" ปลูกผักสวนครัวเพื่อการพึ่งตนเอง..."
ตำบลท่าขุนราม เป็นตำบลหนึ่งในเขตอำเภอเมืองกำแพงเพชร ที่มีประชากรย้ายถิ่นฐานมาจากต่างจังหวัด และส่วนใหญ่จะเป็นประชากรที่อพยพโยกย้ายมาจากจังหวัดลำปาง และจังหวัดสุโขทัย ส่วนใหญ่พูดภาษาท้องถิ่นทางภาคเหนือ (คำเมือง) นอกจากนั้นแล้วชุมชนที่นี่ ยังได้รักษาวิถีชีวิต ในการพึ่งพาตนเอง ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงอันเป็นภูมิปัญญาของคนรุ่นก่อนไว้ สิ่งหนึ่งที่ผมมีโอกาสได้พบเห็นในหลายๆ ปีที่ผ่านมา (เพราะเคยเป็นนักส่งเสริมการเกษตรประจำตำบลนี้มาก่อน) ก็คือ เกือบจะทุกหลังคาเรือนจะมีการปลูกผักสวนครัวไว้บริโภคเองภายในครัวเรือน ในช่วงหมดฤดูฝนจนถึงช่วงต้นฤดูหนาวของทุกปี
ช่วงปลายฝนต้นหนาวประมาณเดือนพฤศจิกายน เป็นต้นมาของทุกปี ชาวบ้านของที่นี่ จะปลูกผักสวนครัว เช่น ผักกาด ผักชี ผักคะน้า บวบ และถั่วฝักยาว เป็นต้น ไว้บริโภคเองภายในครัวเรือน เป็นการลดรายจ่ายภายในครัวเรือน บางรายที่ปลูกมาจนเหลือจากการบริโภคภายในครัวเรือน ก็สามารถขายเป็นรายได้เสริมให้แก่แม่ค้าท้องถิ่นเพื่อนำไปขายต่อ ยังท้องถิ่นอื่นๆ อีกด้วย
การปลูกผักในช่วงปลายฝนต้นหนาวนี้ หากพิจารณาให้ดีจะพบว่า คนรุ่นก่อนได้ถ่ายทอดมรดกทางปัญญาไว้ให้แก่ลูกหลานของที่นี่ เพราะการปลูกผักในช่วงนี้มีความเหมาะสมหลายประการเช่น
1) ช่วงนี้อากาศจะเย็นสบาย เหมาะกับการเจริญเติบโตของผักทุกชนิด
2) ไม่ค่อยมีแมลงรบกวน จึงไม่ต้องป้องกันหรือกำจัดแมลง
3) ความชื้นในดินยังพอมี ทำให้การรดน้ำไม่มากเหมือนในฤดูแล้ง
4) การดูแลรักษาแปลงผัก จะดูแลง่ายกว่าในฤดูอื่นๆ เป็นต้น
นี่เป็นอีกภูมิปัญญาหนึ่ง ซึ่งเกษตรกรหรือชาวชนบททราบดี และมองเป็นเรื่องปกติ แต่ เราในฐานะนักพัฒนา/นักส่งเสริมการเกษตร ควรมองว่านี่คือจุดแข็ง ที่ชนบทมีอยู่แล้ว หากได้มีการกระตุ้นทำให้เห็นความสำคัญ ถึงแม้ว่าจะเป็นเพียงจุดเล็กๆ ของการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง จึงไม่ควรมองข้าม อีกทั้งยังไม่ต้องคิดใหม่เป็นโครงการพัฒนาใส่ลงไปในชุมชนทุกครั้งไป เพียงแต่ค้นหาและนำสิ่งดีๆ ที่มีอยู่แล้ว มาขยายผล / หรือรักษาไว้ให้ดำรงอยู่เช่นเดิม ย่อมเป็นจุดเริ่มต้นสู่หนทางของความสำเร็จ ในการส่งเสริมให้สังคมไทยเป็นสังคมแห่งการพึ่งตนเองได้อย่างแน่นอน
วีรยุทธ สมป่าสัก
ไม่มีความเห็น