[review] รีวิว The Platform (El Hoyo) (2019) Netflix

[review] รีวิว The Platform (El Hoyo) (2019) Netflix Original : "จิตสำนึกเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมห่อด้วยขี้" หนังจิกกัดเสียดสีสังคมที่เข้ากับสถานการณ์โควิด 19 มากสุด เปิดตัวด้วยคะแนนจากนักวิจารณ์จาก rottentomatoes.com ไปถึง 84% ได้คะแนนคนดูจาก IMDB.com ไปถึง 7.1%

หากจะมีภาพยนตร์ดี ๆ สักเรื่อง ที่ทำขึ้นมาเพื่อตั้งคำถามกับคนดู ว่าทุกวันนี้เราอยู่กันในสังคมอยู่กันในโลกแห่งนี้แบบไหน เราอยู่แบบตัวคนเดียว อยู่กันแบบเป็นกลุ่ม แล้วการอยู่ของเรานั้นมีการเอื้อเฟื้อแบ่งปันเห็นแก่ผู้อื่นบ้างหรือไม่ มีจิตสาธารณะบ้างหรือไม่ หรือว่าต่างคนต่างอยู่ อยู่ในชนชั้นของใครของมัน คนอื่นจะเป็นจะตายก็ช่างมัน และในสถานการณ์เลวร้าย ไม่ว่าจะวิธีไหนก็ตามขอให้เรารอดเอาไว้ก่อนอย่างนั้นหรือ ดังนั้น The platform หนังสัญชาติสเปนเรื่องนี้ตอบโจทย์มาก

The platform ว่าด้วยเรื่องของชายคนหนึ่งที่ต้องการจะเลิกบุหรี่ และต้องการจะได้ใบรับรอง ดังนั้นเขาจึงตัดสินใจเข้าคุกแห่งหนึ่ง เพื่อใช้เวลาอยู่ 4 เดือนในคุกแห่งนั้นและเมื่อออกมาเขาจะได้ใบรับรอง และไอ้คุกแห่งนี้ก็เป็นคุกประหลาด 1 ห้องจะอยู่ด้วยกันสองคน ระหว่างกลางห้องจะเป็นรูโบ๋ตรงกลาง มองเห็นขึ้นไปด้านบนได้และมองเห็นลงไปด้านล่างได้ ห้องจะเรียงตัวกันในแนวดิ่ง เมื่อถึงเวลาในแต่ละ 1 วัน จะมี แท่นสี่เหลี่ยมวางเต็มไปด้วยอาหาร จะค่อย ๆ เลื่อนลงจากชั้นบนลงสู่ชั้นล่าง คนที่อยู่ชั้นบนจะกินอาหารได้อย่างเต็มที่ เลือกกินอะไรก็ได้ แต่คนที่อยู่ชั้นล่างลงไปจะต้องกินอาหารเหลือจากคนชั้นบน และเมื่อเลื่อนลงไปส่วนที่ลึกเกินกว่า 100 ชั้นพวกเขาก็แทบจะไม่ได้กินเลย ซ้ำร้ายบางคนถึงกับต้องฆ่าฟันกันเองเพื่อกินเลือดกินเนื้อของเพื่อนร่วมห้อง ในคุกก็จะมีกฎบางอย่างอยู่คือ ทุกคนจะต้องกินอาหารในขณะที่เลื่อนลงมาในห้องตัวเองในเวลาที่จำกัด ห้ามกักตุนอาหาร หากมีการกักตุนอุณหภูมิในห้องจะสูงขึ้นมาก หรือไม่ก็หนาวเย็นมากจนทนไม่ได้ และเมื่ออยู่ครบ 1 เดือนจะต้องเปลี่ยนชั้นที่อยู่ไปเรื่อย ๆ บางคนจะเลื่อนขึ้นชั้นบนจะได้กินของดี ๆ บางคนได้เลื่อนลงไปข้างล่างจะกินของเหลือจากข้างบน และยิ่งลงไปข้างล่างหรือเท่าไหร่ ก็จะพบกับความยากลำบากเรื่องอาหารมากขึ้นเท่านั้น เพราะไม่เหลืออะไรให้กินเลย ดังนั้นตัวเอกของเรื่องจึงพยายามยุติกฎระเบียบความไม่เป็นธรรมของคุกแห่งนี้

The platform เป็นหนังจัดระเบียบสังคม ที่นำเสนอด้านสัญลักษณ์และปรัชญาสูงมาก เป็นการตั้งคำถามถึง การอยู่ร่วมกันของมนุษยชาติ การเห็นแก่ตัว การเห็นแก่ผู้อื่น เช่น เมื่อเรานั้นอยู่สุขสบายมีกินมีใช้สามารถเลือกกินได้อย่างไม่จำกัด เราก็จะกินทิ้งขว้าง มีพิธีมีความพิถีพิถันเกี่ยวกับการกิน แต่คนที่อยู่ในฐานะด้อยกว่า หรือจะเรียกว่าอยู่กันต่างชนชั้นก็ได้ คนเหล่านั้นเขาแทบจะเลือกอะไรไม่ได้เลย และในสถานการณ์ที่เลวร้ายที่สุด คนที่ไม่มีความหวัง คนที่ไม่มีอำนาจ คนที่อยู่ไปวัน ๆ คนที่ไม่มีอะไรเลย พวกเขาสามารถทำบางสิ่งบางอย่างได้ในขั้นรุนแรงอย่างคาดไม่ถึงเพียงเพราะต้องการให้มีชีวิตรอดเท่านั้น แล้วคนที่อยู่ในฐานะดีกว่านั้นเคยหันมามองคนที่ด้อยกว่าได้บ้างหรือไม่ เคยคิดจะแบ่งปันอะไรบ้างหรือไม่

จากย่อหน้าข้างต้นหนังยังสะท้อนขึ้นไปให้เห็นถึงรูปแบบทางเศรษฐกิจแบบทุนนิยม ประมาณว่ามือใครยาวสาวได้สาวเอา ใครมีทุนที่หนากว่าก็จะมีความได้เปรียบทางธุรกิจมากกว่า เหมือนกับปลาใหญ่กินปลาเล็ก ธุรกิจที่ได้เล็กกว่าก็จะตายไป

เป็นการตั้งคำถามถึงรูปแบบการปกครอง มีการเปรียบเทียบถึงการปกครองในระบอบประชาธิปไตยกับระบอบคอมมิวนิสต์ ซึ่งประชาธิปไตยก็เป็นความคิดแบบเสรี ทำในสิ่งที่ตัวเองอยากทำ แต่ด้วยความที่เป็นเสรีนั้น มักจะทำให้เห็นว่า คนเรามีสิทธิ์สามารถที่จะทำอะไรก็ได้ ซึ่งบ่อยครั้งที่เราไม่ได้มองว่าสิ่งที่เราทำนั้นไปกระทบกับผู้อื่นหรือเปล่า ภาพสะท้อนระบอบคอมมิวนิสต์นั้น หนังเป็นการตั้งคำถามว่า แม้จะมีการแบ่งปันที่สมเหตุสมผลก็ตาม แต่เรื่องการปฏิบัตินั้นแท้จริงแล้วทำได้อย่างแนวคิดหรือไม่ เพราะคนที่มีอำนาจมากกว่า หรือคนที่มาก่อน ก็มักจะมีสิทธิ์เลือกก่อน มักจะได้อภิสิทธิ์อะไรบางอย่าง

เมื่อการปกครองหรือผู้ปกครองไม่อยู่ในศีลในธรรม ไม่สามารถจัดการกับประชาชนให้มีความเสมอภาคกัน ไม่ดูแลทุกข์สุขของประชาชน ให้ประชาชนต้องสู้ดิ้นรนเอาเอง ดังนั้นจึงเป็นเรื่องปกติที่จะต้องมีนักปฏิวัติที่จะต้องการเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองหรือต้องการเปลี่ยนแปลงผู้ปกครอง แต่ทุกการปฏิวัติหรือการเปลี่ยนแปลงนั้นจะต้องมีการเสียเลือดเสียเนื้อเกิดขึ้น ถ้าเกิดการตายมาก การสูญเสียเกินกว่าที่ตัวเองกำหนดได้ดังนั้นการปฏิวัติจะมีค่าอะไร มันก็แค่การแสดงการต่อต้านทางการเมืองเชิงสัญลักษณ์เท่านั้นเอง ไม่มีหรอกการปฏิวัติใดที่ได้มาโดยที่ไม่เสียเลือดเสียเนื้อ

