ชีวิตที่พอเพียง 4564. เดินทางไปประชุมวิชาการ HTASiaLink ที่มาเลเซีย : 2. การประชุมหลักวันแรก

วันอังคารที่ ๕ กันยายน ๒๕๖๖ ผมออกไปเดินออกกำลังที่สนามและป่าหน้าโรงแรม เลยจากบริเวณสนามเป็นถนนไฮเวย์ ที่มีลู่จักรยานคู่ขนาน เป็นการเดินออกกำลังยามเช้าที่สดชื่นมาก รู้สึกว่ามีเสียงจิ้งหรีดมากกว่าเมื่อเช้าวาน

วันนี้เป็นวันประชุมหลักวันแรกใน ๓ วัน จัดที่ห้องประชุมของอาคารที่อยู่หลังคาเดียวกันกับโรงแรมชื่อ Shaftsbury ห้องประชุมชื่อ Renjana Hall อยู่ติดกับห้องจัดเลี้ยงต้อนรับเมื่อคืนวันที่ ๔ ก.ย. เป็นห้องประชุมที่ไม่ดีทั้งโครงสร้างทางกายภาพ และด้านเสียง น่าจะเป็นห้องจัดเลี้ยงมากกว่าห้องประชุม

ตอนลงไปกินอาหารเช้า พบทีมจาก MUHTA ของมหาวิทยาลัยมหิดล ได้ความว่าทีมนี้มากัน ๒๖ คน รวมแล้วผู้เข้าร่วมจากประเทศไทยน่าจะอยู่ราวๆ ๘๐ คน จากทั้งหมด ๓๐๐ คน

การประชุมระหว่าง ๘.๓๐ - ๑๐.๓๐ น. เป็น Plenary Session เสนอโดยวิทยากร ๓ ท่าน เสนอทางออนไลน์ ๑ ท่าน มาพูดในห้อง ๒ ท่าน ภายใต้หัวข้อหลักว่า Accelerating Access to Health Technology คนแรกพูดทางไกล เรื่อง Regulator-HTA-EU Experience ท้าวความการก่อเกิด HTA เมื่อสามสิบปีก่อนมาจนถึงปัจจุบัน คนที่สองพูดเรื่องการมีส่วนร่วมของผู้ป่วย คนที่สามพูดเรื่อง customer engagement & education ในสิงคโปร์ ได้แนวความคิดเรื่องการใช้ข้อมูลและความรู้จากผู้รับบริการในการพัฒนาระบบสุขภาพ ในหลากหลายแง่มุม

จะเห็นว่า ทั้งสามเรื่องเข้ากับหัวข้อหลักของ 11th HTASiaLink Conference 2023 : Reshaping and Reshifting HTA in Navigating the Future Landscape ที่เน้นการมองอนาคต

ที่ผมชอบมากคือ มีการริเริ่มโมเดลที่ผู้ป่วยหรือผู้ใช้บริการเข้ามามีส่วนร่วม ทำให้ได้ทั้งข้อมูลและมุมมองของฝ่ายผู้รับบริการ เป็นการเคารพการตีความข้อมูลเดียวกันจากต่างมุมมอง

พิธีเปิดสไตล์ตะวันออกมีพิธีกรรมมาก เริ่มด้วยพิธีเปิดเพลงชาติ ที่ทุกคนต้องยืนทำความเคารพ ตามด้วยพิธีทางศาสนา (อิสลาม) มีคนมากล่าวอวยพรแบบอิสลาม ตามด้วยการปราศรัยของหน่วยงาน partner ที่วิดีโอคอลมาจากต่างประเทศ ได้แก่ INAHTA, ISPOR, HTAi และผู้แทนองค์การอนามัยโลกประจำมาเลเซีย สิงคโปร์ และบรูไน ตามด้วยรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุขมากล่าวเปิดในงาน

ตอนรับประทานอาหารเที่ยงหมอยศจับกรรมการ HITAP ๔ คน (คือ ดร. สีลาภรณ์ บัวสาย, ศ. ดร. วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์, นพ. สมศักด์ ชุณหรัศมิ์ และผม) ไปนั่งโต๊ะที่เขาเสิร์ฟ คุยกันสนุกสนาน ดร. วรวรรณเล่าเรื่องการดูแลแม่ระยะสุดท้ายที่พบว่าระบบของโรงพยาบาลสมเด็จพระปกเกล้าจันทบุรีดีมาก ผมจึงได้ไอเดียว่าควรมีการวิจัยหาตัวอย่างโรงพยาบาลที่ให้การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายอย่างมีคุณภาพสูงเป็นที่ยกย่องของญาติ และผู้ป่วยพอใจ นำออกเผยแพร่เพื่อกระตุ้นนโยบายการพัฒนาระบบดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย และเพื่อเป็นตัวอย่างของการใช้เสียงของผู้ใช้บริการเพื่อกระตุ้นนโยบาย ในรูปแบบของเสียงเชิงบวก เป็นการใช้จิตวิทยาเชิงบวกเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ

ช่วงบ่ายเป็น Oral Presentation ตามด้วย Poster Presentation ช่วง Oral Presentation ผมไปเข้าฟังห้อง Health Service Research ที่มี ๒ ห้อง แต่ละเรื่องนำเสนอ ๑๐ นาที ซักถาม ๕ นาที กำหนดให้ฝรั่ง ๒ คนทำหน้าที่ซัก ไม่มีการขอให้ผู้ฟังถามเลย ผมเลือกไปฟังห้องที่มีผู้นำเสนอทั้งจาก HITAP และ MUHTA เริ่มจากศาสตราจารย์จีนนำเสนอเรื่องผลของนโยบายใช้ PCI (Percutaneous Coronary Intervention) รักษาผู้ป่วยโรคหัวใจที่เซี่ยงไฮ้ สรุปได้ว่าผู้ป่วยนิยมมากกว่าการผ่าตัดเปิดทรวงอก และทำให้ราคาของ stent ลดลง ประมาณว่าประหยัดเงินไปราวๆ ๔๐๐ ล้านหยวนต่อปีในเซี่ยงไฮ้

ต่อด้วยผลการศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้ระบบ RMS (Remote Monitoring System) สำหรับผู้ป่วยที่ได้รับการฝังเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ (CIEDs – Cardiac Implantable Electronic Devices) โดยทีมงานจาก HITAP ใช้วิธีสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ๖ กลุ่ม ได้ทราบว่าในขณะนี้ข้อมูลจากผู้ป่วยที่ฝังเครื่องและมีเครื่องส่งสัญญาณไปยังศูนย์นั้นศูนย์อยู่ที่บริษัทผู้ให้บริการเท่านั้น ไม่มีระบบแลกเปลี่ยนข้อมูลไปยังสถานพยาบาลอื่นๆ มีผู้เสนอว่า ประเทศไทยควรมีระบบกำกับดูแลข้อมูลทางการแพทย์

ต่อด้วยรายงานการใช้เทคนิค Network Meta-analysis ในการศึกษาว่ายารักษาโรคเบาหวานกลุ่ม SGLT-2 Inhibitors มีผลต่ออาการโรคหัวใจวาย ในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ ๒ อย่างไร จากทีม MUHTA ตอบอย่างสั้นคือลดอัตราตายจากโรคหัวใจได้ร้อยละ ๒๐ และบอกได้ว่ายา SGLT-2 Inhibitors ชื่อ Canagliflocin กับ Sotagliflocin ดีกว่า เป็นการศึกษาในผู้ป่วยกว่า ๒๐,๐๐๐ คน วิธีวิเคราะห์ Network Meta-analysis นี้ มีรายละเอียดมาก

ตามด้วย Systematic review ในหลายประเทศในโลก รวมทั้งไทย ว่าโรคอัลไซเมอร์ก่อภาระด้านเศรษฐกิจแค่ไหน คำตอบคือ แตกต่างกันมากระหว่างประเทศ ตั้งแต่ปีละ ๑๖,๐๐๐ บาท ในผู้มีอาการน้อยในประเทศอิหร่าน ไปถึงเกือบ ๖ ล้านบาทในผู้ป่วยอาการรุนแรงที่สหรัฐอเมริกา เรื่องนี้ขึ้นกับบริบทที่ต่างกันทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างมากมาย

เรื่องสุดท้าย Clinical Pathways กับการให้บริการสุขภาพคุณภาพสูงในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย มาเลเซีย เป็นครั้งแรกที่ผมรู้จักคำนี้ ที่น่าจะใช้คำไทยว่า “ชุดบริการทางคลินิก” เขาเอามาใช้พัฒนาคุณภาพของบริการ มีผลงานตีพิมพ์หลายเรื่อง

ตอนเย็นไปร่วมทีม HITAP กินอาหารเย็นและคุยความร่วมมือกับทีมจาก African CDC ที่ก่อตั้งมา ๖ ปี เป็นส่วนหนึ่งของ African Union ที่มีสมาชิก ๕๓ ประเทศ ประเด็นความร่วมมือคือการฝึกให้เขามีสมรรถนะด้าน HTA ฟังแล้วผมมีความรู้สึกว่าเขาไม่มีเป้าหมายของตนเองอย่างชัดเจน ไม่มีการจัดระบบงาน ยังพูดเรื่องต่างๆ แบบลอยๆ

เป็น ๑ วันที่ได้ประสบการร์มาก ได้เรียนรู้มากจริงๆ

วิจารณ์ พานิช

๕ ก.ย. ๖๖

ห้อง ๒๓๐๑ โรงแรม Mercure Living Hotel Putrajaya