ขบวนเรือแคนูไปดูการเลี้ยงกุ้งมักร ปูม้า และปลาเรียนรู้จากการเป็นกรรมการตัดสินรางวัล (5)
โปรดอ่าน เรียนรู้จากการเป็นกรรมการตัดสินรางวัล (1), เรียนรู้จากการเป็นกรรมการตัดสินรางวัล (2), เรียนรู้จากการเป็นกรรมการตัดสินรางวัล (3) และ เรียนรู้จากการเป็นกรรมการตัดสินรางวัล (4)
ตามเสด็จไปทัศนศึกษาพื้นที่ จ.ภูเก็ต และ จ.พังงา 12 - 14 พ.ย.48
เครื่องบินออกจากท่าอากาศยานกองทัพอากาศ เป็นเครื่องบินแอร์บัส A320 160 ที่นั่งที่บางกอกแอร์เวย์จัดถวาย มีผู้ร่วมเดินทางไปทั้งหมด 64 คน พักที่โรงแรม เคป พันวา
อาหารเที่ยงที่โรงแรมเพิร์ล วิลเลจ โดยจังหวัดภูเก็ตจัดถวายแล้วไปฟังสรุปกิจกรรมของ รพ.วชิระภูเก็ต ชมกิจกรรมของคลินิกกระตุ้นพัฒนาการเด็กและงานเวชศาสตร์ใต้น้ำ ซึ่งมีการให้บริการ hyperbaric chamber ให้ออกซิเจนไปแทนที่ไนโตรเจนที่เข้าไปอุดตันหลอดเลือดจากการที่นักดำน้ำลึกทะลึ่งขึ้นสู่ผิวน้ำเร็วเกินไป และใช้รักษาโรคที่เนื้อเยื่อขาดออกซิเจน เช่น แผลเบาหวาน ได้ด้วย
บ่ายวันที่ 12 พ.ย. เราฟังการบรรยายสรุปของ 2 โรงพยาบาล โดยแห่งที่ 2 คือโรงพยาบาลกรุงเทพภูเก็ต ซึ่งเป็นโรงพยาบาลเอกชน ที่นี่นำเสนอแบบค่อนข้างเป็นวิชาการ คือเรื่องการศึกษาโรคติดเชื้อที่แผลจากผู้ประสบภัยสึนามิ กับเทคนิคใหม่ในการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจ โดยใช้ pressure wire ซึ่งเป็น "เส้นลวดอัจฉริยะ" มี microchip (ที่ผลิตโดย TMEC อันเป็นหน่วยงานในสังกัด NECTEC) ติดอยู่ สามารถช่วยประเมินความรุนแรงของการตีบตันของหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งดูจากภาพเอ็กซเรย์บอกความรุนแรงได้ไม่ชัดเจน ท่านองคมนตรี ศ. นพ. เกษม วัฒนชัย ผู้เป็นแพทย์โรคหัวใจบอกว่า เส้นลวดอัจฉริยะช่วยบอก physiological stenosis ของหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งดีกว่าการดู anatomical stenosis โดยการฉีดสีและเอ็กซเรย์
ผมชื่นชม รพ.กรุงเทพภูเก็ต ที่นอกจากทำงานช่วยเหลือผู้ประสบภัยสึนามิอย่างน่าชื่นชมแล้ว ยังใช้โอกาสที่หายากยิ่งนี้สร้างความรู้ทางวิชาการ เป็นการแปรวิกฤตให้เป็นโอกาส มีผลงานวิชาการตีพิมพ์ทั้งเรื่องโรคติดเชื้อและโรคความเครียดอันเกิดจากภัยพิบัติ นอกจากนั้นยังนำมาเป็นประเด็นเรียนรู้ในการประชุมวิชาการประจำปีของกลุ่มโรงพยาบาลกรุงเทพ เรื่องมหันตภัย Tsunami : เราเรียนรู้อะไร? ดังได้เอาภาพหน้าปกมาลงให้ดู รวมทั้งนำผลการวิจัยตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ คือจดหมายเหตุแพทยสมาคมด้วย
ปกหนังสือ
