ดอกสร้อยสุภาษิต
ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติปีนี้ ผมไปซื้อหนังสือที่ร้านของกระทรวงวัฒนธรรม ที่ปัจจุบันมีคุณหญิงไขศรี ศรีอรุณ เป็นเจ้ากระทรวง..ได้รับหนังสือแจกมาเล่มหนึ่ง ชื่อ "ดอกสร้อยสุภาษิต" ซึ่งพิมพ์จำนวน ๑๐,๐๐๐ เล่ม..
หนังสือ "ดอกสร้อยสุภาษิต" นี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เมื่อครั้งทรงดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเลี้ยงเด็ก ได้ทรงจัดให้จินตกวีทั้งหลายช่วยกันแต่งขึ้น แล้วจัดพิมพ์ขึ้นสำหรับโรงเลี้ยงเด็กเพื่อให้เด็กได้ร้องเล่น โดยทรงพระดำริเห็นว่าถ้อยคำที่รวบรวมกันเป็นบทบาท สำหรับเด็กร้องเล่นกันอยู่ตามธรรมดาชาวบ้านเป็นบทที่น่าขันๆ อยู่ แต่ในบทหนึ่งๆ ข้อความค่อนข้างเหลวไหลไม่ได้ประโยชน์ จึงทรงแปลงเอาแต่ชื่อของบทเดิมๆ ซึ่งเด็กร้องเล่นอยู่นั้นเองมาเป็นเค้าแต่งเรื่องขึ้น ให้มีใจความเป็นเครื่องสอนอยู่ด้วยเพื่อให้ร้องเล่นเป็นประโยชน์...กระทรวงธรรมการได้ใช้เป็นหนังสือสอนอ่านเป็นครั้งแรกเมื่อปี ร.ศ. ๑๓๐ (พ.ศ. ๒๔๕๔)
ผมเห็นว่าเป็นหนังสือเก่า..ควรจะได้เล่าขานที่มาที่ไป พร้อมทั้งยกตัวอย่าง..พอเป็นสังเขปสัก ๑๐ บทนะครับ
ดอกสร้อย |
| บทเอ๋ย บทดอกสร้อย | ใช่แต่ง ให้เด็กน้อย เจ้าสรวลเส |
| จงร้องเล่น เป็นเวลา ผ่อนฮาเฮ | แทนลำลำ ยี่เก ที่จำมา |
| อันยี่เก ลามก ตลกเล่น | รำเต้น สิ้นอาย ขายหน้า |
| ไม่ควร จะจดจำ เป็นตำรา | มันจะพา เสียคน ป่นปี้ เอย ฯ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์ |
แมวเหมียวแยกเขี้ยวยิงฟัน |
| แมวเอ๋ยแมวเหมียว | รูปร่างปราดเปรียวเป็นนักหนา |
| ร้องเรียกเหมียว ๆ เดี๋ยวก็มา | เคล้าแข้งเคล้าขาน่าเอ็นดู |
| รู้จักเอารักเข้าต่อตั้ง | ค่ำ ๆ ซ้ำนั่งระวังหนู |
| ควรนับว่ามันกตัญญู | พอดูอย่างไว้ใส่ใจ เอย ฯ |
นายทัด เปรียญ แต่ง |
ตั้งไข่ล้มต้มไข่กิน |
| ตั้งเอ๋ยตั้งไข่ | จะตั้งไยไข่กลมก็ล้มสิ้น |
| ถึงว่าไข่ล้มจะต้มกิน | ถ้าตกดินเสียก็อดหมดฝีมือ |
| ตั้งใจเรานี้จะดีกว่า | อุตส่าห์อ่านเขียนเรียนหนังสือ |
| ทั้งวิชาสารพัดเพียรหัดปรือ | อย่าดึงดื้อตั้งไข่ร่ำไร เอย ฯ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์ |
นกขมิ้นเหลืองอ่อน |
| ปักเอ๋ยปักษิน | นกขมิ้นเรื่อเรืองเหลืองอ่อน |
| ถึงเวลาหากินก็บินจร | ครั้นสายัณห์ผันร่อนมานอนรัง |
| ความเคยคุ้นสกุณาอุตสาหะ | ไม่เลยละพุ่มไม้ที่ใจหวัง |
| เพราะพากเพียรชอบที่มีกำลัง | เป็นที่ตั้งตนรอดตลอด เอย ฯ |
หลวงมลโยธานุโยค (นก) แต่ง |
จิงโจ้โล้สำเภา |
| จิงเอ๋ยจิงโจ้ | เล่นโล้ในลำสำเภาใหญ่ |
| สุนัขเห็นตึงตังชังสุดใจ | วิ่งไล่ลงน้ำเพราะลำลน |
| การสนุกหลุกหลิกซุกซิกเล่น | เหนื่อยเปล่าเราเห็นไม่เป็นผล |
| ไหนจะล้มไหนจะลุกเพราะซุกซน | อย่าลุกลนเหมือนจิงโจ้โล้เรือ เอย ฯ |
นายทัด เปรียญ แต่ง |
ตุ๊ดตู่อยู่ในรูกระบอก |
| ตุ๊ดเอ๋ยตุ๊ดตู่ | ในเรี่ยวในรูช่างอยู่ได้ |
