GotoKnow
หน้าแรกสมาชิกProf. Vicharn Panichสมุดสภามหาวิทยาลัย › วิพากษ์ยุทธศาสตร์การวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ ๒๐...

วิพากษ์ยุทธศาสตร์การวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)  ๑๗๑. งานเสวนา “การขับเคลื่อนประเทศไทยด้วยวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม    

Prof. Vicharn Panich
เขียนเมื่อ 12 มกราคม 2025 09:08 น. ()
แก้ไขเมื่อ 12 มกราคม 2025 12:53 น. ()

  

ค่ำวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๖๗ ผมไปร่วม งานเสวนา “การขับเคลื่อนประเทศไทยด้วยวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม” หรือ Thailand SRI Index 2024   ที่โรงแรมดุสิตธานี ที่แสนจะหรูหรา    ในบรรยากาศการประชุมสุดหรู    ที่ผมไม่คุ้นเคย    และคน introvert อย่างผม รู้สึกไม่สบาย   แต่สาระในการประชุมสุดตื่นตาตื่นใจสำหรับผม   

สำหรับผม ช่วงที่ได้เรียนรู้มากที่สุดคือช่วงการบรรยายของ Mr.Xavier Cirera, Senior Economist, ธนาคารโลก ๒ เรื่องในเวลา ๓๐ นาที 

เรื่องแรก The Middle Income Trap    ที่มีรายละเอียดใน World Development Report 2024 ของธนาคารโลก  การบรรยายช่วยให้ผมได้เข้าใจว่า ประเทศส่วนใหญ่ในโลก (๗๑%) ติดกับดักรายได้ปานกลางเหมือนประเทศไทย    มีเพียง ร้อยละ ๒๑ ที่หลุดกับดักไปเป็นประเทศรายได้สูง 

วิธีหลุดกับดักทำได้โดยใช้ 2 transition เพิ่มจาก investment ที่ทำอยู่เดิม   คือเพิ่ม infusion กับ innovation  คำว่า infusion หมายถึงการรับถ่ายทอดเทคโนโลยี   

ที่สำคัญต้องจัดการ ๓ ปัจจัยสำคัญ ที่คานกันอยู่ คือ Creation, Destruction, Preservation   ประเทศติดกับดักรายได้ปานกลางมี Preservation มหึมา    Creation และ Destruction น้อย   ต้องหากลยุทธลด Preservation และเพิ่ม  Creation และ Destruction   เป็นวิธีมองเชิงนามธรรมที่ยอดเยี่ยม

เขาแนะให้เปลี่ยนกระบวนทัศน์ ๓ ด้านหลัก  จาก เน้นขนาดไปเน้นมูลค่าเพิ่ม   จากแก้ความไม่เสมอภาคไปเน้น social mobility   จากเน้นแหล่งพลังงาน ไปเน้นประสิทธิภาพในการใช้พลังงานและลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก 

เรื่องนี้จะเขียนอีก เมื่อได้อ่านรายงานทั้งเล่มจบ 

เรื่องที่สอง Policy Effectiveness Review of Science, Research and Innovation Policy in Thailand   ดังข่าวความร่วมมือ (๑)    เขาชี้ให้เห็นว่าในสองสามปีหลัง ววน. ไทยเดินถูกทางยิ่งขึ้น    คือหันมาหนุนและร่วมมือกับภาค demand side มากยิ่งขึ้น    แต่ก็ยังต้องเพิ่มการสนับสนุน Infusion และ Creation    และหนุนการพัฒนาบริการแบบ knowledge-intensive services   เรื่องนี้ผมยังค้นรายงานไม่พบ     

ศ. ดร. สมปอง คล้ายหนองสรวง ผอ. สกสว. ท่านใหม่ เสนอนโยบาย SRI for All   และ SILK Strategy  S = Synergy & Boundaryless, I = Intelligent SRI System, L = Leap technology investment, K = Knowledge governance – SRI for All    ทีมงานรองผู้อำนวยการ ๕ หนุ่ม   และโครงสร้างระบบ ววน.  และระบบงบประมาณ    