อาหารเย็น จัดถวายโดยบางกอก แอร์เวย์ โดย นพ. ประเสริฐ ปราสาททองโอสถ นอกจากอาหารซึ่งจัดเป็นการออกร้านให้เลือกตามใจชอบแล้ว ยังมีโขนตอนหนุมานเกี้ยวนางสุพรรณมัจฉาให้ดูด้วย สั่งตรงมาจากกรุงเทพฯ และงานนี้จัดที่ลานหน้า "บ้านพันวา" บ้านโบราณซึ่งเป็นสถาปัตยกรรมผสมจีน - ปอร์ตุเกส อันงดงาม ที่น่าชื่นชมคือ เขาจัดงานเลี้ยงอย่างเรียบง่าย และจบเร็ว เพราะกรรมการรางวัลนานาชาติอายุมากทั้งนั้น ถ้าไม่มีหมอไกรสิทธิ์ร่วมเป็นกรรมการด้วย ตัวประธาน (ซึ่งก็แก่แล้ว) ก็จะเป็นคนที่หนุ่มที่สุดในหมู่คณะกรรมการ
วันอาทิตย์ที่ 13 พ.ย.48 ไปเยี่ยมชม 2 ที่ คือเยี่ยม อ.เกาะยาว จ.พังงา กับเยี่ยมชมสถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเล ชายฝั่งทะเลและป่าชายเลน
อ.เกาะยาว ประกอบด้วยเกาะยาวใหญ่กับเกาะยาวน้อย อยู่ทางตะวันตกของเกาะภูเก็ต ในระนาบเส้นรุ้งเดียวกัน ห่างออกไปประมาณ 20 กม. แต่เวลาเรือแล่นไม่ได้แล่นตามทางตรง ขาไปใช้เวลาในทะเล 1 ชม. โดยเรือเร็วลำเล็ก นั่งได้ลำละ 7 - 8 คน ขากลับใช้เวลา 3 ชม. โดยเรือยอชต์ ซึ่งแล่นจากเกาะยาวน้อยอ้อมเกาะยาวใหญ่ ตรงไปยังท่าเรือของกองเรือภาคที่ 3 กองเรือยุทธการ ซึ่งอยู่ที่แหลมพันวาใกล้ ๆ โรงแรมพันวาและสถาบันวิจัยฯ
|
 |
| ขบวนเรือแคนูไปดูการเลี้ยงกุ้งมักร ปูม้า และปลา | สมเด็จพระเทพรัตนฯทรงพายเรือแคนู |
วันนี้เราได้นั่งเรือถึง 4 ชนิด อีก 2 ชนิดคือเรือแคนูยาง นั่งจากฝั่งของเกาะยาวน้อยไปยังกระชังเลี้ยงกุ้งมังกร, ปลาและปูม้า กับเรือหัวโทง ซึ่งก็คือเรือจับปลาของชาวบ้านแบบที่นิยมใช้ตามชายฝั่งอันดามันที่เราเคยไปเห็นที่เกาะลันตา จ.กระบี่ นั่งจากฝั่งเกาะยาวน้อยไปยังเรือยอชต์ ไม่ว่าจะลงเรืออะไรมีผู้คอยให้บริการแบบ super VIP ที่เราไม่เคยได้รับมาในชีวิตทั้งสิ้น
|
 |
|
กุ้งมังกรในกระชังเลี้ยง |
ปลาช่อนทะเล |
สิ่งที่ไปเยี่ยมชมที่เกาะยาวน้อย (ประชากรประมาณ 5 พันคน) คือชีวิตความเป็๋นอยู่ของผู้คน การเพาะเลี้ยงกุ้งมังกร ปูม้าและปลาทะเลหลายชนิด ได้แก่ ปลาช่อนทะเล ปลากะพง การทำธุรกิจท่องเที่ยวทางทะเล โฮมสเตย์ (www.kohyaohomestay.com) การทำผ้าบาติก การทำดอกไม้ประดับจากใบยางพารา การทำกระดองกุ้งมังกรสำหรับใช้ประดับ การแสดงการสีข้าวด้วยสีมือ การตำข้าว การทำข้าวเม่า ถนนบนเกาะยาวน้อยเป็นถนนซีเมนต์อย่างดี และบ้านเรือน 2 ข้างทางก็จัดสนามหญ้าและสวนเรียบร้อยสวยงาม ได้ถามเภสัชกร (ซึ่งจบมาจาก มอ. และอยู่ที่ รพ.เกาะยาวบนเกาะยาวน้อยมาแล้ว 5 ปี) ว่าบริเวณสนามมีการดูแลสวยงามอย่างนี้อยู่ตลอดหรือตกแต่งรับเสด็จ ได้ความว่าเป็นอย่างนี้ตามปกติ เพราะบ้านเหล่านี้เป็น homestay กิจการ homestay ทำรายได้ดีและค่าบริการไม่แพง คือทั้งที่นอนและอาหารรวม 500 - 600 บาทต่อคืน ห้องนอนเป็นห้องพัดลม
|
| แพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่ รพ. เกาะยาว |
ผู้อำนวยการ รพ.เกาะยาว (อยู่บนเกาะยาวน้อย) ชื่อ นพ. มณฑิต พูลสงวน ([email protected]) จบ มอ. มาอยู่ที่นี่ 5 ปีแล้ว เป็นชาวกรุงเทพฯ บอกว่าชอบชีวิตที่นี่และชอบ Family Medicine ท่านองคมนตรี เกษม วัฒนชัย ชื่นชมความเสียสละของคุณหมอมณฑิตมาก
การบรรยายสรุปเรื่องราวของสถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลฯ ทำที่โรงแรม เดอะเบย์ แล้วเดินไปยังสถานแสดงพันธุ์สัตว์น้ำภูเก็ต (Phuket Aquarium) ที่น่าสนใจมากคือโครงการศึกษาสำรวจสิ่งที่ชีวิตใต้ทะเลลึกในทะเลอันดามัน (โครงการ BIOSHELF) ระหว่างปี 2539 - 2543 โดยความร่วมมือกับรัฐบาลเดนมาร์ก พบสปีชี่ส์ใหม่หลายชนิด พระเอกของนิทรรศการคือ แมงสาบทะเล ซึ่งเป็นสัตว์ชนิดทีเรียกว่า Isopod มีชื่อสปีชี่ส์ว่า Bathynomu lowryi ตัวยาวถึงประมาณ 20 ซม.
กิจกรรมสุดท้ายคือการปล่อยเต่าลงทะเล เต่าส่วนใหญ่เป็นเต่าตนุอายุ 1 ปี ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเกือบฟุต น้ำหนักกว่า 1 กก. เต่าตนุนี้ขนาดตัวโตเต็มที่เส้นผ่าศูนย์กลางกว่า 1 เมตร เต่าเหล่านี้ติดชิป ถ้าจับได้ที่ไหนและมีเครื่องอ่านชิปก็จะบอกได้ว่าเป็นเต่าตัวไหน ว่ายน้ำไปหากินถึงไหน กิจกรรมแบบนี้ทำมาเป็น 10 ปีและรู้ว่าเต่าเดินทางหากินไปกว่าพันกิโลเมตร นอกจากนั้นยังมีโครงการติดชิปที่ปล่อยคลื่นวิทยุให้ดาวเทียมสำรวจพบ เพื่อศึกษาตำแหน่งของเต่า เมื่อไรที่เต่าโผล่ขึ้นมาที่ผิวน้ำ ดาวเทียมก็จะได้รับสัญญาณวิทยุและบอกตำแหน่งของเต่าได้ แต่เต่าชุดที่เราร่วมกันปล่อยนี้ติดเพียงชิปบอกว่าเป็นเต่าตัวไหน ปล่อยจากที่ไหน
 |
 |
|
เต่ามุ่งหน้าลงทะเล |
จับเต่าปล่อยลงทะเล |
วันที่ 14 พ.ย.48 ไปเยี่ยมชม 2 แห่ง คือมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตภูเก็ต กับโรงเรียนสตรีภูเก็ต
มอ.ภูเก็ต จัดกิจกรรม 4 อย่างคือ (1) บรรยายสรุปกิจกรรม (2) ขอให้ทรงพระอักษรภาษาจีน เพื่อส่งเสริมความร่วมมือด้านการศึกษากับมหาวิทยาลัยอื่น (3) นิทรรศการและทางวิชาการ แสดงผลงานสิ่งประดิษฐ์ วัฒนธรรมท้องถิ่น และการแสดงทางวัฒนธรรมท้องถิ่น และ (4) ทรงปลูกต้นศรีตรัง 2 ต้น ที่หน้าอาคารหอประชุม
ผมได้พบเพื่อนเก่าที่ไม่ได้พบมานานคือ อ. สุมน, รศ. มนัส ชัยสวัสดิ์ รวมทั้งได้พบอธิการบดี รศ. ดร. ประเสริฐ และรองอธิการบดีวิทยาเขตภูเก็ต ผศ. ดร. เมธี สรรพานิช การได้เห็นความก้าวหน้าของสถาบันที่เคยทำงานและพบเพื่อนเก่า เป็นความสุขของคนแก่