หนังนำมาฉายใน Netflix ได้อย่างถูกที่ถูกจังหวะ อยู่ในช่วงที่ไวรัส โควิด-19 กำลังระบาดอย่างหนักไปทั่วโลก เราเห็นว่าคนทั่วโลกต่างแย่งชิงกันกักตุนอาหาร คนที่มีศักยภาพหรือไม่เงินมากกว่าก็สมารถซื้อตุนเอาไว้มากมาย หลายคนซื้อเอาไว้เกินความจำเป็นที่จะต้องกินต้องใช้ซะอีก แต่คนที่มีศักยภาพหรือมีเงินน้อย ก็แทบไม่เหลืออะไรให้เขาซื้อเลย ในช่วงที่ทั่วโลกต้องหยุดชะงักแช่แข็งหยุดงาน คนที่มีเงินมีศักยภาพมากกว่าก็สามารถอยู่ได้ แต่คนที่ทำงานรายวันหาเช้ากินค่ำก็ต้องอยู่ลำบาก หากเรานำมาเปรียบเทียบกับหนัง The Platform หนังมันนำเสนอภาพนี้เอาไว้อย่างชัดเจน

จากที่กล่าวมาทั้งหมดนั้น นี่คือข้อดีที่หนังสามารถนำเสนอสัญลักษณ์ในด้านหลังนี้ออกมาได้แบบตรงๆ ประมาณว่าชกเข้าตรงเป้าใหญ่จัง

แต่ในการนำเสนอนั้น ผมรู้สึกว่าหลายจุดหลายประเด็นนั้นตรงจนเกินไป ต้องจนแทบไม่เหลืออะไรไว้ให้เราขบคิด หรือทำให้เราไม่สามารถคิดต่อเพิ่มเติมได้มากนัก

หากมองในแง่ความเป็นหนังแล้ว หนังทำออกมาได้สนุกมาก บทสนทนาพอดีพองาม ส่วนใหญ่จะเป็นการเล่าเรื่องด้วยภาพ ภาพต่าง ๆ นั้นทำให้เรามีความสะเทือนใจมาก เราสามารถรับรู้และรู้สึกถึงข้อความต่าง ๆ ที่หนังส่งถึงเราได้ทันที เวลาเกือบ 2 ชั่วโมงไม่มีจุดไหนที่ทำให้เราเบื่อเลย เราลุ้นไปกับตัวละคร เราตามตัวละครไปเรื่อย ๆ เมื่อตัวละครสังเวชใจ ท้อแท้ สิ้นหวัง ทนทุกข์ทรมาน เราก็รู้สึกตามตัวละครนั้นไปด้วย ส่วนตัวผมแล้วถือว่าหนังทำออกมาได้ค่อนข้างดี

หนังใช้นักแสดงน้อยมาก แต่นักแสดงทุกคนเล่นดีมาก สื่อสารถึงความเป็นมนุษย์ในหลายรูปแบบในหลายความคิดได้ดีมาก ถือว่าเป็นหนังที่คุ้มค่าแก่การชม ถือว่าเป็นหนังดีเรื่องหนึ่งใน Netflix เลยทีเดียว

หากใครกำลังหลงลืมว่า เราใช้ชีวิตอยู่ในโลกนี้เป็นแบบไหน อย่างไร หากใครรู้สึกว่าควรจะมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ให้กับมวลมนุษยชาติอยู่บ้างตามกำลังที่เราทำได้ และต้องการแรงกระตุ้นให้เกิดการปฏิบัติจริงขึ้นมาบ้าง ผมว่า The Platform เป็นอย่างที่ทำให้เกิดการกระตุ้นในการทำสิ่งนั้นได้บ้างไม่มากก็น้อย

9/10

@วาทิน ศานติ์ สันติ

#MovieStationReview #สถานีหนัง

#หนังสัญลักษณ์ #หนังจัดระเบียบสังคม

#หนังสะท้อนสังคม #หนังระทึกขวัญ

#ThePlatform #OriginalNetflix