เปิดตัว ... ชมรมผู้สูงอายุสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก ... ภาคเหนือ (5) ชมรมผู้สูงอายุ ใน อ.ห้างฉัตร


ถ้าแต่ละหมู่ที่ทำมานั้น ก็น่าจะเป็นแหล่งเรียนรู้ คล้ายๆ กับเป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน ถ้าสามารถพัฒนาต่อไปได้ ก็น่าจะเป็นเรื่องที่น่ายินดี .

 

ทพญ.เย็นจิตร ... มาคุยเรื่อง การทำงานกับผู้สูงอายุที่ อ.ห้างฉัตรให้พวกเราได้ฟัง ถึงที่มาที่ไปละค่ะ ... เธอเล่าว่า

หมู่บ้านที่เลือกทำไม่ได้เป็นหมู่บ้านที่เข้มแข็งที่สุด หรือว่า มีศักยภาพเหนือกว่าหมู่บ้านอื่น แต่ที่เราเลือกทำตรงนั้น เพราะเห็นว่า เขาขาดตรงนี้ เลยไปทำที่นั่นมากกว่าค่ะ

เริ่มแรกจาก ทันตาฯ ของ รพ. มีงานประจำ ก็คือเรื่อง การเยี่ยมบ้านของหญิงมีครรภ์ หลังคลอด และเด็ก 0-3 ปี อยู่แล้ว และเราพบว่า ในหมู่บ้านเหล่านี้ ส่วนใหญ่ผู้สูงอายุเป็นผู้ที่เลี้ยงดูเด็กมากกว่า ก็เลยเลือกทำที่หมู่บ้านนี้ด้วย เพราะหวังว่า ท่านผู้สูงอายุเหล่านี้ก็จะนำความรู้ที่ได้ไปดูแลเด็กต่อไป

หลังจากที่ได้คัดเลือกหมู่บ้านนี้แล้ว

  • การเข้าหาชุมชนครั้งแรก เราเริ่มจากการไปเยี่ยมบ้าน ทีละบ้าน
  • ... พอไปเยี่ยม เพื่อนบ้านก็จะมาดูกันว่า หมอมาทำอะไรกัน
  • ... จากการที่เราไปเยี่ยมบ้านแบบทีละหลัง จนมีเพื่อนบ้านเข้ามาดูด้วย เสร็จแล้วพอมาดูมากมากขึ้น เขาก็เลยใช้บ้านหลังที่มีพื้นที่กว้างๆ ก็ใช้เป็นกลุ่มตรงนั้นขึ้น
  • และหลังจากนั้นก็เลยมีนัดกันเป็นกิจจะลักษณะขึ้นมา ก็เริ่มขึ้นจากลักษณะตรงนี้
  • ตอนที่ไปเยี่ยมบ้าน ก็ได้พบกับ อบต. อบต. ให้ความร่วมมือดีมาก และได้มาช่วยประสานงานในเรี่องสถานที่ ในการที่เราจะได้นัดพบกันกับผู้สูงอายุต่อไป

สิ่งที่เราไปทำไว้แล้ว ก็คือ

  • ตอนแรก จะไปตรวจฟันให้ ว่ามีปัญหาอะไรไหม
  • คนที่มีปัญหา นัดมารักษาที่ รพ.
  • ที่จะไปเผยแพร่ คือ การให้ความรู้ ในเรื่อง อาหาร การทำความสะอาด
  • การสาธิต และให้ทำจริง หรือย้อม plaque สำหรับคนที่มีฟันจริง
  • ในคนที่ไม่มีฟันแล้ว จะสอนแปรงฟันเทียม
  • สอนการดูแลเรื่องของลิ้น และเนื้อเยื่อในช่องปาก
  • มีการรณรงค์ใหญ่ครั้งหนึ่ง ซึ่งกองฯ และ ศูนย์ฯ ก็ได้มาเยี่ยมชม

เมื่อเราได้จัดกิจกรรมไปแล้ว

  • กลุ่มเยาวชนที่มาร่วมด้วย และให้ความร่วมมือต่อ
  • กิจกรรมตอนนี้ที่เรามีอยู่ก็คือ เรามีการเยี่ยมบ้านต่อเนื่องไปอีก ประมาณสัปดาห์ละ ครั้ง
  • และทางผู้สูงอายุที่เป็นแกนนำของชมรม ได้มีการรวมตัวกันในวันพระ คือ บางคนที่มีศักยภาพจริงๆ เราก็สอนให้ตรวจฟันให้เพื่อนๆ ได้
  • แล้วจะมีการแปรงฟันเพื่อกระตุ้นไม่ให้ลืม ว่า แปรงอย่างไรให้สะอาด

