจากม้า แต่ถูกกินได้

อันดัยที่5 เม็ด มีค่ารองจากโคน แต่ถูกกินได้

อันดัยที่6 เบี้ย มีค่ารองจากเม็ด แต่ถูกกินได้

หลักการเล่นหมากรุก (เหมือนกับตำราพิชัยสงคราม)

1 ต้องนำหมากที่มีค่าน้อยไปแลกกับหมากที่มีค่ามาก(นำทหารเลวไปสู้กับทหารชั้นดี)

2 การขึ้นหมากจะต้องทำให้คู่ต่อสู้เสียเปรียบหรือล่าถอย(เพราะคู่ต่อสู้ไม่อยากนำหมากที่มีค่ามากไปแลกกับหมากที่มีค่าน้อยของเรา)

3 ทำอย่างไรถึงจะทำให้ขุนตายหรือจน โดยที่ทหารของฝ่ายคู่ต่อสู้มากกว่าเราก็ตาม

4 ถ้าแม่ทัพหรือขุนของฝ่ายตรงข้ามไม่ได้ถูกรุก(กิน)แต่เดินไม่ได้(ถ้าเดินจะถูกกิน)

และไม่มีหมากตัวอื่นเดินได้ อย่างนี้ถือว่าเสมอ (เรียกว่าอับ)

นี่แหละคือสาเหตุที่คนเล่นเก่งจะไม่มีวันแพ้เพราะใช้เทคนิคการอับ

5 เมื่อเบี้ยของฝ่ายที่เป็นรองหงายกลายเป็นเบี้ยหงาย สามารถนับศักดิ์หมากได้ 64 ตา

6 เมื่อฝ่ายที่เป็นรองเหลือขุนเพียงตัวเดียว สามารถนับศักดิ์กระดานได้ 8-64 ตาได้

(นับแค่ไหน ดูสมุนของฝ่ายตรงข้ามว่าเหลืออะไรบ้าง เรือ2ลำนับ8 1ลำนับ16

โคน2ใบนับ22 1ใบ นับ 44 ม้า 2ตัว นับ32 1ตัวนับ64

นี่แหละคืออีกสาเหตุหนึ่งที่คนเล่นเก่งจะไม่มีวันแพ้อย่างมากก็เสมอ