ธมฺมนีติ ๒๕ สิปฺปกถา

ธมฺมนีติ ๒๕ สิปฺปกถา

ภาษิตของพ่อ

มทนฺตมทนํ สตฺถํ  ขลานํ กุรุเต มทํ
จกฺขุสงฺขารกํ เตชํ  อุลูกานมิวนฺธกํ ฯ

โคลงสี่สุภาพ

คัมภีร์ฝึกนรพ้น  ความเขลา ขึ้นนา
แต่ฝึกพาลมัวเมา  มากได้
เฉกไฟส่องตาเรา  ปรากฎ ภาพนา
พาลดุจนกแสกไซร้  มืดแต้แลหาย

อธิบายศัพท์

คัมภีร์ : หนังสือตำราที่สำคัญทางศาสนาหรือโหราศาสตร์

นร : คน ชาย

พาล : คนชั่วร้าย คนเกเร

เฉก : เช่น เหมือน

นกแสก : นกชนิดหนึ่ง หากินในเวลากลางคืน ในเวลาพลบค่ำหรือเวลากลางคืนจะมีความคล่องแคล่วว่องไวกว่าเวลากลางวัน

แต้ : เฉพาะ อย่างเดียว เท่านั้น (แผลงจากคำว่า แต่)

ถอดความ

หนังสือตำราฝึกฝนคนทั่วไปให้พ้นจากความโง่เขลา แต่สำหรับคนชั่วร้ายกลับหลงระเริงมากยิ่งขึ้น เช่นเดียวกับแสงไฟส่องทำให้ดวงตามองเห็นภาพ  ส่วนคนชั่วเปรียบเหมือนกับนกแสกพอค่ำลงก็จะออกหากิน

ดอกจำปี

ขอบคุณภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต