ชีวิตที่พอเพียง 3741. พลิกอารยธรรมโลก

หนังสือเล่มใหม่ของ ศ. นพ. ประเวศ วะสี พุทธพัฒนา : ยุทธศาสตร์การพัฒนาแนวพุทธ   บอกว่าขณะนี้โลกเข้าสู่วิกฤตการณ์อารยธรรมตะวันตก    ท่านเสนอยุทธศาสตร์การพัฒนาใหม่ ที่เป็นการพัฒนาแนวพุทธ

 อารยธรรมตะวันตกตามที่เรารู้จักในขณะนี้ เพิ่งเริ่มมาเพียง สี่ห้าร้อยปี    มีแรงขับดันจากพัฒนาการด้านวิทยาศาสตร์และทคโนโลยี    เป็นอารยธรรมของการเอาชนะและครอบครอง    ใช้กิเลสนำ    เมื่อครองโลกมาได้สี่ห้าร้อยปี ก็ถึงทางตัน    เพราะมันดำเนินตามมิจฉาทิฐิ  ซึ่งหมายถึงวิธีคิดที่ผิด

ท่านอาจารย์หมอประเวศเปรียบเทียบวิถีคิดตะวันตกกับวิถีคิดแบบพุทธไว้ ๗ ด้าน อย่างลุ่มลึกมาก   ดูตารางหัวข้อได้ที่หน้า ๓๘ – ๓๙   เปรียบเทียบให้เห็นมิจฉาทิฐิ กับ สัมมาทิฐิ   

แล้วท่านก็เสนอยุทธศาสตร์การพัฒนาแนวพุทธ ๗ ยุทธศาสตร์    สองยุทธศาสตร์แรกเน้นที่ปัจเจก   อีก ๕ ยุทธศาสตร์ป็นยุทธศาสตร์ทางสังคม   โดยยุทธศาสตร์ที่ ๗ เป็นยุทธศาสตร์เครือข่าย ที่เรียกว่า INN (Individual, Node, Network)   ที่ท่านเสนอ เป็นเครือข่ายชาวพุทธ    แต่จริงๆ แล้ว ต้องนำไปบูรณาการกับยุทธศาสตร์อื่นๆ    เช่น ยุทธศาสตร์ที่ ๖ การพัฒนาปัญญาเชิงระบบและการจัดการ    ซึ่งจะครอบคลุมเชื่อมโยงไปยังทุกกิจการในสังคม   

และยุทธศาสตร์ที่ ๓ ชุมชนเข้มแข็ง    ก็เป็นยุทธศาสตร์ที่เชื่อมโยงไปยังชีวิตความเป็นอยู่และการทำมาหากินของทุกคน    ที่เมื่อเชื่อมโยงกับยุทธศาสตร์ที่ ๖   ก็จะเกิดการพัฒนาชุมชนในหลากหลายมิติ

ยิ่งเมื่อเชื่อมสู่ยุทธศาสตร์ที่ ๕  การวิจัยและพัฒนาการศึกษาพุทธธรรม   หากขยายขอบเขตไปที่การวิจัยและนวัตกรรมด้านอื่นๆ    ก็จะเกิดการสร้างปัญญาเพื่อสร้างอารยธรรมใหม่ ที่เป็นอารยธรรมแนวพุทธ   

ทั้งหมดนั้น เปลี่ยนจากการพัฒนาที่ใช้กิเลสนำ    สู่การพัฒนาที่ใช้ปัญญานำ     หรือสัมมาทิฐินำ

วิจารณ์ พานิช

๗ มิ.ย. ๖๓