ข้อมูลพื้นฐานเพื่อการพัฒนาเทศบาลตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
เทศบาลตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
1.ข้อมูลสะท้อนคุณลักษณะตำบล
1.1 ประวัติความเป็นมาของตำบล
ตำบลเบิกไพร ได้รับการจัดตั้งเป็นสภาตำบลเมื่อปี พ.ศ. 2487 และยกฐานะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลเบิกไพร ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 เมื่อวันที่ 2 เดือน มีนาคม พ.ศ. 2538 และจัดตั้งเป็นเทศบาลตำบลเบิกไพร ตั้งแต่วันที่ 30 สิงหาคม 2550 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2550 โดยมีสัญลักษณ์เทศบาลเป็นรูปศาลเจ้าแม่เบิกไพร ซึ่งเป็นศาลเจ้าที่ประชาชนในพื้นที่และที่ต่างๆให้ความเคารพนับถือ
1.2 พื้นที่และขอบเขต
เทศบาลตำบลเบิกไพร ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี อยู่ห่างจากอำเภอ บ้านโป่งไปทางทิศตะวันตกประมาณ 1.5 กิโลเมตร มีเนื้อที่รวม 17.12 ตารางกิโลเมตร หรือ 11,056 ไร่
เทศบาลตำบล เบิกไพรได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลตำบลและมีฐานะเป็นนิติบุคคลตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2550 โดยมีการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีและสมาชิกสภาเทศบาลตำบลเบิกไพร เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2551
อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลลาดบัวขาว
ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลคุ้งพยอม
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ แม่น้ำแม่กลอง เทศบาลเมืองบ้านโป่ง เทศบาลเมืองท่าผา และตำบลสวนกล้วย
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลคุ้งพยอม ตำบลลาดบัวขาว และตำบลโคกตะบอง
1.2.1 ลักษณะภูมิประเทศ
สภาพทั่วไป พื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม มีแม่น้ำแม่กลองไหลผ่าน และมีคลองชลประทานไหลผ่านบางส่วนของตำบล เพื่อนำน้ำไปไช้ในการประกอบการเกษตรและบริโภค
1.2.2 ลักษณะภูมิอากาศ
ตั้งอยู่ในเขตที่ได้รับลมมรสุมมาจากตะวันตกเฉียงใต้ แต่เนื่องจากเทือกเขาตะนาวศรีกั้นอยู่ จึงทำให้ได้รับลมมรสุมจากมหาสมุทรอินเดียและทะเลอันดามันไม่เต็มที่ จึงมีฝนตกน้อยในพื้นที่อำเภอบ้านโป่ง อุณหภูมิอยู่ที่ประมาณ 21-38 องศาเซลเซียส
1.2.3 ลักษณะดิน
สภาพดินตำบลเบิกไพร ส่วนใหญ่ดินเป็นดินเหนียว การระบายน้ำไม่ค่อยดี ความสมบูรณ์ของดินอยู่ในระดับปานกลาง มีความเหมาะสมสำหรับการทำการเกษตร เช่น ทำนา ทำไร่ ในบริเวณที่ราบและริมแม่น้ำสามารถทำสวนผลไม้ได้ดี
1.3 การปกครองระดับหมู่บ้าน
| หมู่ที่ | ชื่อหมู่บ้าน | ชื่อกำนัน-ผู้ใหญ่บ้าน |
| 1 | บ้านเบิกไพร | นายประกาย อ่อนแช่ม |
| 2 | บ้านเบิกไพร | นายชาญวิทย์ ผิวนวล |
| 3 | บ้านเบิกไพร | นายจารึก แย้มงาม |
| 4 | บ้านปลักแรด | นายวิวิศน์ อุสาหะ |
| 5 | บ้านหัวสระ | นายสมไทย ขวัญชัยเกษมสุข |
| 6 | บ้านหัวเกาะ | นางสาวพิศมัย แสวงทรัพย์ |
| 7 | บ้านหมู่ | นายวิเชียร อร่ามรส |
| 8 | บ้านบางพัง | ว่าที่ร้อยตรี พระราม เพชรสน |
| 9 | บ้านหัวทุ่ง | นายประจวบ นุชจันทร์ |
| 10 | บ้านหุบกระทิง | นายสรรชัย บุญฉาย |
| 11 | บ้านโป่งลาน | นายสมศักดิ์ คนชม |
| 12 | บ้านตะคร้อ | นายกิตติพงษ์ เชียงกา |
1.4 ครัวเรือนและประชากร
เทศบาลตำบลเบิกไพร มีหมู่บ้านทั้งหมด 12 หมู่บ้าน 6,685 หลังคาเรือน โดยหมู่บ้านที่มีประชากรมากที่สุด 3 ลำดับแรก ได้แก่ บ้านเบิกไพรหมู่ที่ 3 จำนวน 2600 คน บ้านหัวเกาะหมู่ที่ 6 จำนวน 1898 คน และ บ้านปลักแรดหมู่ที่ 4 จำนวน 1805 คน มีประชากรชาย-หญิงรวมทั้งสิ้น 16,117 คน โดยมีรายละเอียดดังนี้
| ชื่อหมู่บ้าน | ประชากรชาย | ประชากรหญิง | ประชากรรวม |
| หมู่ที่ 1 บ้านเบิกไพร | 427 | 528 | 1,015 |
| หมู่ที่ 2 บ้านเบิกไพร | 568 | 626 | 1,194 |
| หมู่ที่ 3 บ้านเบิกไพร | 1,137 | 1,463 | 2,600 |
| หมู่ที่ 4 บ้านปลักแรด | 802 | 1,003 | 1,805 |
| หมู่ที่ 5 บ้านหัวสระ | 568 | 561 | 1,129 |
| หมู่ที่ 6 บ้านหัวเกาะ | 934 | 964 | 1,898 |
| หมู่ที่ 7 บ้านหมู่ | 337 | 372 | 709 |
| หมู่ที่ 8 บ้านบางพัง | 448 | 548 | 996 |
| หมู่ที่ 9 บ้านหัวทุ่ง | 653 | 720 | 1,373 |
| หมู่ที่ 10 บ้านหุบกระทิง | 799 | 867 | 1,666 |
| หมู่ที่ 11 บ้านโป่งลาน | 533 | 558 | 1,091 |
| หมู่ที่ 12 บ้านตะคร้อ | 306 | 335 | 641 |
| รวม | 7,572 | 8,545 | 16,117 |
1.5 ช่วงจำนวนอายุประชากร
ช่วงอายุของคนในตำบลเบิกไพร 3 ลำดับ จากมากที่สุดและน้อยที่สุด 1.อายุ 45-49 จำนวน 1359 คน 2.อายุ 40-44 จำนวน 1358 คน 3.อายุ 35-39 จำนวน 1246 คน
| กลุ่มอายุ (ปี) | ชาย | หญิง | รวม |
| 0-04 | 401 | 380 | 781 |
| 05-09 | 472 | 436 | 908 |
| 10-14 | 509 | 488 | 997 |
| 15-19 | 508 | 491 | 999 |
| 20-24 | 581 | 555 | 1,136 |
| 25-29 | 580 | 592 | 1,172 |
| 30-34 | 522 | 505 | 1,027 |
| 35-39 | 599 | 647 | 1,246 |
| 40-44 | 598 | 760 | 1,358 |
| 45-49 | 635 | 724 | 1,359 |
| 50-54 | 521 | 688 | 1,209 |
| 55-59 | 506 | 639 | 1,145 |
| 60-64 | 369 | 489 | 858 |
| 65-69 | 361 | 417 | 733 |
| 70-74 | 187 | 241 | 428 |
| 75-79 | 112 | 201 | 313 |
| 80+ | 154 | 262 | 416 |
| รวม | 7,560 | 8,535 | 16,095 |
1.6 ระบบการศึกษา
ระบบการศึกษาของตำบลเบิกไพร ประกอบด้วย โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) จำนวน 2 แห่ง และมีศูนย์พัฒนาเด็กเล็กจำนวน 2 แห่ง ตั้งอยู่ในบริเวณโรงเรียนวัดหุบกระทิงและโรงเรียนอนุบาลบ้านโป่ง (วัดปลักแรด)
| ลำดับที่ | ชื่อโรงเรียน | ระดับชั้น | จำนวนนักเรียน | พิกัด |
| 1 | โรงเรียนวัดหุบกระทิง | อนุบาลถึงม.3 | 320 | 13.831957137293472,99.86281171108438 |
| 2 | โรงเรียนอนุบาลบ้านโป่ง (วัดปลักแรด) | อนุบาลถึงป.6 | 110 | 13.819047492780719, 99.8633982390542 |
| 3 | ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดหุบกระทิง | เด็กก่อนวัยเรียน | 56 | 13.830896952188212,99.84405391761436 |
| 4 | ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กอนุบาลบ้านโป่ง (วัดปลักแรด) | เด็กก่อนวัยเรียน | 23 | 13.818868776320507,99.86340633820171 |
ตำแหน่งระบบการศึกษา
1.7 ระบบสาธารณธสุข
ระบบสาธารณสุขในเขตเทศบาลตำบลเบิกไพร มีสถานบริการด้านสาธารณสุข จำนวน 2 แห่ง ได้แก่
| แห่งที่ | ชื่อ | พิกัด |
| 1 | โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเบิกไพร | 13.823996437171317,99.84023630844179 |
| 2 | โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านบางพัง | 13.814576341687202, 99.8516022120675 |
ตำแหน่งระบบสาธารณสุข
1.8 ระบบเศรษฐกิจ
การเกษตร
ลักษณะพื้นที่ของตำบลเบิกไพรโดยทั่วไปมีความเหมาะสมทางด้านการเกษตร โดยมีพื้นที่การเกษตร โดยมีพื้นที่การเกษตร 3791 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่ที่ทำการเพาะปลูก เช่น ข้าว อ้อย ไม้ยืนต้นและไม้ผล และมีพื้นที่ทำการเกษตรประเภทต่างๆ แยกรายละเอียด ดังนี้ ระบบเศรษฐกิจของตำบลเบิกไพร ที่ทำการเกษตรมากที่สุด 3 ลำดับคือ หมู่ที่ 11 จำนวน 834 ไร่ หมู่ที่ 10 จำนวน 584 ไร่ และ หมู่ที่ 9 จำนวน 367 ไร่
| หมู่บ้าน |
ทำนา ไร่/ครัวเรือน |
ทำไร่ ไร่/ครัวเรือน |
พืชผัก ไร่/ครัวเรือน |
ไม้ยืนต้น/ไม้ผล ไร่/ครัวเรือน |
รวมพื้นที่ทำการเกษตร (ไร่) |
| หมู่ 1 | 38 ไร่ / 2 ครัวเรือน | 120ไร่/8ครัวเรือน | - | 30ไร่/28 ครัวเรือน | 188 |
| หมู่ 2 | 106ไร่/14ครัวเรือน | 221ไร่/18ครัวเรือน | - | 40ไร่/36ครัวเรือน | 367 |
| หมู่ 3 | 11ไร่/18ครัวเรือน | 112ไร่/11ครัวเรือน | - | 21ไร่/16ครัวเรือน | 144 |
| หมู่ 4 | - | 125ไร่/21ครัวเรือน | - | 42ไร่/32ครัวเรือน | 167 |
| หมู่ 5 | 24ไร่/3ครัวเรือน | 254ไร่/25ครัวเรือน | - | 23ไร่/28ครัวเรือน | 301 |
| หมู่ 6 | 34ไร่/4ครัวเรือน | 296ไร่/15ครัวเรือน | - | 13ไร่/11ครัวเรือน | 243 |
| หมู่ 7 | - | 120ไร่/10ครัวเรือน | - | 13ไร่/11ครัวเรือน | 133 |
| หมู่ 8 | 4ไร่/1ครัวเรือน | 85ไร่/15ครัวเรือน | - | 14ไร่/17ครัวเรือน | 103 |
| หมู่ 9 | 80ไร่/3ครัวเรือน | 260ไร่/20ครัวเรือน | 12ไร่/12ครัวเรือน | 15ไร่/17ครัวเรือน | 367 |
| หมู่ 10 | 175ไร่/23ครัวเรือน | 367ไร่/41ครัวเรือน | 12ไร่/10ครัวเรือน | 30ไร่/26ครัวเรือน | 584 |
| หมู่ 11 | 766ไร่/86ครัวเรือน | 52ไร่/36ครัวเรือน | 5ไร่/5ครัวเรือน | 11ไร่/8ครัวเรือน | 834 |
| หมู่ 12 | 324ไร่/34ครัวเรือน | 15ไร่/12ครัวเรือน | 11ไร่/10ครัวเรือน | 10ไร่/9ครัวเรือน | 360 |
| รวม | 1,562ไร่/171ครัวเรือน | 1,972ไร่/232ครัวเรือน | 40ไร่/37ครัวเรือน | 262ไร่/229ครัวเรือน | 3,791 ไร่ |
การประมง
ระบบการประมงของตำบลเบิกไพร ที่มีพื้นที่ทำการประมงมากที่สุด 3 ลำดับแรก คือ หมู่ที่ 3 จำนวน 10 ไร่ หมู่ที่ 6 จำนวน 10 ไร่ และ หมู่ที่ 7 จำนวน 8 ไร่ รายละเอียด ดังนี้
| หมู่บ้าน |
การประมง พื้นที่(ไร่)/ครัวเรือน |
รวมพื้นที่ที่ทำการประมง (ไร่) |
| หมู่ที่ 1 | 8/5 | 8 |
| หมู่ที่ 2 | 5/2 | 5 |
| หมู่ที่3 | 10/5 | 10 |
| หมู่ที่ 4 | 7/5 | 7 |
| หมู่ที่ 5 | 3/2 | 3 |
| หมู่ที่ 6 | 10/5 | 10 |
| หมู่ที่ 7 | 8/3 | 8 |
| หมู่ที่ 8 | 5/3 | 5 |
| หมู่ที่ 9 | 7/5 | 7 |
| หมู่ที่ 10 | 4/2 | 4 |
| หมู่ที่ 11 | 3/2 | 3 |
| หมู่ที่ 12 | - | - |
| รวม | 70/39 | 70 ไร่ |
1.9 ระบบพาณิชย์ชุมชนและอาชีพ
ในตำบลเบิกไพรประชนส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้างและค้าขายรองลงมาประกอบอาชีพเกษตรกรรม ได้แก่ การทำนา ไร่อ้อย ด้านแรงงาน สำหรับนอกภาคการเกษตรประชาชนจะรับจ้างในโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ภายในตำบลและตำบลใกล้เคียง อาชีพค้าขายเป็นอาชีพหลักอีกอย่างหนึ่งของประชาชนในตำบลเบิกไพร เนื่องจากเป็นพื้นที่กึ่งเมืองกึ่งชนบท มีร้านค้าต่างๆ จำนวนมาก และมีสถานีบริการน้ำมัน 2 แห่ง ได้แก่
| แห่งที่ | ชื่อสถานีบริการ | พิกัด |
| 1 | ห้างหุ้นส่วนจำกัดสุขสมัย | 13.821633633497957,99.85086257831061 |
| 2 | ห้างหุ้นส่วนจำกัดอาร์ทีทีออยล์ | 13.813588251011776,99.85713609892628 |
ตำแหน่งระบบพาณิชย์ชุมชน
กลุ่มอาชีพ มีดังนี้
-กลุ่มวิสาหกิจชุมชน จำนวน 22 กลุ่ม ดังนี้
หมู่ที่ ชื่อกลุ่มวิสาหกิจ/กลุ่ม OTOP ลักษณะกิจการ
1 วิสาหกิจชุมชนผู้สูงอายุตำบลเบิกไพร กิจกรรมผู้สูงอายุ
4 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มหัตถกรรมบ้านปลักแรดน่าอยู่ อาหาร
5 วิสาหกิจชุมชนบ้านหัวสระพัฒนา ผลิตภัณฑ์มะนาวดองน้ำผึ้ง
5 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแค็บหมูไร้มัน (ซีล&บีม) แค๊บหมูไร้มัน
5 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเบิกไพรพัฒนา กลุ่มสตรี
5 วิสาหกิจชุมชนจิตอาสาเกตุชญา จิตอาสาคอยช่วยเหลือต่างๆ
5 วิสาหกิจชุมชนเกษตรชนบทบ้านหัวสระ การทำเกษตรต่างๆ 5 วิสาหกิจชุมชนเกษตรแปรรูปบ้านเบิกไพร เกษตรแปรรูป
5 วิสาหกิจชุมชนปลานิลบ้านหัวสระ ปลานิลตากแห้ง
6 วิสาหกิจชุมชนตำบลเบิกไพรประชารัฐ ไม้กวาด
6 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านหัวเกาะ กลุ่มสตรี
7 วิสาหกิจชุมชนรวมใจพัฒนาเบิกไพร
7 วิสาหิจชุมชนครบวงจรตำบลเบิกไพร อาสาสมัคร
9 วิสาหกิจชุมชนเกษตรพอเพียงประชารัฐตำบลเบิกไพร เกษตรพอเพียงตามทฤษฎี ร.9
9 วิสาหกิจชุมชนรักษ์เต็มฟ้า
9 วิสาหกิจชุมชนไก่ชนพื้นบ้าน ฟาร์มไก่ชนพื้นบ้าน
9 วิสาหกิจชุมชนสุขสันต์ฟาร์ม ฟาร์มพืชผักปละการทำเกษตร
10 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรหุบกระทิง ปลูกพืชผักสวนครัว
11 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านโป่งลาน หมู่ 11 กลุ่มสตรี
11 วิสาหกิจชุมชนครอบครัวและเพื่อนพ้องตำบลเบิกไพร การรวมกลุ่มของคนในชุมชน
11 วิสาหกิจชุมชนหมื่นแสนล้าน ทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ 12 วิสาหกิจชุมชนตะคร้อร่วมใจสามัคคี สินค้าดินเกษตร
ตำแหน่งระบบวิสาหกิจชุมชน
1.10 ระบบอุตสาหกรรม
ในพื้นที่ตำบลเบิกไพร มีอุตสาหกรรมจำนวน 14 แห่ง ดังนี้
| แห่งที่ | ชื่อ | ลักษณะกิจการ | พิกัด |
| 1 | บริษัท อุตสาหกรรมแป้งมันบ้านโป่ง จำกัด | ผลิตแป้งมัน | 13.813153919242469, 99.8550258279691 |
| 2 | บริษัท เค เค เกษตรกลการบ้านโป่ง จำกัด | ผลิตอะไหล่เครื่องจักรกลการเกษตร | 13.815131644445188, 99.85695819857422 |
| 3 | บริษัท เค เค บี บ้านโป่ง จำกัด | ผลิตอะไหล่เครื่องจักรกลการเกษตร | 13.825456411555876, 99.84444690027246 |
