พัยรีธรัม (Pyrethrum)

พัยรีธรัม  (Pyrethrum)

สารกำจัดแมลงจำกลุ่มนี้ ทำมาจากดอกไม้พวกดอกเบญจมาศ เมื่อสกัดออกมาจากส่วนที่เป็นดอก จะได้สารที่เรียกว่า พัยรีธริน (Pyrethrins) อาจจะสกัดด้วยแอลกอฮอล์ หรือน้ำมันก๊าด

ประกอบด้วยสารเคมีหลายชนิด และต่อมาสามารถสังเคราะห์ขึ้นได้ มีโครงสร้างเลียนแบบพัยรีธริน (Pyrethrins) เรียกว่า พัยรีธรอยด์ (Pyrethroids) มีคุณสมบัติฆ่าแมลง เช่นเดียวกัน แต่ประสิทธิภาพสูงกว่า

มีหลายชนิด ได้แก่ ออลเลตธริน (Allethrin), โพรธริน (Prothrin), โพรพาทธริน (Proparthrin), และไซฟลูธริน (Cyfluthrin) เป็นต้น             มีพิษต่อแมลงสูงแต่ความ เป็นพิษต่อสัตว์เลือดอุ่นต่ำ

ทั้งพัยรีธริน และ พัยรีธรอยด์  รวมเรียกว่า พัยรีธรัม  มีทั้งชนิดเป็นผง และเป็นน้ำ  ชนิดเป็นน้ำละลายอยู่ในตัวทำละลาย เช่น น้ำมันก๊าด          ออกฤทธิ์ได้รวดเร็วได้ผลทันใจ โดยมีปฏิกิริยาอย่างรวดเร็ว และรุนแรงที่เซลล์ประสาท ทำให้แมลงตายได้ง่าย

อันตรายจากยาฆ่าแมลงพวกนี้มีน้อย นอกจากกินเข้าไปก็จะมีอาการทางประสาท ตื่นเต้น กระสับกระส่าย ถ้าอาการรุนแรงอาจชัก หมดสติ        ไม่มียาแก้พิษโดยเฉพาะ ต้องรักษาตามอาการ  ผักที่ใช้สารเคมีประเภทนี้ฉีดพ่น ควรทำให้สุกก่อนนำมารับประทานเพื่อทำลายยาฆ่าแมลงที่ตกค้างให้หมดไป

ลักษณะการใช้ : ใช้ฉีดพ่นเป็นละอองสเปย์ เช่นการกำจัดยุง  หรือใช้ผสมเคลือบทรายเม็ด เรียกว่า ทรายอะเบท (ABATE Sand granules)         ซึ่งระดับความเข้มข้นในการผสม องค์การอนามัยโลกแนะนำไว้ที่ 1 %

คุณสมบัติ :  เป็นสารในกลุ่มไพริดาซิโนน (pyridazinone) เป็นสารประเภทไม่ดูดซึมออกฤทธิ์ทางสัมผัส และกินตาย ออกฤทธิ์เร็ว และฤทธิ์คงตัวบนต้นพืชได้นาน  สามารถกำจัดไรศัตรูพืชได้ทุกระยะการเจริญเติบโต โดยเฉพาะระยะตัวอ่อนจะกำจัด ได้ดีกว่าระยะอื่นๆ

ประโยชน์ : ใช้ป้องกันกำจัดไรสนิมส้มในส้ม ส้มโอ มะนาว ไรขาวพริกในพริก ถั่วฝักยาว ไรเห็ดในเห็ดขนาดต่างๆ  ไรแมงมุมคันซาวาในกุหลาบ ไรแดงแอฟริกันในทุเรียน มะละกอ ไรส้มกำมะหยี่ในลิ้นจี่ ไรสองจุดใบสตรอเบอร์รี่

Reference

ผศ.ดร.พิมพ์เพ็ญ พรเฉลิมพงศ์

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.นิธิยา รัตนาปนนท์