ศ. เกียรติคุณ ดร. นพ. สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล ประธาน กสว. เสนอ แนวโน้มโลกและทิศทางการวิจัยและนวัตกรรมไทย ๒๕๖๘  บอกว่าในปี ๒๕๖๗ ถึงวันที่ ๓ ธันวาคม ประเทศไทยมีผลงานตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติ ๒๗,๑๐๘ รายการ   เป็นการตีพิมพ์ในวารสาร Top 10% ๖,๖๖๐ รายการ   และในวารสาร Top 1%  ๕๔๒ รายการ   สาขาที่ตีพิมพ์มากที่สุดคือ Health   รองลงมา Advanced Electronics, EV, Future Food, Agri Tech, Climate Change   โดยเรามีผลงานวิจัยล้ำหน้าจำนวนหนึ่ง   

ท่านเสนอการจัดทำ SRI Index ของไทย ที่มี ๕ องค์ประกอบคือ (๑) การลงทุนใน ววน. (๒) ผลผลิตทางปัญญา  (๓) การใช้ประโยชน์ผลงาน  (๔) ความร่วมมือและการเชื่อมโยง  (๕) ผลกระทบจากนวัตกรรม  และเสนอว่าผลการประเมิน SRI Index 2024 เท่ากับ 7.8195   และจะมีการติดตามทุกปี   เป็นเครื่องมือของการบริหารภาพใหญ่ของประเทศที่ชาญฉลาดมาก 

ท่านเสนอ ๑๐ เทคโนโลยีที่ต้องจับตามองในปี ๒๕๖๘ ดังนี้ (๑) AI  (๒) Digitalization 4.0  (๓) Quantum Computing  (๔) EV  (๕) Advanced Health Technology  (๖) Clean & Renewable Energy  (๗) Industrial & Service Robotics  (๘) Climate Change & Extreme Weather Technology  (๙) Space Economy  (๑๐) Neuro-technology   โดย ๓ ประการหลังเป็นด้านที่ไทยจะเน้น   

และเสนอ ๕ ประเด็นการพัฒนาระบบบริหารงบประมาณ ววน. คือ (๑) Target-based  (๒) Multi-year / Block grant   (๓) New researchers & career path   (๔) STI by All   (๕) Joint investment   

 เมื่อแวะมานั่งคุยที่โต๊ะรับประทานอาหาร ท่านบอกว่า จะจัดการประชุมเสนอ SRI Index ที่โรงแรมนี้ในช่วงเวลานี้ (ต้นเดือนธันวาคม) ทุกปี    และกระซิบว่า จะฟื้นการประชุมรายงานผลการวิจัยประจำปี แบบที่ สกว. เคยจัดที่ชะอำทุกปี     

ผมได้โอกาสเสนอว่า ยุทธศาสตร์ ววน. ต้องเข้าไปบูรณาการกับ อ (อุดมศึกษา)    โดยต้อง transform การเรียนรู้ให้ไปปฏิบัติและเรียนรู้จากประสบการณ์ในสถานประกอบการอย่างน้อยครึ่งหนึ่งของเวลา    ที่ผู้ประกอบการได้ทั้งผู้ฝึกงาน และในที่สุดได้ผู้ปฏิบัติงานคุณภาพสูงหลังเรียนจบ    โดยเขาต้องจ่ายเงินเดือนของนักศึกษา    และต้องจัดพี่เลี้ยงทำหน้าที่ mentor ช่วยตั้งคำถามให้นักศึกษาสะท้อนคิดจากประสบการณ์สู่หลักการเชิงนามธรรม   

เป็นโอกาสได้เข้าสังคม พบมิตรสหายหลายคนมากที่ไม่ได้พบกันนาน  เขาเติบโตขึ้นมาเป็นบุคคลสำคัญทำประโยชน์แก่บ้านเมือง   หลายคนมาบอกว่าเขาได้รับการสนับสนุนให้เติบโตจาก สกว.   ให้ปิติสุขแก่คนแก่    รวมทั้งได้ทำหน้าที่ connection กิจกรรมความร่วมมือระหว่าง บพท. กับ มทส. โดยไม่ได้ตั้งใจ   แถมยังได้งานเป็นกรรมการชี้ทิศทางโปรแกรมพัฒนาการเรียนการสอนโดยใช้พลัง AI ของ บพท. ด้วย   ผมตั้งใจว่าจะไปหนุนการใช้ AI ช่วยฝึกการสะท้อนคิดอย่างยิ่งยวด (critical reflection)    

วิจารณ์ พานิช

๕ ธ.ค. ๖๗

 

 

สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการ


ความเห็น

ยังไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท
ภาษาปิยะธอน (Piyathon)
เขียนโค้ดไพทอนได้ด้วยภาษาไทย