| 4 | บริษัท ไทรอัมฟ์เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด | กลึงโลหะ | 13.82780542204653, 99.85842138410203 |
| 5 | บริษัท ไทรอัมฟ์ สเปเชียลทูลส์แอนสตีล จำกัด | กลึงโลหะ | 13.827867812402447, 99.85832042965211 |
| 6 | บริษัท ซูเทคเอ็นจิเนียริ่ง จำกัด | กลึงโลหะ | 13.82830511665138, 99.85818937459237 |
| 7 | บริษัท น้ำตาลราชบุรี จำกัด | ผลิตน้ำตาลทราย | 13.837935168608169, 99.86249910163295 |
| 8 | บริษัท ราชบุรีเอทานอล จำกัด | ผลิตเอทานอล | 13.834580342950508, 99.85889203380164 |
| 9 | บริษัท ฮามอนี่อิเล็กทรอนิกส์ | ผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ | 13.823518879384844, 99.85534411489716 |
| 10 | บริษัท เพ็ชรรุ่งโรจน์ จำกัด | กิจการทอผ้า | 13.82438686111164, 99.85619775439652 |
| 11 | บริษัท ฟิวเจอร์ลิบริเค้น จำกัด | ผลิตและจำหน่ายน้ำมันหล่อลื่น | 13.798521720834065, 99.86317672371183 |
| แห่งที่ | ชื่อ | ลักษณะกิจการ | พิกัด |
| 12 | บริษัท นีโอเทคฟู้ด | ผลิตแป้งมัน | 13.830386775941319, 99.86353066923351 |
| 13 | ห้างหุ้นส่วนจำกัดธวัชชัยสตีล | ตัดเหล็ก | 13.820773400421576, 99.85747411021867 |
| 14 | บริษัท เบิกไพรโครเจนเนอเรชั่น จำกัด | ผลิตกระแสไฟฟ้าจากชีวมวล | 13.840525810333979, 99.8575619967256 |
ตำแหน่งระบบอุตสาหกรรม
1.11ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และสถานที่ท่องเที่ยวชุมชน
ประเภทแหล่งน้ำ
แหล่งน้ำของตำบลเบิกไพร ส่วนใหญ่ประกอบด้วย คลองสาธารณะ จำนวน 1 แห่ง คลองชลประทาน จำนวน 1 แห่ง แทงค์น้ำประปาหมู่บ้าน จำนวน 1 แห่ง รายละเอียดดังตาราง ดังนี้
| แห่งที่ | ประเภท | ตั้งอยู่หมู่บ้าน | พิกัด |
| 1 | คลองสาธารณะ | หมู่ที่ 10 | 13.824383650919797,99.84088689863962 |
| 2 | คลองชลประทาน | หมู่ที่ 4 | 13.819489261119248,99.85307981135306 |
| 3 | แทงค์น้ำประปาหมู่บ้าน | หมู่ที่ 10 | 13.823831534895623,99.83987231820235 |
| 4 | หนองน้ำตามหมู่บ้าน | หมู่ที่ 10 | 13.826746602345928, 99.8419454134532 |
| 5 | หนองน้ำตามหมู่บ้าน | หมู่ที่ 9 | 13.820817941210077, 99.84636320422487 |
ตำแหน่งแหล่งน้ำในชุมชน
ประเภทพื้นที่สาธารณะ หรือ ป่าไม้ชุมชน
พื้นที่สาธารณะของตำบลเบิกไพร ประกอบด้วยสนามฟุตบอล จำนวน 1 แห่ง โรงยิมกีฬาจำนวน 1 แห่ง
| แห่งที่ | ประเภท | ตั้งอยู่หมู่บ้าน | พิกัด |
| 1 | สนามฟุตบอลและเครื่องออกกำลังกาย | หมู่ที่ 10 | 13.824802826146023,99.83950805512006 |
| 2 | โรงยิมกีฬาประจำตำบล | หมู่ที่ 10 | 13.823918301650943,99.83878690861947 |
ตำแหน่งพื้นที่สาธารณะในชุมชน
สถานที่ท่องเที่ยวชุมชนตำบลเบิกไพร ประกอบด้วย วัด ตลาดนัด รายละเอียดดังนี้
| แห่งที่ | ชื่อ | ลักษณะ | ตั้งอยู่หมู่บ้าน | พิกัด |
| 1 | มาหากาแฟบุญ วัดหุบกระทิง | ร้านกาแฟ | หมู่ที่ 10 | 13.831877726014936,99.84171256109292 |
| 2 | ตลาดนัดร่มสัก วัดหุบกระทิง | ร้านค้า | หมู่ที่ 10 | 13.831921527105992,99.84200125995243 |
ตำแหน่งสถานที่ท่องเที่ยว
1.12 ศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม และภูมิปัญญา
ประชากรของตำบลเบิกไพร ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ และมีศาสนสถานที่สำคัญในพื้นที่ ได้แก่
| แห่งที่ | ศาสนสถาน/สถานที่สำคัญ | ตั้งอยู่หมู่บ้าน | พิกัด |
| 1 | วัดปลักแรด | หมู่ที่ 4 | 13.820339193110135,99.86278834540985 |
| 2 | วัดบางพัง | หมู่ที่ 7 | 13.877216831205242,99.85526486910437 |
| 3 | วัดหุบกระทิง | หมู่ที่ 10 | 13.831938833120036,99.84328037304341 |
ด้านประเพณี วัฒนธรรม
-มีประเพณีสงกรานต์ วันเข้าพรรษา และวัฒนธรรมของลาวโซ่ง
ด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น
- การแปรรูปจากกล้วย มะนาว มะกรูด นำมาแปนรูปเป็น กล้วยตาก มะกรูดอบแห้ง และมะนาวน้ำผึ้ง หรือ น้ำผึ้งมะนาว
คุณดลยา เพชรสุทธิ์ หรือ พี่ฝน ประธานวิสาหกิจชุมชนเกษตรกรชนบทบ้านหัวสระ หมู่ที่ 5 ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เล่าถึงที่มาของการก่อตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชน รวมถึงจุดเริ่มต้นของผลิตภัณฑ์แปรรูป “มะนาวน้ำผึ้ง” ว่าผลิตภัณฑ์แปรรูปอย่างแรกของกลุ่มเริ่มทำคือ กล้วยตาก เนื่องจากว่าที่บ้านและคนในชุมชนปลูกกล้วยเยอะ ทำให้มีผลผลิตจำนวนมาก ต่อมาทางกลุ่มได้เข้าร่วมโครงการ 9101 เพื่อที่จะเข้าไปศึกษาหาความรู้นำมาพัฒนา รวมถึงนำไปต่อยอดสร้างผลิตภัณฑ์แปรรูปตัวใหม่ๆ ขึ้นมา ซึ่งนอกจากความรู้ที่ได้รับแล้วยังได้รับการสนับสนุนตู้อบลมร้อนจากทางโครงการเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในกระบวนการผลิต นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นแรกของการรวมกลุ่ม ซึ่งหลังจากที่ได้รับการสนับสนุนเครื่องอบลมร้อนมา ทางกลุ่มก็ได้มีการต่อยอดมองหาผลผลิตที่มีอยู่ภายในชุมชนมาเพิ่มมูลค่าต่อคือ มะกรูดและมะนาว
- กาละแมบุญ
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรหุบกระทิง ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
รายละเอียดของกาละแมบุญ
ตัวแทนของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มนี้เล่าว่า กาละแม มีความเป็นมาที่ยาวนานมาก โดยมีที่มาจากงานบวช งานบุญต่างๆ คนเฒ่าคนแก่ผู้สูงอายุก็จะนิยมทำขนมกาละแมขึ้นมา กาละแมจะไม่พบปีพ.ศ.ที่ทำขึ้น เพราะเป็นขนมที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ต่อมาการกวนกาละแม ก็เริ่มจางหายไปนานสิบปี และเมื่อ3ปีที่แล้วก็ได้ริเริ่มการทำกาละแม ขึ้นมาอีกครั้งโดยชาวบ้านในชุมชนร่วมมือกันจัดทำขึ้นมา และก็นำมาจำหน่ายให้กับชาวบ้านในชุมชนอื่นๆอีกด้วย
- ผักพื้นบ้านและผักสวนครัว
วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านโป่งลาน ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
รายละเอียด
ได้ทำการเพาะปลูกพืชผักสวนครัวไว้รับประทางและนำออกไปจำหน่าย โดยไม่ใช้สารเคมีจะใช้เป็นปุ๋ยธรรมชาติที่ไม่ใส่สารเร่งต่างๆ และน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาสู่การปฏิบัติ ความพอประมาณ รู้จักคุณประโยชน์ของผัก ที่มีคุณค่าทางโภชนาการ ผักเพื่อสุขภาพ รู้จักปลูกผักรับประทานเป็นการประหยัดลดรายจ่าย รู้จักการประมาณในการใช้ผักให้เกิดประโยชน์และเลือกรับประทานในท้องถิ่นมาประกอบอาหาร จำหน่าย และใช้พืชผักให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ขั้นตอนการปลูก (ผักสวนครัว)
2.1 การเลือกพื้นที่
พื้นที่ที่สามารถปลูกผักได้ดีควรเป็นพื้นที่ที่อยู่ใกล้แหล่งน้ำ เช่น บ่อน้ำขุด บ่อน้ำธรรมชาติ แม่น้ำ คลอง อ่างเก็บน้ำ คลองชลประทานหรือแนวส่งน้ำชลประทาน เนื่องจากพืชผักส่วนใหญ่มีความต้องการน้ำสูง โดยเฉพาะหน้าแล้งที่อากาศ แห้ง และอัตราการระเหยน้ำสูงกว่าฤดูอื่นๆ จึงจำเป็นต้องมีน้ำเพียงพอเพื่อให้ผักสามารถเติบโตจนถึงฤดูการเก็บเกี่ยวได้
2.2 การเตรียมแปลง
แปลงปลูกผักมักเตรียมด้วยการยกแปลงสูงประมาณ 20-30 เซนติเมตร หรือขุดรกร่องลึก เนื่องจากพืชผักส่วนมากมีระบบรากที่ต้องการซอนไซในดินที่ร่วนซุย หน้าดินลึก ทำการไถพรวนแปลงทิ้งไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ เพื่อตากแดด และฆ่าเชื้อโรคหว่านปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก ร่วมด้วยปุ๋ยเคมี พร้อมไถกลบแปลง อัตราการใส่ปุ๋ยในแปลงควรให้มีปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกมากกว่าปุ๋ยเคมี เช่น 10:1 เนื่องจากการใส่ปุ๋ยเคมีมากจะทำให้ดินเป็นกรด หน้าดินแน่น
2.3 การเตรียมเมล็ดพันธุ์
เมล็ดพันธุ์ผักที่ใช้ควรมีลักษณะเป็นเมล็ดพันธุ์ใหม่ อายุเมล็ดพันธุ์ไม่ถึง 1 ปีเมล็ดพันธุ์ที่ใช้ต้องเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ตรงตามชนิดพืชที่ปลูก และไม่มีเมล็ดพันธุ์อื่นปลอมปนทำความสะอาดเมล็ดพันธุ์ รวมถึงคัดแยกเมล็ดพันธุ์ที่ไม่สมบูรณ์ออกด้วยวิธีนำไปแช่น้ำ และนำเมล็ดที่ลอยน้ำออก เมล็ดพันธุ์ส่วนมาก ก่อนปลูกจะทำการแช่น้ำเสียก่อน ซึ่งระยะเวลาในการแช่จะแตกต่างกันในแต่ละชนิดผัก หากเมล็ดพันธุ์ที่มีเปลือกหนา แข็ง อาจใช้เลาแช่นาน 2-3 วัน เมล็ดพันธุ์ผักส่วนมากเป็นเมล็ดที่มีเปลือกค่อนข้างบาง ไม่หนา แข็ง ส่วนใหญ่ใช้เวลาแช่ประมาณ 12 ชั่วโมง – 1 วัน เท่านั้น
2.4 การปลูก
สามารถปลูกได้หลายวิธีตามความเหมาะสมของแต่ละชนิดพืช ได้แก่การหว่านเมล็ด เป็นวิธีที่ง่าย สะดวก รวดเร็ว และนิยมที่สุด ซึ่งจะหว่านเมล็ดหลังการแช่น้ำแล้วหรือหว่านเมล็ดแห้งได้ทันที ผักทีนิยมการหว่านเมล็ดมักเป็นพืชที่มีลำต้นขนาดเล็ก ขนาดทรงพุ่มน้อย ได้แก่ ผักชี ผักบุ้ง เป็นต้น ทั้งนี้ การหว่านเมล็ดอาจเป็นวิธีการเตรียมกล้าผักก่อนย้ายปลูกในแปลงที่เตรียมไว้
2.5 การดูแลรักษา
ในระยะแรกของการปลูกช่วง 1 อาทิตย์แรก ทั้งการปลูกด้วยการใช้เมล็ด การปลูกด้วยต้นกล้า และปลูกด้วยการแยกหัวหรือหน่อ จำเป็นต้องมีการให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น จนต้นกล้าตั้งตัวได้ การให้น้ำจะยังให้วันละ 2 ครั้ง ตลอดจนถึงระยะเก็บเกี่ยว แต่อาจให้น้ำในปริมาณที่น้อยลง หรือผักบางชนิดที่อาจเว้นช่วงห่างการให้น้ำเมื่อถึงระยะก่อนเก็บเกี่ยว การใส่ปุ๋ยควรใส่ในระยะหลังปลูก 1-2 อาทิตย์ หรือระยะที่ต้นกล้าตั้งต้นได้แล้วจนถึงระยะก่อนการเก็บเกี่ยวประมาณ 1 เดือน รวมถึงพืชบางชนิดที่สิ้นสุดการให้ปุ๋ยที่ระยะก่อนการติดดอก และผล
2.6 การเก็บผลผลิต
พืชผักมักมีระยะการเก็บเกี่ยวไม่เกิน 120 วัน ส่วนมากจะใช้เวลาประมาณ 40-60 วัน ขึ้นกับชนิดของผัก โดยผักกินใบจะมีระยะเวลาการเก็บเกี่ยวสั้นกว่าผักกินดอก และผล
- การทำปลาส้ม
วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านโป่งลาน ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
ตัวแทนกลุ่มนี้ได้กล่าวว่า เป็นการแปรรูปจากปลานำมาเป็นอาหารที่แพร่หลายกันอย่างมาก ได้จัดทำขึ้นมาเพราะเป็นการรวมตัวกันของชาวบ้านในหมู่ที่ 11 ที่ร่วมกันทำปลาส้ม เพื่อมารับประทาน และ ออกไปจำหน่ายให้กับผู้อื่นได้ และเป็นความภาคภูมิใจของชุมชน ที่สามารถนำอาหารมาสร้างรายได้ให้กับชุมชนและท้องถิ่นขั้นตอนในการทำปลาส้มมีการใช้แรงงานการคนในชุมชน สมาชิกได้รับความรู้ความเข้าใจ มีการถ่ายทอดและพัฒนาภูมิปัญญาให้คงอยู่ต่อไป
ขั้นตอนวิธีทำ ปลาส้ม
1.นำปลามาขอดเกล็ด ควักไส้ออกให้หมด ล้างให้สะอาด แล้วบั้งตัวปลาทั้งสองข้าง
2.นำข้าวสุกไปล้างน้ำ ใส่กระเทียม เกลือ คลุกเคล้ากับปลาให้เข้ากัน
3.นำปลาที่ได้ใส่ภาชนะ กดตัวปลาให้แน่น และปิดฝา ทิ้งไว้ 1-5 วัน หรือจนกระทั่งปลามีรสเปรี้ยวจึงนำออกทอดได้
- การทำไม้กวาดดอกหญ้า
วิสาหกิจชุมชนเกษตรชนบทบ้านหัวสระ ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
ดอกหญ้าไม้กวาด หรือเรียกว่า“ดอกหญ้าก๋ง” จัดเป็นพืชล้มลุกตระกูลหญ้า มีลำต้นตั้งตรง ลำต้นแตกกอคล้ายกอไผ่ ลำต้นมีลักษณะทรงกลม แบ่งเป็นข้อปล้องชัดเจน ดอกหญ้าไม้กวาดเป็นพืชที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ อยู่ตามเชิงเขาหรือพื้นที่สูง ส่วนใหญ่จะเก็บได้ในช่วงเดือนธันวาคม–เมษายน ซึ่งช่วงที่ดอกออกมากที่สุดจะอยู่ในช่วงต้นเดือนมกราคม และสามารถ เก็บเกี่ยวเอาดอก กิ่งก้าน มาทำเป็นไม้กวาด ทำความสะอาด ภายในครัวเรือน ในชุมชนบ้านหัวสระ โดยกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ในหมู่ที่ 5 ตำบลเบิกไพร มีการรวมกลุ่มจัดทำไม้กวาดดอกหญ้าเพื่อเป็นการหารายได้เสริมอีกทางหนึ่งของชุมชน และเป็นการฝึกฝีมือและทำอาชีพของกลุ่ม โดยใช้วัสดุอุปกรณ์ที่มีในท้องถิ่นของตัวเอง ปัจจุบันภูมิปัญญาชาวบ้านได้ก่อเกิดและสืบทอดกันมาในชุมชนหมู่บ้าน เมื่อหมู่บ้านเปลี่ยนแปลงไปพร้อมกับสังคมสมัยใหม่ ภูมิปัญญาชาวบ้านก็มีการปรับตัวเช่นเดียวกัน ทำให้วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้มีการปรับเปลี่ยนด้วยเช่นกันบางพื้นที่ จากวัสดุด้ามที่เป็นไม้ไผ่เริ่มมีการใช้เป็นด้ามพลาสติก
3.สถานการณ์ปัญหา
ปัญหาของหมู่บ้านหุบกระทิงคือ น้ำในคลองเน่าเสีย สาเหตุเกิดมาจากโรงงานอุตสาหกรรมไม่ได้คัดกรอง และไม่มีบ่อดัก ก่อนที่จะปล่อยน้ำเสียหรือสิ่งปฏิกูลลงสู่คลองเลยทำให้ มีกลิ่นเหม็น และน้ำในคลองมีสีเป็นสีดำและมีขยะในคลอง
อ้างอิง
1.หนังสือแผนพัฒนาท้องถิ่นตำบลเบิกไพร (พ.ศ.2561-2565)
2. http://www.berkprai.go.th/site/
3.สอบถามคนในชุมชน/หมู่บ้าน
ใน บันทึกวิชาเตรียมฝึกประสบการณ์วิชาชีพการพัฒนาชุมชน
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น