ผมยิ่งมีความสุขยิ่งขึ้นไปอีก เมื่อได้ฟังรายงานเห็นได้ชัดเจนว่า มอ.ภูเก็ตมีจุดเน้นหรือ niche area สำหรับความเป็นเลิศของตน คือการโรงแรมและการท่องเที่ยว ที่เรียกว่า hospitality management และการจัดการนานาชาติ (international management) เน้นจีน โดย นศ.เรียนด้วยภาษาอังกฤษกับภาษาจีน และ นศ.ไปเรียนในช่วงฤดูร้อนในมหาวิทยาลัยในประเทศจีนหมุนเวียนมหาวิทยาลัย โดยมีมหาวิทยาลัยจีนถึง 6 แห่ง ใน 6 เมือง มีความร่วมมือกับ มอ.ภูเก็ตในการแลกเปลี่ยน นศ.และอาจารย์
ที่โรงเรียนสตรีภูเก็ต เราไปถึงตอน 10.30 น. แดดร้อนเปรี้ยง ครูและนักเรียนตั้งแถวรับเสด็จเป็นแนวยาวน่าตื่นตาตื่นใจมาก โครงการที่ไปชมคือโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ในพระอุปถัมภ์ของสมเด็จพระเทพรัตนฯ อันนำไปสู่โครงการสวนพฤกษศาสตร์ในโรงเรียน และการใช้สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเป็นแหล่งเรียนรู้อย่างบูรณาการทั้ง 8 หน่วยสาระ ในทำนองเดียวกับโรงเรียนจิระศาสตร์วิทยาที่เคยเล่าไว้แล้ว (click) ต้นไม้ที่นักเรียนศึกษาหลายแง่หลายมุมคือต้นทุ (Hill Goosberry) ซึ่งมีดอกสีชมพูอมม่วงสวยงามมาก ผมเปิดพจนานุกรมมติชนดูพบว่าอาจเรียกชื่อกระทุหรือกระชุ สมัยเด็ก ๆ ผมเคยเก็บลูกกิน กินแล้วปากจะเป็นสีม่วง
 |
| ดอกทุ อันสวยงาม |
จุดเด่นของ รร.สตรีภูเก็ตคือ ให้นักเรียนเป็นผู้บรรยายสรุปเป็นภาษาอังกฤษทั้งหมด โดยมีจุดบรรยายสรุปประมาณ 10 จุด บางจุดก็ต้องยืนฟังท่ามกลางแดดร้อนเปรี้ยงของเวลาเกือบเที่ยง ศ. ซักมานน์ชาวเยอรมันบอกเมื่อวานตอนไปเกาะยาวว่าเป็นประสบการณ์ร้อนที่สุดในชีวิต ผมถามวันนี้ว่าเปรียบเทียบกัน 2 วันนี้ วันไหนร้อนกว่า ท่านบอกว่าวันนี้ร้อนกว่า
เรื่องที่โรงเรียนใช้สวนพฤกษศาสตร์เป็นแหล่งเรียนรู้แบบบูรณาการทั้ง 8 สาระวิชานี้ น่าสนใจมาก เป็นเรื่องที่น่าจะมีคนจัด ลปรร. ระหว่างโรงเรียนหรือจัดการประกวดให้รางวัลวิธีดำเนินการที่ได้ผลดีต่อการเรียนรู้ ผมได้ลองเข้าไปในเว็บไซต์ www.satreephuket.ac.th แล้ว พบว่ามีการกล่าวถึงสวนพฤกษศาสตร์ของโรงเรียน แต่ไม่ได้นำเรื่องวิธีการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการโดยใช้สวนพฤกษศาสตร์เป็นแหล่งเรียนรู้มาลงไว้ในเว็บ
การเดินทางไปทัศนศึกษาในพื้นที่ได้ทั้งความรู้ การเปลี่ยนบรรยากาศ ความใกล้ชิดสนิทสนม และเป็นการฝึกความอดทนด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งฝรั่งได้ฝึกทนความร้อน
ปีหน้า (คศ.2006) จะไม่มีรายการทัศนศึกษา คาดว่าจะมีในช่วงเดือนมกราคม คศ.2007 แทน โดยคาดว่าน่าจะไปแถว ๆ หัวหิน เพชรบุรี
|
 |
|
Ladiy's Program ไปชมพิพิธภัณฑ์หอย |
ในพิพิธภัณฑ์หอย |
|
|
|
ร้องเพลงหมู่ |
วิจารณ์ พานิช
14 พ.ย.48