ความนิ่งสงบอย่างมีสตินั้นมีอานุภาพในการเยียวยา ... (พระไพศาล วิสาโล)

ไลน์ด่วน! เข้ามาระบายความรู้สึกของลูกศิษย์ ป.บัณฑิต คนหนึ่ง
ที่สอนนักเรียนระดับมัธยมปลาย แล้วเด็กก้าวร้าวและดื้อรั้น
ไม่ยอมเข้ากลุ่มกับเพื่อน พร้อมกันนั้นก็ท้าทายด้วยสายตาและท่าทาง

และเย็นวันเดียวกันนั้น ผมก็พบบทความหนึ่งของพระไพศาล วิสาโล
ที่ได้เขียนเรื่องราวคล้าย ๆ กันนี้เอาไว้

ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าแปลกใจมากว่า "เมื่อปัญหามี ปัญญาก็มา"

โดยมีเรื่องเล่าดังนี้

นักเรียนวัยรุ่นคนหนึ่งแสดงความไม่พอใจอย่างรุนแรง
เมื่อถูกครูซักถามถึงเหตุผลที่เขาขาดเรียนเป็นประจำ
เขาตะโกนอย่างเกรี้ยวกราด เขวี้ยงหนังสือกระแทกข้างฝา
ผลักโต๊ะเก้าอี้ล้มลง แถมยังพูดจาข่มขู่ครูซึ่งเป็นหญิงสาว

ครูตกใจว่าเกิดอะไรขึ้น แต่แทนที่เธอจะตวาดใส่เขา
หรือเรียกใครให้มาช่วยจัดการกับนักเรียนคนนี้
เธอกลับนิ่งสงบแล้วนั่งลง เธอขอให้นักเรียนคนนั้นพูดคุยกับเธอ
เวลาผ่านไปพักใหญ่กว่าเขาจะหยุดส่งเสียง
เขาเลิกอาละวาดแต่ยังคงหงุดหงิดงุ่นง่านและเดินไปเดินมาอยู่ในห้อง
ครูสาวยังคงนิ่งสงบ รอจนกว่าเขาจะพร้อมคุยด้วย
ในที่สุดเขาก็เดินมาหาเธอ แล้วพูดถึงชีวิตของตนเองว่า
เกิดอะไรขึ้นกับเขาในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
พูดถึงความน้อยเนื้อต่ำใจ ความโกรธแค้นและความสิ้นหวังของเขา

เขาพรั่งพรูออกมามากมาย นานมากแล้วที่ไม่มีใครรับฟังเขา
ทีแรกเขากล่าวโทษคนทั้งโลก แต่ตอนท้าย ๆ เขาก็พูดถึง
ความเลวร้ายของตัวเขาและความผิดพลาดที่ไม่น่าให้อภัย
ครูสาวฟังโดยไม่ได้ให้คำแนะนำใด ๆ เธอเพียงแต่ฟังด้วยความใส่ใจ
เธอไม่สามารถหาทางออกให้แก่เขาได้
แต่เพียงการนั่งฟังความในใจของเขา ก็ช่วยให้เขาสบายใจมากขึ้น
และเริ่มมองเห็นว่าปัญหาของเขาอยู่ที่ไหน และจะแก้ที่ตรงไหน

เมื่อเจอคนอารมณ์เสีย เอะอะโวยวาย ต่อว่าเราอย่างไร้เหตุผล
เรามักอดไม่ได้ที่จะตอบโต้กลับไปด้วยความโมโห แม้คำพูดของเราจะมีเหตุผล
แต่อารมณ์ที่แสดงออกมาก็มักจะกระตุ้นโทสะของเขาให้เพิ่มขึ้น
ซึ่งส่งผลให้เรามีอารมณ์ยิ่งกว่าเดิม ในที่สุดก็กลายเป็นการทะเลาะวิวาทกัน
ต่างฝ่ายต่างระบายอารมณ์และส่งเสียงดังใส่กันเพื่อเอาชนะซึ่งกันและกันให้ได้
แต่ก็มักลงเอยด้วยความพ่ายแพ้ของทั้งสองฝ่าย

บางครั้งเราอาจมีความปรารถนาดี พูดเตือนเขาให้สงบอารมณ์
แต่เขานอกจากไม่ฟังแล้ว ยังสาดถ้อยคำร้อนแรงกลับมา
ผลก็คือเราเป็นฝ่ายโมโหเสียเอง
ทีนี้ก็ไม่รั้งรอแล้วที่จะร่วมปะทะคารมกับเขาให้รู้หมู่รู้จ่ากันไปเลย

เมื่อฝ่ายหนึ่งเกิดโทสะจนลืมตัว สิ่งที่เขาต้องการคือการเตือนสติ
แต่การเตือนสติไม่จำเป็นต้องทำด้วยการแนะนำสั่งสอนจากเรา
บ่อยครั้งการนิ่งสงบของเรากลับให้ผลที่ดีกว่า
ยิ่งเขาระบายใส่เรา แต่เรากลับนิ่งเงียบ ไม่ตอบโต้
เขาก็จะยิ่งเห็นตัวเองได้ชัดเจนขึ้นว่ากำลังหัวเสียเพียงใด

การนิ่งเงียบของเราจึงเปรียบเสมือนกระจกเงาที่สะท้อนให้เขาเห็นตัวเองอย่างชัดแจ้ง
และนั่นจะช่วยให้สติของเขากลับคืนมาอย่างรวดเร็ว แต่เราจะนิ่งสงบเช่นนั้นได้
เราก็ต้องมีสติเช่นกัน คือไม่โมโห ไม่เกลียดชัง และไม่คิดเอาชนะเขา
สติของเราจะช่วยปลุกสติของเขาให้ตื่นขึ้นมา จนทำให้เขากลับมาเป็นปกติอีกครั้งหนึ่ง

ความนิ่งสงบไม่เพียงช่วยสะกดอารมณ์ของอีกฝ่ายหนึ่งให้เย็นลงเท่านั้น
หากยังช่วยกระตุ้นให้ผู้ที่ซ่อนเร้นความรู้สึกยอมพรั่งพรูความในใจออกมา
ผู้คนส่วนใหญ่มีความทรงจำอันเจ็บปวด ทั้งจากการถูกกระทำ และจากการเป็นฝ่ายกระทำ
ความโกรธแค้นและความรู้สึกผิดดังกล่าวคอยทิ่มแทงจิตใจอยู่เสมอในยามที่นึกถึง
แต่ก็ยากจะเล่าให้ใครฟังได้ โดยเฉพาะในยุคนี้ที่ผู้คนไม่ค่อยมีเวลาให้แก่กันและกัน

แต่ถ้าหากมีใครสักคนตั้งใจฟังด้วยความใส่ใจ พร้อมรับฟังทุกอย่างไม่ว่าเลวร้ายเพียงใดก็ตาม
โดยไม่ตัดสินว่าถูกหรือผิด ความในใจที่เคยเก็บไว้ก็สามารถหลั่งไหลออกมาได้ไม่ยาก
เพราะโดยส่วนลึกเราก็ต้องการเพื่อนที่สามารถรับฟังเรื่องราวทุกอย่างของเราได้

การรับฟังด้วยความใส่ใจ คือการฟังอย่างนิ่งสงบและด้วยสติ ไม่เร่งเร้า และไม่คิดจะแนะนำสั่งสอน
มีเพียงใจที่เปิดกว้าง พร้อมราะรับรู้ทุกอย่างที่ออกมาจากใจของเขา ใจที่เปิดกว้างของผู้ฟัง
ย่อมช่วยให้ผู้พูดยอมรับความทรงจำที่เจ็บปวดโดยไม่ผลักไสหรือปฏิเสธ
และนั่นคือจุดเริ่มต้นของการให้อภัยทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น

ความนิ่งสงบอย่างมีสตินั้นมีอานุภาพในการเยียวยามาก
เป็นการ “ไม่กระทำ” ที่ส่งผลยิ่งกว่าการกระทำหลายเท่านัก

พระไพศาล วิสาโล

.........................................................................................................................................

ความนิ่งสงบอย่างมีสติ
เป็นการต่อสู้แบบอหิงสา
ไม่โต้ตอบ แต่เปิดใจรับฟัง
รับฟังเพื่อให้เขาได้มองเห็นตัวเอง
และการมองเห็นตัวเอง
ย่อมทำให้เขาเข้าใจตัวเอง
โดยเราไม่จำเป็นต้องเอื้อนเอ่ยคำใด

ลองนำไปปรับใช้
ชีวิตของเราจะมีความหมายยิ่งขึ้น

บุญรักษา ทุกท่าน ;)...

.........................................................................................................................................

เขียนใน GotoKnow โดย Wasawat Deemarn
ใน ห้องเรียนไร้ฝา..การศึกษาไร้กรอบ

คำสำคัญ (Tags): #วสวัตดีมาร#wasawatdeemarn#ความนิ่งสงบ#พระไพศาล วิสาโล

หมายเลขบันทึก: 608314เขียนเมื่อ 13 มิถุนายน 2016 22:59 น. ()แก้ไขเมื่อ 13 มิถุนายน 2016 22:59 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่าน