อ่านทำนองเสนาะ ประเภทบทกลอน หนังสือบทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์ของ ร.2
หลังสถานการณ์แพร่ระบาดไวรัสโควิด 19 เบาบางลง ผมได้รับเชิญจากศูนย์เทคโนโลยีการศึกษาเพื่อคนตาบอด ปากเกร็ด นนทบุรี ให้มาเป็นอาสาสมัครอ่านหนังสือบันทึกเสียงเพื่อคนตาบอดต่อเนื่องอีก (หลังจากที่อ่านจบไปแล้วหลายเล่ม)คราวนี้เขามุ่งเน้นให้อ่านหนังสือวรรณคดี ประเภทบทกลอน เพื่อนำไปเปิดให้นักเรียนโรงเรียนสอนคนตาบอดทั่วประเทศฟัง โดยต้องอ่านเป็นทำนองเสนาะด้วย ซึ่งเขาบอกว่าหาคนอ่านแนวนี้ยาก ผมก็ไม่ได้อ่านแบบนี้มานาน เลยลองฝึกซ้อมดู และทดลองอ่านให้เจ้าหน้าที่บันทึกเสียงฟัง เขาว่า OK ก็เลยเริ่มงานกัน
ที่ศูนย์ฯตอนนี้เขามีหนังสือแนวนี้ให้อ่านอยู่ 3 เล่ม คือ รามเกียรติ์ อิเหนา และพระอภัยมณี ผมเลยเลือกอ่านหนังสือบทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์ของ ร.2 ก่อน ซึ่งเป็นบทกลอนล้วนๆ รวม 1,013 หน้า ตอนนี้อ่านไปได้ 500 หน้าแล้ว(ครึ่งเล่มพอดี) ถือเป็นการรื้อฟื้นความจำที่เคยอ่านตอนเป็นเด็กอีกครั้ง สนุกดี อ่านไปก็จินตนาการไป ในใจลึกๆก็อดหมั่นไส้อิเหนาไม่ได้ แม้ชื่อตัวละครและสถานที่จะเป็นของชาวชวา แต่รู้ทันทีว่าเนื้อหาสาระล้วนเป็นประเพณีและราชพิธีของไทยแต่โบราณล้วนๆ เช่น พิธีสมโภชลูกหลวง พิธีการพระเมรุ พิธีรับแขกเมือง พิธีแห่สนามใหญ่ พิธีโสกัณฑ์ พิธีลงสรง เป็นต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผมพยายามเทียบเคียง เหตุการณ์ในสมัยรัชกาลที่ ๒ หลายตอน เช่น ตัวละครจินตะหรา กับบุษบา น่าจะเทียบเคียงได้กับใครในพระราชประวัติของพระองค์ กระบวนกลอนในพระราชนิพนธ์อ่านแล้วมีความเกลี้ยงเกลา ไพเราะ มีรสวรรณคดีครบทุกรส ซึ่งล้วนเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ ในเมื่อพระองค์ทรงพระราชนิพนธ์เอง จึงทรงใช้ศัพท์ถูกต้องสมฐานะ ทำให้บทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๒ ได้รับการยกย่องจากวรรณคดีสโมสรในรัชกาลที่ ๖ ว่า “เป็นยอดของกลอนบทละคร”
มีบทกลอนหลายบทที่ผมคุ้นเคย ว่าเคยได้อ่านและท่องมาแล้ว เช่น
"เหมือนเขาเปรียบเทียบความเมื่อยามรัก
แต่น้ำต้มผักขมก็ชมหวาน ถึงยามยืดจืดกร่อยทั้งอ้อยตาล
เคยโปรดปรานเปรี้ยวเค็มรู้เต็มใจ"
"อันความติฉินยินร้าย มีทุกหญิงชายนะโฉมศรี ที่รักก็เห็นว่าเป็นดี ที่ไม่ชอบทีก็นอนทา
" น้ำใสไหลเย็นเห็นตัวปลา
ว่ายแหวกปทุมมาอยู่ไหวไหว
นิลุบลพ้นน้ำขึ้นรำไร
ตูมตั้งบังใบอรชร"
"แม้นแผ่นดินสิ้นชายที่พึงเชย
อย่ามีคู่เลยจะดีกว่า"
ฯลฯ
เหลือเวลาอีกไม่นานสำหรับการเป็นครูที่มีชีวิตของเรา จึงหวังว่าแม้เราจากไป เสียงของเราที่บันทึกไว้น่าจะเป็นครูได้ต่อไปอีกนานเท่านาน ที่จะเพิ่มแสงสว่างเติมความรู้ด้านการศึกษาให้แก่คนพิการทางสายตา "เพราะเสียงของเราคือดวงตาของเขา"
