แลกเปลี่ยนเรียนรู้การพัฒนาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเชิงรุกระดับเขต ๑๖
การเอาทุนเดิมและประสบการณ์การพัฒนาที่มีอยู่ของแต่ละที่มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อการแบ่งปันและพัฒนาต่อยอดเป็นกลไกหลักอันหนึ่งในการที่จะช่วยกันพัฒนาระบบบริการปฐมภูมิให้มีคุณภาพมากขึ้น
สำนักงานตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขเขต ๑๖ ร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดแพร่, พะเยา, เชียงราย, น่าน ได้จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้สู่การพัฒนาระบบบริการสุขภาพรุก ในวันที่ ๒๑ มกราคม ๒๕๕๔ ณ ห้องประชุมโรงแรมแม่ยมพาเลส จังหวัดแพร่ เพื่อนำเอาตัวอย่างดีดีในการพัฒนาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในแต่ละพื้นที่มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน โดยมีรพ.สต.ในปี ๒๕๕๓ ทั้งหมดมาร่วมเวทีราว ๑๕๐ คน
นพ.บุญชัย สมบูรณ์สุข ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขเขต ๑๖ ได้กล่าวตอนหนึ่งของเวทีแลกเปลี่ยนรู้ว่า “.....ปกติคนส่วนใหญ่มักจะพัฒนางานและการเรียนรู้ผ่านการอ่านตำรา อ้างทฤษฎี กฎเกณฑ์ ที่เรียกว่าวิธีการ Deduction แต่หากดูนักวิทยศาสตร์ นักประดิษฐ์ คิดค้นต่างๆ เขาจะเป็นคนที่ไม่ยึดติดตำรา กฎเกณฑ์ แต่ใช้ความรู้เชิงประสบการณ์ คิดนอกกรอบ สร้างสรรค์ ทดลองสิ่งใหม่ๆ จนได้ผลแล้วค่อยไปสรุปเป็นกฎเกณฑ์ ตำรา ทฤษฎี ซึ่งวิธีการแบบนี้เรียกว่า Reduction ซึ่งเดี๋ยวนี้เขาเรียกว่า KM เป็นการจัดการความรู้ที่เอาประสบการณ์มาสรุปเป็นบทเรียนนำไปสู่การพัฒนาที่ดีขึ้น....”
การแลกเปลี่ยนเรียนรู้มีตัวอย่างในดีดี ของแต่ละจังหวัด แต่ละพื้นที่มาแบ่งปันกัน เช่น
- แผนและกลไกการสนับสนุนการพัฒนารพ.สต.ของ CUP บทเรียนของ CUP อ.เวียงสา จังหวัดน่าน มีจุดแข็งที่ผู้บริหารระดับ CUP คือ ผอ.รพช.และสสอ.เข้าใจกันประสานการทำงานกันได้ดี ลงมาดูแลกำกับติดตามงานต่างๆ ทำให้การขับเคลื่อนเป็นไปอย่างต่อเนื่อง
- แผนและกลไกการสนับสนุนการพัฒนารพ.สต.ของ CUP อ.เด่นชัย จังหวัดแพร่ มีจุดแข็งที่ผู้บริหารและทีมงานที่เข็งแข็ง ทำให้การสนับสนุนเป็นไปอย่างต่อเนื่อง สร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนผ่านผ่านกระบวนการสมัชชาสุขภาพ จัดทำเป็นธรรมนูญสุขภาพของอำเภอเด่นชัย
- การสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนและอปท. บทเรียนของ รพ.สต.พระธาตุ อ.เชียงกลาง จังหวัดน่าน มีจุดเด่นที่นำเอาภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วนมาร่วมกันวิเคราะห์ปัญหา มีการคืนข้อมูล แล้วร่วมกันจัดทำแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ และแต่ละภาคส่วนก็ร่วมรับผิดชอบในการดำเนินการ จนเกิดผลเป็นรูปธรรม
- โรงเรียนนวัตกรรมสุขภาพชุมชน บทเรียนของ รพ.สต.ตำบลงิม อ.ปง จังหวัดพะเยา มีบทเรียนเรื่องการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมของชุมชน
- โรงเรียนนวัตกรรมสุขภาพชุมชน บทเรียนของ รพ.สต.ดอนแยง อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย ใช้การพาแกนนำไปเรียนรู้พื้นที่ต่างๆ ไม่เริ่มจากปัญหา แต่เริ่มจากสิ่งทำได้สำเร็จ ไปเรียนรู้แล้วนำขยายผล ต่อยอด
- การจัดบริการด่านหน้า ของ รพ.สต.อนาลโย อ.เมือง จังหวัดพะเยา มีจุดแข็นงคือมีคณะกรรมการรพ.สต.ที่เข้มแข็ง มีอสม.และภาคีเครือข่ายเข้ามามีส่วนร่วม มีการจัดทำแผนสุขภาพระดับตำบลโดยใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ และมีกองทุนสุขภาพตำบลในการสนับสนุนงบประมาณดำเนินการในการส่งเสริมสุขภาพต่างๆ ที่ชุมชนสบทบหลังคาเรือนละ ๕ บาท ส่วนการพัฒนาระบบบริการ มีการสร้างสิ่งแวดล้อมภายในและภายนอกให้น่าอยู่ เป็นรีสอร์ทขนาดย่อมๆ พัฒนาระบบบริการให้ดี มีการพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆ อยู่เสมอๆ
- Home Visit & Home ward “จิตอาสาการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน Home Ward Care บริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์เสมือนครอบครัวเดียวกัน” ของโรงพยาบาลแม่ลาว จังหวัดเชียงราย มีจิตอาสาปั่นจักรยานเยี่ยมบ้าน, จิตอาสากลุ่มริมน้ำลาวที่เป็นอาสาสมัครจากชุมชนเข้าร่วมกับทีมจิตอาสารพ.ในการเข้าไปเยี่ยมบ้าน และการสร้างจิตอาสาน้อย, จิตอาสาพระสงฆ์เข้ามาเสริมทีมทำงาน ในการเยี่ยมบ้าน
- Home Visit & Home ward ของ รพ.สต.บ้านกวาง จังหวัดแพร่ มีการพูดคุยแกนนำเรื่องปัญหาสุขภาพ คืนข้อมูลให้ชุมชน และจัดอาสาสมัครจิตอาสาเยี่ยมบ้าน มีการระดมกองทุนสวัสดิการในชุมชน เพื่อนำมาใช้ในการเยี่ยมบ้าน
- แผนและกลไกการสนับสนุนการพัฒนารพ.สต.ของจังหวัด บทเรียนของ จังหวัดแพร่ มีจุดแข็งที่ผู้บริหารระดับมีวิสัยทัศน์กว้างไกล ให้การสนับสนุน มีการพัฒนาอย่างเป็นระบบ มีฐานข้อมูลเชื่อมโยงจากตำบล อำเภอ จังหวัด มีทีมงานพัฒนาคุณภาพที่เข้มแข็ง
นอกจากการนำเสนอผลงานเล่าสู่กันฟังแล้ว ยังมีการประชุมกลุ่มย่อยแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันตามประเด็นต่างๆ เพื่อถอดบทเรียนจากสิ่งที่ได้ฟังจากเรื่องเล่าและประสบการณ์ในการทำงานของแต่ละพื้นที่อีกด้วย
กระบวนการแบ่งปันความรู้ ประสบการณ์ในการทำงานของแต่ละพื้นที่ยังคงดำเนินการต่อไปในพื้นที่ เพื่อนำเอาความรู้ใหม่ไปเปลี่ยนแปลงการทำงานให้ดีกว่าเดิม นี่เรียกว่า เรียนรู้ เพื่อเปลี่ยนแปลง
.................................................
ขอบคุณเรื่องราวดีจากบทเรียนการทำงานของแต่ละจังหวัดที่นำมาแลกเปลี่ยน ขอบคุณทีมงานสสจ.แพร่ ที่จัดเวทีให้คนได้มาพบปะ พูดคุย แบ่งปันความรู้
........................................................
ความเห็น (3)
สวัสดีค่ะ
ตอนนี้มาอยู่ที่เปียงซ้อผ่านไป ๒ คืนแล้วค่ะ
นับเป็นบุญที่ได้มารับใช้ชาวจังหวัดน่านค่ะ การเดินทางคดเคี้ยวขึ้นเขา ไม่เท่ากับอากาศหนาวเย็นจับใจที่สุดเลยค่ะ เด็ก ๆ และเจ้าภาพน่ารัก ให้การต้อนรับและดูแลดีมากค่ะ
สวัสดีค่ะ
มีภาพสำนักงานอนามัยมาฝากค่ะ แวะที่บ่อเกลือ น่านน่าอยู่มากค่ะ วันก่อนผู้ใหญ่ในกระทรวงชมว่า...น่ามีชุมชนที่เข้มแข็งมาก
สวัสดีครับ ติดตามและชื่นชมมาตลอด
มีโอกาสได้ไป น่าน นับเป็นวาสนา