การโปรแกรมเชิงคณิตศาสตร์เพื่อประเมินประสิทธิภาพการดำเนินงานของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาในเขตภาคใต้

การโปรแกรมเชิงคณิตศาสตร์เพื่อประเมินประสิทธิภาพการดำเนินงานของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาในเขตภาคใต้*

Mathematical Programming for Operational Efficiency Measurement of Southern University Libraries

 อาฟีฟี   ลาเต๊ะ

Afifi  Lateh

ภาควิชาประเมินผลและวิจัยทางการศึกษา  คณะศึกษาศาสตร์  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี 

ประสพชัย   พสุนนท์

Prasopchai Pasunon

สาขาวิชาการจัดการธุรกิจทั่วไป   คณะวิทยาการจัดการ  มหาวิทยาลัยศิลปากร            วิทยาเขตสารสนเทศเพชรบุรี  

สุดา   ตระการเถลิงศักดิ์      ปราณี   นิลกรณ์  

Suda  Trakarnthalerngsak   Pranee Nilkorn

ภาควิชาสถิติ   คณะวิทยาศาสตร์  มหาวิทยาลัยศิลปากร   วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์  

บทคัดย่อ               

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการดำเนินงานของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาในเขต 14 จังหวัดภาคใต้ของประเทศไทย โดยใช้ Data Envelopment Analysis (DEA) 2 ตัวแบบ คือ ตัวแบบ CCR ของ Charnes Cooper and Rhodes และตัวแบบ BCC ของ Banker Charnes and Cooper เป็นเครื่องมือในการประเมินประสิทธิภาพของแต่ละห้องสมุดซึ่งพิจารณาจากปัจจัยนำเข้า คือ 1) จำนวนเจ้าหน้าที่ให้บริการ 2) จำนวนหนังสือและวารสาร 3) จำนวนโสตทัศนวัสดุ ฐานข้อมูล คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และ 4) ปริมาณพื้นที่ใช้งานในห้องสมุด ส่วนปัจจัยผลผลิตพิจารณาจาก 1) จำนวนสมาชิก 2) จำนวนผู้ใช้บริการเฉลี่ยต่อเดือน และ 3) จำนวนหนังสือ วารสาร โสตทัศนวัสดุที่ยืมเฉลี่ยต่อเดือน โดยมีห้องสมุดที่นำมาประเมินประสิทธิภาพทั้งหมด 13 แห่ง  ผลการวิจัยพบว่า มีห้องสมุดที่มีประสิทธิภาพจำนวน 7 แห่งและ 11 แห่งเมื่อประเมินด้วยตัวแบบสมบูรณ์ของ CCR และ BCC ตามลำดับ นอกจากนี้ ในการวิจัยได้ทำการจัดหมู่ในทุกลักษณะที่เป็นไปได้ของปัจจัยนำเข้าและปัจจัยผลผลิตทั้งหมดรวม 105 การจัดหมู่ รวมทั้งการคำนวณคะแนนประสิทธิภาพเฉลี่ยจากลักษณะการจัดหมู่ของปัจจัยนำเข้าและปัจจัยผลผลิตในมิติต่าง ๆ ของ 2 ตัวแบบด้วย 

คำสำคัญ :  ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา ประสิทธิภาพ Data Envelopment Analysis

Abstract               

The objective of this research is to study the operational efficiency of 14 southern university libraries of Thailand using Data Envelopment Analysis (DEA) from 2 models for assessment, CCR model of Charnes Cooper and Rhodes and BCC model of Banker Charnes and Cooper. The data set consist of 13 library operations from 4 inputs:  1) library staff 2) book and journal collections 3) material resources (e.g. database and computer) 4) library physical space and 3 outputs: 1) library registered 2) library visits per month 3) book and journal lending per month. The results were 7 and 11 efficiency libraries by CCR and BCC full models measurement, respectively. In the study was made 105 combinations of all possible combinations from inputs and outputs, and determined average of efficiency score from input and output combinations in those models. 

Keywords: University Libraries, Efficiency and Data Envelopment Analysis.  

*เอกสารประกอบการประชุมวิชาการด้านการวิจัยดำเนินงานประจำปี 2550 และตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มกราคม - เมษายน 2550 หน้า 100 - 110