สวัสดีค่ะ พี่น้องเกษตรกร และผู้สนใจทุกๆ ท่าน
.
วันนี้มีเกษตกรท่านหนึ่ง เข้ามาในร้าน อย่างเร่งด่วน มาถามหา "ยาเย็น"
ทำนองว่า มีปัญหาเพลี้ยเต็มช่อผลลำใย เขาใช้ยาร้อนพ่นไปแล้ว กะว่าให้เพลี้ยแป้งตาย
นอกจากเพลี้ยไม่ตายแล้ว ปรากฎว่าลูกลำใยมีผิวสีแดง ซะอีก
"น้องๆ มียาเย็นไหม ช่วยจัดยาเย็นให้พี่หน่อย...ด่วน"
.
พูดเร็วมากกกก.....
ยุ้ยฟังแทบไม่ทัน แถมไม่เปิดโอกาสให้ยุ้ยซักถามอะไรเลย
มาถึงถามหาแต่ยาเย็น ต้องการยาเย็นไปแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในสวนลำใยของตนเอง
ใจร้อนหนัก เมื่อไม่ได้ของ ก็เดินออกไปจากร้านซะนี่ คงจะไปหาซื้อที่ร้านอื่น
.
ว้าว....
นี่ถ้ายุ้ยอยากขายยาสักขวด โดยไม่สนใจว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับผลผลิตของเกษตรกร
ก็คงหยิบยา หาให้สักขวด เอาไอ้ที่ข้างกล่องมันเขียนว่า "ยาเย็น" แล้วบอกว่า
"จัดไปพี่...นี่ยาเย็น เห็นไหม เขาพิมพ์ติดที่ข้างขวดไว้ เอาไปพ่นตามคำแนะนำของฉลากยา..นะคะ"
รับเงิน ทอนเงิน...จบ
.
ก็คงจะขายได้เนอะ...แต่ยุ้ยไม่ทำอย่างนั้นหรอก
เพราะนอกจากมันจะแก้ปัญหาไม่ตรงจุดแล้ว
กลับจะไปซ้ำเติมปัญหาให้เกษตรกรเพิ่มขึ้นไปอีก
.
ทำไม ใจร้อนเกิน ไม่ยอมอยู่ให้ยุ้ยได้ซักถามเลย
มาถึงก็จะเอาแต่ "ยาเย็น" ไม่คุยกันก่อนเลย
ยุ้ยก็แค่ต้องการจะทราบถึงบริบทการดูแลสวนลำใยของเกษตรกร
ในช่วงที่ผ่านมาก่อนจะเกิดเพลี้ยแป้ง ก่อนที่ช่อผลลำใยจะแดง
ถามเพื่อวินิจฉัย หาสาเหตุ และจัดยาช่วยแก้ปัญหาให้ได้
แต่เกษตรกร ก็ใจร้อนเกิน ไม่ตอบคำถาม ไม่ได้ยาเย็นดังใจ ก็เดินออกจากร้านไปซะนี่
คงไม่ต้องวินิจฉัยแล้วล่ะ เพราะ ไม่มีข้อมูลเพียงพอ
แต่ฟังอาการเบื้องต้น จับใจความได้ว่า เพลี้ยระบาด ช่อผลลำไยแดง
.
ข้อมูลแค่นี้ คาดเดาเบื้องต้น..นะคะ
ก็เพลี้ยมันเจาะดูดสารอาหารที่จะส่งไปยังช่อผลหมด เมื่อไม่มีสารอาหาร น้ำ ลูกมันก็แดง และแห้งตาย..สิคะ
.
แต่ยุ้ยก็ต้องการรู้เพิ่มเติมว่า ที่ผ่านมา เกษตรกรเคยได้ใช้ยาอะไร..ถึงได้กำจัดเพลี้ยแป้งไม่ได้ผล
แต่ถ้าหากว่า ได้ใช้ยาถูกต้องแล้ว แต่ลำใยก็ยังแห้ง แสดงว่า มันมีเหตุอย่างอื่นที่ทำให้ลูกลำไยแดง
.
มันก็มีเยอะนะคะ ต้องแยกไปอธิบายเรื่อง
"ช่อผลลำไยแดง เพราะอะไร ทำงัยดี"
.
แต่วันนี้ต้องการมาอธิบายคำว่า "ยาร้อน ยาเย็น" กันก่อน
.
คำสองคำนี้ แต่ไหน แต่ไรมา เป็นคำที่ "ไม่มีอยู่ในตำราวิชาการใด"
สมัยเรียน อาจารย์ระดับมหาลัย ก็ยังตอบแบบ "แบ่งรับ แบ่งสู้" ดูไม่มั่นใจ
ลองเปิดในอินเตอร์เน็ต ก็มีคำจำกัดความมากมาย ไม่เหมือนกันเลย
.
ดังนั้น ยุ้ยก็ขอให้คำจำกัดความเกี่ยวกับ "ยาร้อน และยาเย็น" ไว้บ้างนะคะ
คำว่า "ยาร้อน ยาเย็น" เป็นคำที่นิยมพูดกันบ่อยๆ ในหมู่เกษตรกร และนักวิชาการรุ่นใหม่
หมายความถึง ผลที่พืชแสดงออก ภายหลังจากได้รับปุ๋ย ยา หรือสารเคมีต่างๆ ที่ให้ลงไป แล้วปรากฎผลในรูปแบบต่างๆ ดังนี้
แก้ปัญหาได้ :
. - แก้ปัญหาเป้าหมายได้ผล
. - แก้ปัญหาได้ แต่มีผลข้างเคียงบางอย่างเกิดขึ้นเล็กน้อย
. - แก้ปัญหาได้ แต่มีผลข้างเคียงบางอย่างเกิดขึ้นมาก
แก้ปัญหาไม่ได้ :
. - แก้ปัญหาไม่ได้ผล
. - แก้ปัญหาไม่ได้ แต่กลับมีผลข้างเคียงบางอย่างเกิดขึ้นเล็กน้อย
. - แก้ปัญหาไม่ได้ แต่กลับมีผลข้างเคียงบางอย่างเกิดขึ้นมากมาย
สรุปสั้นๆ
ยาร้อน : คือ ยาที่ออกฤทธิ์รักษาอาการของโรคพืช หรือเป็นยาที่นอกจากจะส่งผลกำจัดสัตว์ศัตรูเป้าหมายแล้ว ยังมีผลข้างเคียง โดยไปทำลายพืช แมลง และสัตว์อื่นๆ อีกด้วย
.
ยาเย็น : คือ ยาที่ออกฤทธิ์รักษาอาการของโรคพืช หรือเป็นยาที่สามารถทำลายศัตรูพืชเป้าหมายโดยตรง โดยไม่ส่งผลกระทบต่อพืช และสัตว์อื่นๆ ที่อยู่เคียงข้าง
หมายเหตุ : ทั้งนี้ไม่ได้หมายรวมถึงการใช้ปริมาณยาผิดประเภท รวมถึงการให้ระดับความเข้มของยาต่ำกว่า หรือเกินกว่ากำหนด ตามคำแนะนำในฉลากยา..นะคะ
.
ส่วนความรุนแรงในระดับขนาดต่างๆ ที่ปรากฎเป็นผลข้างเคียงนั้น เป็นอีกหัวข้อหนึ่ง
เรียกว่า "ระดับความเป็นพิษ อันเกิดจากการใช้สารเคมี"
ซึ่งจะนำเสนอในบทความถัดๆ ไปค่ะ ถ้าไม่ลืม
เป็นคุณหมอต้นไม้เลย ;)…