| ขี้เกียจนักหนาระอาใจ | มาเรียกให้กินหมากไม่อยากคบ |
| ชาติขี้เกียจเบียดเบียนแต่เพื่อนบ้าน | การงานสักนิดก็คิดหลบ |
| ตื่นเช้าเราจักหมั่นประชันพลบ | ไม่ขอพบขี้เกียจเกลียดนัก เอย ฯ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์ |
นกกิ้งโครงเข้าโพรงนกเอี้ยง |
| นกเอ๋ยนกกิ้งโครง | หลงเข้าโพรงนกเอี้ยงเถียงเจ้าของ |
| อ้อยอี๋เอียง อ้อยอี๋เอียง ส่งเสียงร้อง | เจ้าของเขาว่าหน้าไม่อาย |
| แต่นกยังรู้ผิดรัง | นักปราชญ์รู้พลั้งไม่แม่นหมาย |
| แต่ผิดรับผิดพอผ่อนร้าย | ภายหลังจงระวังอย่างพลั้ง เอย ฯ |
พระพินิจ สารา (ทิม) แต่ง |
มดแดง |
| มดเอ๋ยมดแดง | เล็กเล็กเรี่ยวแรงแข็งขยัน |
| ใครกล้ำกลายมาทำร้ายถึงรังมัน | ก็วิ่งพรูกรูกันมาทันที |
| สู้ได้หรือมิได้ใจสาหัส | ปากกัดก้นต่อยไม่ถอยหนี |
| ถ้ารังเราใครกล้ามาราวี | ต้องต่อตีทรหดเหมือนมดเอย ฯ |
นายทัด เปรียญ แต่ง |
ตุ๊กแกตัวพร้อย |
| ตุ๊กเอ๋ยตุ๊กแก | ตับแก่แซ่ร้องกึกก้องบ้าน |
| เหมือนเตือนหูให้งูรู้อาการ | น่ารำคาญเสียแท้ ๆ แส่จริง ๆ |
| อันความลับเหมือนกับตับที่ลับแน่ | อย่าตีแผ่ให้กระจายทั้งชายหญิง |
| ที่ควรปิด ๆ ไว้อย่าไหวติง | ควรจะนิ่ง ๆ ไว้ในใจเอย ฯ |
นายทัด เปรียญ แต่ง |
อิ่มก่อนดูโขนดูหนัง |
| อิ่มเอ๋ยอิ่มก่อน | รีบจะไปดูละครโขนหนัง |
| ทิ้งสำรับคับค้อนไว้รุงรัง | เหมาคนอิ่มทีหลังให้ล้างชาม |
| การเฝ้าเอาเปรียบกันอย่างนี้ | มิดีหนอเจ้าฟังเราห้าม |
| คบเพื่อนฝูงจงอุตส่าห์พยายาม | รักษาความสามัคคีจะดีเอย ฯ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์ |
ก่อนจะจบ ผมไม่ทราบวิธีการ ร้อง ลำ ทำนองดนตรีประกอบ..ท่านใดเป็นครูภาษาไทยเก่งๆ ช่วยร้องให้ฟังหน่อยนะครับ....
|
 |
BeeMan |
PenGuin |
ความเห็น (8)
อาจารย์ Beeman ค่ะ
- อ่านแล้วนึกถึงสมัยเรียนชั้นประถมฯค่ะ
- ไม่ใช่ครูภาษาไทยนะค่ะ แต่ยังจำได้ค่ะ โดยเฉพาะ "อิ่มเอ๋ยอิ่มก่อน" "มดเอ๋ยมดแดง"
- คุณครู หญ้าบัวยังติดตามข่าวคราวกันอยู่เสมอนะครับ
- ถ้าเราเข้าระบบก่อน..ก็ไม่ต้องพิมพ์ชื่อตัวเองครับ
- บันทึกนี้ นำมาลงให้ระลึกถึงความหลังกันครับ
- ย้อนวัยจริง ๆ นึกถึงยังละอ่อน
- ดอกสร้อย- -ทำให้อากาศเย็นใจลง
- ขอบคุณค่ะอาจารย์ beeman ที่แนะนำ จะพยายามเรียนรู้ต่อไปค่ะ ที่แน่ๆ อาจารย์ beeman สอนการดึงภาพมาไว้ในบล็อกก็คืนอาจารย์หมดแล้วค่ะ ตอนนี้ก็พยายามเรียนรู้อยู่เช่นกัน
- ขอบคุณ คุณน้อง และ คุณไม่แสดงตนที่แวะมาเยี่ยม beeman นะครับ
คุณป้า สปาบ้านทุ่ง
ขอบคุณมากเลยค่ะ หามานานแล้ว
ใช้ประโยชน์ สอนเด็กได้ดีมาก
การเรียนในปัจจุบันน่าจะอนุรักษ์ให้เด็กท่องจำไว้จะดีมากเลยค่ะ
ขอบคุณมากค่ะ
ป้า...สปาบ้านทุ่ง
- ชื่อเก๋จังครับ ป้าสปาบ้านทุ่ง
- ความจริงผมมีเรื่องประวัติโรงเลี้ยงเด็ก อันเป็นที่มาของ "ดอกสร้อยสุภาษิต" นี้ด้วยครับ
- ป้าสปาอยากได้ไหมครับ (คงเขียนเป็นอีกบันทึกหนึ่งครับ)
ผมเคยเรียนตอนปีสองห้าถึงสองเจ็ด ครูเอามาสอน แต่เป็นหลักสูตร 2521