น่าสนใจค่ะ อาจารย์อธิบายได้ชัดดีจัง

นำมาสอนเรื่องการสื่อสารในน้กศึกษาแพทย์ หรือ แพทย์จบแล้วได้สบายเลยค่ะ

ขอบคุณค่ะ คุณกวิน และ คุณหมอรวิวรรณ ที่แวะมาอ่าน ยินดีที่ได้รู้จักนะคะ

คุณหมอรวิวรรณค่ะ ชอบชื่อ blog และ วัตถุประสงค์ของ blog "ร่วมกันสร้างหมอใหม่หัวใจเต็มร้อย ความท้าทายอันยิ่งใหญ่"  มากๆเลยค่ะ

สวัสดีครับ อ. มัทนา

มาตามคำเชิญ และต้องขอบคุณอย่างมากที่ให้โอกาสได้รับรู้เรื่องราวที่ดีครับ

ผมทำ

สวัสดีครับ อ. มัทนา

มาตามคำเชิญ และต้องขอบคุณอย่างมากที่ให้โอกาสได้รับรู้เรื่องราวที่ดีครับ

ผมทำ palliative care อยู่ที่ รพ.สงขลานครินทร์ จึงมีความเห็นด้วยในเรื่องการ ฟัง ที่อาจารย์เล่ามา 100% นอกจากนี้ ที่เราเคยพบ คนไข้และญาติ จะ เลือกเล่าเรื่อง ให้หมอแต่ละคนไม่เหมือนกันด้วย

ผมเคยถามนักศึกษาแพทย์ (ม.อ. เป็นโรงเรียนแพทย์ครับ) ว่าเคยไหมที่เวลาทำ bedside round นศพ. present case ที่ไปซักประวัติมาอย่างดี แต่พออาจารย์ถามคนไข้เพิ่ม บางทีคนไข้เปลี่ยนเรื่องเฉยเลย ทำให้น้องๆหน้าแตกเป็นเสี่ยงๆ มองเห็นอาจารย์ส่งรังสีอำมหิตข้ามเตียงมาวูบวาบ

ผมถามน้องๆว่าเกิดอะไรขึ้นรู้ไหม

• หนูซักไม่ดีเองค่ะ (self หายหมดครับ คนนี้)
• คนไข้ confused ครับ (สงสัย brain metas!)
• คนไข้ความจำไม่ดีค่ะ (เอ.. หรือหนูกันแน่จ๊ะ)
• ฯลฯ

เวลาคนไข้มีปฏิสัมพันธ์กับหมอนั้น จะมีการสร้าง doctor-patient relationship ขึ้น ตอนคนไข้เดินเข้ามาในคลินิก ดราเริ่มประเมินตั้งแต่ ท่าเดิน หน้าตา การแต่งตัว กิริยามารยาท กลิ่นบุหรี่ กลิ่นเหล้า ความั่นใจ ฯลฯ ที่เรามักจะลืมไปก็คือ คนไข้ก็ประเมินหมอเหมือนกัน หน้าตา ท่าทาง เท้าอยู่บนโต๊ะ หรืออยู่ใต้โต๊ะ ตามองเขาหรือว่ามองที่ computer monitor แต่งตัว หวีผม พูดจาอย่างไร ฯลฯ

ภาษาที่สื่อกันส่วนใหญ่เป็นอวจนภาษา ตรงนี้ก็เป็น pitfall เวลาเกิดเรื่องทีไร หมอก็บอก "ผมไม่ได้พูดอะไรซักหน่อย" หารู้ไม่ก็ไอ้ที่ "ไม่พูดอะไรซักหน่อย" นี่แหละตัวดี ในการเกิดการฟ้องร้อง

เวลาคนไข้เล่าเรื่องต่างๆ เขาจะ "เลือกเล่า" สิ่งที่เขาคิดว่าหมอรับได้ และตัวเขาไม่ถูกดูถูก คนไข้บางคนจะลังเลที่จะเล่าเรื่องการไม่รับยาหม้อ ยาแผนโบราณ ถ้ารู้สึกว่าเล่าแล้วจะถูกดุ จะไม่เล่ารายละเอียกของความทุกข์ทรมาน ถ้าหมอทำท่าไม่สนใจ ตัดบทสนทนาบ่อยๆ เปลี่ยนเรื่อง (ตาม style การซักประวัติแบบ checklist)

และจะเล่า ตามบริบท ของคนฟังด้วย

นศพ. แนะนำตัวเองว่าเป็นนักศึกษาแพทย์ บางทีคนไข้ที่อาการมากๆ อาจจะประเมินว่าเล่าแล้วก็ไม่ได้อะไร รอหมอใหญ่มาดีกว่า (คนไข้เราสามารถสังเกตและรู้เรื่องแบบนี้มากกว่าที่เราคิดเยอะครับ) ดังนั้นไม่แปลกอะไรที่ประวัติเด็ดๆ มักจะออกมาตอนอาจารย์มาราวน์กับ นศพ. ถามตูมไหนตูมนั้น ออกมาพรั่งพรู นศพ. ก็ทึ่งกันใหญ่ ทำไมอาจาร์เก่งขนาดนี้ฟะ ตูซักอยู่ตั้งนานไม่เห็นมีประวัติเคยพยายามฆ่าตัวตาย บ้านแตกสาแหรกขาดแบบอาจารย์ซักเลย เพราะเขาไม่เข้าใจเรื่อง "บริบท" นั่นเอง

• อ.มัทนา ครับ คนคิดเค้าคิดวิธีสอนได้เยี่ยมเลยครับ ผมว่าน่าจะเอาไปใช้ apply ได้อีกหลาย ๆ ด้านเลยครับ ขอบคุณที่นำมาแลกเปลี่ยนครับ

     ส่วนตัวผมนะครับจารย์ ผมว่านักเรียนแพทย์ หรือใครก็แล้วแต่ถ้าพยายามตั้งใจที่จะทำอะไรให้ดี หรือมากไปมักจะทำให้เกิด step ในการทำงาน จนทำให้ลืมไปว่า การทำบางสิ่ง หรือสิ่งหนึ่งสิ่งใด ควรจะปล่อยให้ตัวเองรู้สึก free หรือใจให้ว่างก่อน รอให้ได้มาซึ่งข้อมูลก่อน แล้วจึงค่อนทำการวินิจฉัย ผมเคยสัมผัสมาเองจากการเป้นคนไข้ เหมือนผมถูกดึงให้ตอบแต่คำถามที่เป็น step ซึ่งจริงๆ คนธรรมดาเวลาเล่าอะไร เขาจะเล่าเป็นเรื่องๆ แต่ผมก้เข้าใจเพราะบางที เวลาก้เป็นตัวกำหนดระยะเวลาของการรักษาเหมือนกัน เพราะบางที ที่ข้อจำกัดของจำนวนคนไข้ต่อคุณหมอ ไม่ได้สัดส่วนกัน

   เป็นกำลังใจให้ครับคุณหมอทุกท่านครับ คนไข้ยังมีรออีกไม่น้อยครับ