มะม่วงออกลูกในฤดูฝนดกเหลืองอร่ามไปทั้งไร่ นั่งดูด้วยความอ่อนใจ นี่ก็หลายเดือนแล้วยังไม่ยอมหยุดเกรงว่าต้นจะเพลียเสียก่อน กำลังเก็บของเราไม่มี เวลาจะเก็บก็อาศัยจ้างเขาเก็บบ้างเก็บเองบ้าง แต่ก็ยังดีใจที่นี่ได้เป็นที่อาศัยของเหล่านกน้อยหลายชนิด รวมทั้งมดแดง และผึ้ง แต่เราไม่เคยได้ลิ้มรสน้ำผหึ้งในไร่ของเราเลย เพราะว่าเกรงใจเขา เขาหามายากลำบากไร่อื่นๆก็ฉีดยากันหมด แต่ก็ไม่วายมนุษย์ที่ยากไร้ก็แหวกรั้วลวดหนามเข้ามาเก็บรังผึ้ง ไปทีไรต้องตะโกนบอกผึ้งน้อยว่า ใครระวังตังเองนะ รักษาตัวเองให้ดี อย่าต่อยผิดคนหละ...ก็ดีใจกับต้นไม้ทุกต้นนะที่ไม่ต้องกินน้ำก็อก ฝนตกคราวนี้ให้พยายามเก็บออมอาหารไว้เยอะๆ เมษานี้อาจแล้งเดี๋ยวต้องกินน้ำก๊อกยาว และฉันต้องจ่ายเงินแะงเกินเหตุ มีพ่อค้ามาติดต่อขอซื้อมะม่วงในราคาที่น่ารังเกียจมาก อีกทั้งยังบอกให้เราล้างด้วยน้ำยาเพื่อป้องกันการสุกเร็ว เน่าเร็ว...เมินเสียเถิดหาก ฉันไม่อาจทำสิ่งนั้นได้ เราสองคนปรึกษากันแล้งถามลูกว่าเราจะทำอย่างไรดีผลผลิตมากเกินกำลังเกินความต้องการของครอบครัว ลูกเสนอว่าให้เก็บไปแจกตามโรงเรียน ซึ่งเราก็ทำอยู่แล้ว คุณพ่อเสนอว่าจะให้เด็ฏกินทั้งทีทำไมไม่ทำให้พร้อมกิน เด็กๆจะไปหามีดมาจากไหน เป็นอันว่าตอนนี้นอกจากจะปล่อยให้ผลผลิตกลับไปเป็นปุ๋ยตาามธรรมชาติของมันเองแล้ว ยังนำกลับมาทำน้ำหมักเพื่อเป็นปุ๋ยระยะยาวส่วนหนึ่ง และเพื่อเป็นน้ำหมักเพื่อสุขภาพส่วนหนึ่ง อีกส่วนหนึ่งก็ฝึกพัฒนาฝีมือการแปรรูป ก็รู้ตัวเลยว่าต้องเรียนรู้ ตอนนี้กำลังหัดทำกะละแมมะม่วง  และไม่ใส่กะทิ ซึ่งมันก็ได้แต่แห้งลงๆอร่อยดีแต่ยังติดมือ คุณพ่อแหย่ว่ากวนไปจนกว่าน้ำมันในมะม่วงจะออกมาเอง ..ฮามากเลยแต่เห็นจะมีความจริงน้อยๆเพราะ มันไม่ค่อยติดกะทะในขณะที่กำลังกวนด้วยไฟอ่อนๆ และเมื่อปล่อยให้เย็นลงผิวหน้าที่กวนก็มีมันเล็กน้อย..ก็ต้องทดลองกันต่อไป 

สิ่งที่ทำสำเร็จแล้วคือ

1 น้ำปานะ 3 มะ(มะม่วง มะขาม และมะนาว)เติมเกลือไอโอดีนกลายช้อนชาไม่ต้องเติมน้ำ กวนจนเนื้อฝลไม้เป็นเนื้อเดียวกัน จนเกือบแห้ง แล้วเติมน้ำสะอาดเป็นสองเท่า ต้มให้เดือด กรองให้ใส ต้มฆ่าเชื้ออีกครั้งรอให้เย็นบรรจุขวดถวายพระ ฝากเพื่อนๆ

2 มะม่วงแผ่น ง่ายมากใครๆก็ทำได้เด็กอนุบาลก็ทำได้ แต่พอเริ่มมีความร้อนคุณครูต้องเตือนเด็กๆและขอให้เป็นหน้าที่ของคุณครูต่อไปจนได้ 45 นาที ตักขึ้นตากแดด แห้งแล้วเก็บไว้รับประทานได้ หรือถ้าต้องการเก็บไว้ยาน แนะนำให้เอาไปย่างเหมือนหมูแผ่น หรือจะอบก็ได้แล้วตัดเป็นชิ้นเล็กๆพอคำบรรจุลงขวดโหล

3.มะม่วงแช่อื่มทั้งเปลือก กรอบอร่อยโดยไม่ต้องใส่สารกรอบ และไม่ต้องใช้สารดอง

เพียงล้างมะม่วงให้หมดยาง ต้มน้ำเกลือรอไว้ ล้างมะม่วงสะอาดแล้วก็แช่น้ำเกลือที่ไม่ผ่านการต้ม20 นาที เอาขึ้นให้สะเด็กน้ำเกลือแล้วนำไปแช่น้ำปูนใสอีกครั้ง 30 นาที แล้วไปแช่น้ำสารส้มอีก 30 นาที ล้างด้วยน้ำสะอาด แช่มนน้ำเกลือต้มสุกเย็นแล้ว ไม่เกิน 2 สัปดาห์ นำมาล้างน้ำสะอาด ฝ่าครึ่ง หรือจะผ่าเป็น 4 ก็ได้ นำไปแช่ในน้ำเชื่อม1 คืน นจาขึ้นผึ่งเพื่อเอาน้ำเชื่อมไปต้มใหม่จนเดือด ยกลงรอให้เย็น แล้วแช่มะม่วงลงไปใหม่ ทำเช่นนี้ 3 ครั้งก็รับประทานได้

4.น้ำมะม่วงแช่อิ่ม นำมาปรุงรสให้ถูกปากถูกคอคนดื่ม ต้มให้เดือดอีกครั้งปล่อยให้เย็ยบรรจุขวดเก็บไว้รับแขกเช่นเดียวกับน้ำบ๊วยเติมน้ำแข็งชืานใจดี แต่ผู้ป่วยเบาหวานไม่ควรดื่มเพราะมันรสจัดเกินไปถ้าจะเื่มต้องเติมน้ำสุกทำให้เจอจางก่อน

สิ่งที่กำลังเรียนรู้และหัดทำใหม่คิอมะม่วงแก้ว