... นี่คือ กิจกรรมที่ผ่านมา

สำหรับกิจกรรม ที่เราจะทำในปี 2550 มีแนวทางการดำเนินงานคือ

  • สร้างความร่วมมือเป็นเครือข่าย โดยที่จะไปทำอีกหมู่บ้านหนึ่ง มี 2 หมู่บ้านนี้ ที่จะมีการแลกเปลี่ยนกัน
  • เครือข่ายที่คิดว่าจะเลือกเป็นแกนนำ ที่สำคัญที่สุด คือ ท่านผู้สูงอายุ ท่านที่สามารถรับผิดชอบหมู่บ้าน ผู้นำชุมชน และแกนนำอื่นๆ เช่น กลุ่มเยาวชน กลุ่ม อสม.
  • งบประมาณมาจากเราบางส่วน ส่วนใหญ่รับการสนับสนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
  • กิจกรรมต่างๆ ที่คิดว่าจะทำ คือ สร้างให้ผู้สูงอายุเป็นแกนนำเอง ดูแลตนเองได้ และหวังไปให้มีการดูแลกลุ่มอายุอื่นในหมู่บ้านด้วย โดยที่หวังที่จะดึงกลุ่มอื่นในชุมชนมาร่วมด้วย
  • แผนการดำเนินงาน เริ่มแรกเราจะมีการหารือกับทุกส่วนที่เกี่ยวข้อง เพื่อที่จะชี้แจงวัตถุประสงค์ เข้าใจแนวทาง และหารือเรื่องของการทำงานร่วมกัน
  • กิจกรรมทำคือ
    ... การให้ความรู้ในชุมชน เป็นการจัดประชุม หรือพบปะกัน ประมาณ 2 สัปดาห์ต่อครั้ง
    ... เรื่องของการเยี่ยมบ้านมีเป็นปกติ
    ... มารวมกันให้ความรู้ แปรงฟัน ย้อม plaque ตรวจฟัน มีปัญหาก็นัดไป รพ.
    ... การคัดเลือกแกนนำ เพื่อที่จะเป็นผู้ดูแลสุขภาพฟันประจำหมู่บ้าน โดยคิดเอาไว้ว่า อยากมีประมาณ 10 คน เพื่อที่จะเป็นผู้ที่สามารถให้คำแนะนำ และให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุกันเอง และกลุ่มเด็กเล็ก ที่เป็นกลุ่มที่พ่อแม่ไปทำงาน และฝากให้คุณยาย คุณตาเลี้ยง
  • การประเมินผล มีการออกแบบบันทึกการปฏิบัติงานของแกนนำ และมีการสัมภาษณ์ ประชาชนในชุมชน

ทพ.สุธา ผอ. ติดใจเรื่องราวค่ะ ขอให้ความคิดเห็นต่อสักหน่อย

... ผมชอบใจตรงนี้ เพราะว่าเห็นเป็นทักษะอันหนึ่ง ที่การไปเยี่ยมบ้านเฉยๆ ไม่ได้ไปเพียงแต่ทำตามหน้าที่ แต่มีทักษะในเรื่องการสังเกต เป็นจุดเริ่มต้น

เรื่องการสังเกต สำคัญครับ ... และมีความต่อเนื่อง เพราะว่าเยี่ยมบ้านก็ไม่ทิ้ง และทำกิจกรรมเพิ่มขึ้นอีก ... เขาทำได้ค่อนข้างเป็นธรรมชาติ ... ผมคิดว่า ถ้าเราทำได้ต่อเนื่องขนาดนี้นั้น คนทำก็คงต้องเป็นคนที่มีความอดทน ซึ่งก็เป็นหัวใจของคนทำงานสาธารณสุขอย่างเรา เป็นข้อที่ดีมากๆ และน่าชื่นชมมาก มากด้วย ... ของห้างฉัตรนี้ คงจะมีรูปแบบออกมาที่ต่อเนื่อง

และผมคิดว่า ถ้าแต่ละหมู่ที่ทำมานั้น ก็น่าจะเป็นแหล่งเรียนรู้ คล้ายๆ กับเป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน ถ้าสามารถพัฒนาต่อไปได้ ก็น่าจะเป็นเรื่องที่น่ายินดี ... จังหวัดลำปาง ถ้ามีการขยายในลักษณะเช่นนี้ออกไป ออกไป จนกระทั่งเป็นกลุ่ม เป็นก้อน ที่สามารถไปเคลื่อนตัวตำบล และตำบลมากมากเข้า ก็ไปเคลื่อนอำเภอ ก็จะน่าสนใจ และทุกหน่วย ทุกส่วน จะเป็นฟันเฟืองตัวน้อยที่สามารถไปเคลื่อนชุมชนของเราเองได้ ... ขอบคุณมากครับ ที่ได้นำเสนอสิ่งที่ดีดีเช่นนี้

 

หมายเลขบันทึก: 77619เขียนเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2007 13:32 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 17:21 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท