ศูนย์เรียนรู้ฮูปแต้มและภูมิปัญญาดงบัง แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

เปิดอย่างเป็นทางการ เพื่อรอต้อนรับนักท่องเที่ยว นักวิชาการนักเรียน นักศึกษา และประชาชชนที่สนใจเพื่อศึกษา "ฮูปแต้ม"รวมถึงศิลปะและวัฒนธรรม...ผมโชคดีที่ได้มีโอกาสเดินทางไปร่วมกิจกรรมเรียนรู้"ฮูปแต้ม" ที่พี่หน่อย สุมาลี สุวรรณกร ชวนแบบมัดมือชก เพราะคงอยากให้ผมได้มีโอกาสไปเปิดโกลกว้าง...และเป็นโอกาสอันดีที่ได้ร่วมเดินทางกับพี่น้องชาวขอนแก่นและมหาสารคาม ชุมชนสาวะถีชุมชนศรีฐาน และนักวิชาการด้านศิลปวัฒนธรรม...ถือเป็นโอกาสอันสำคัญอีกครั้งในชีวิต

"ฮูปแต้ม" เป็นมรดกอันทรงคุณค่าของชุมชนนอกจากการใช้ "ฮูป"เพื่อตกแต่งผนัง "สิม" แล้วนั้นยังมีพลังอันทรงคุณค่าอีกหลายเรื่องที่แฝงอยู่ ทั้งภูมิปัญญาการสร้างสิมการก่ออิฐถือปูนอันเป็นคุณค่าทางสถาปัตยกรรม ในเชิงศิลปะ และเทคนิค การผสมสีการวาด "แต้ม" ภาพ เรื่องราวในเชิงวรรณกรรม และพุทธชาดกความศรัทธาและความเชื่อ การส่งต่อ การอนุรักษ์และสืบสานการสร้างภารมีส่วนร่วมของชุมชนและภาคีเครือข่ายการพัฒนาและต่อยอดองค์ความรู้สู่การสร้างความยั่งยืนในเชิงเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมการผลิตสินค้าชุมชน การมีรายได้ และการหวงแหนมรดกร่วมกัน...

"บวร" บ้านหรือชุมชนเข้าไปมีส่วนร่วมกับการอนุรักษ์อย่างไรหรือการแสวงหาผลประโยชน์ร่วมจากสาธารณสมบัติอย่างไร วัดที่เป็นศูนย์กลางของชุมชนในอดีต วันนี้วัดยังทำหน้าที่นั้นได้หรือไม่ อย่างไรโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาเข้าไปใช้พื้นที่หรือประโยชน์จากมรดกอันทรงคุณค่ามากน้อยเพียงใด...หรือไปช่วยอนุรักษ์สืบสานและส่งต่อคุณค่าอย่างไร?

หน่วยงานภาครัฐหรือเอกชน เข้าไปมีส่วนร่วมได้อย่างไรมากน้อยแค่ไหน...

ชุมชนดงบัง เป็นชุมชนที่มีเรื่องราวมากมายให้ "ค้นหา" แล้ว"บอกต่อ" ซึ่งควรจะภูมิใจ ....

อาหารการกินและการพักอยู่หลับนอน การประกอบอาชีพ สภาพภูมิประเทศสังคมและวัฒนธรรม... เป็นชุมชนที่น่าหลงใหล

 

วันที่ 15 กันยายน 2561 ชาวคณะเดินทางไปยังวัดยางทวง (วัดบ้านยาง)ตำบลยาง อ.บรบือ จ.มหาสารคาม เพื่อถวายเทียนพรรษา และเยี่ยมชมสิมที่มีฮูปแต้มที่งดงาม มีฮูปแต้ม 2 เรื่องหลักคือ พระเวสสันดรชาดก และ เท้าปาจิตนางอรพิม ชุมชนดูเข้มแข็งจากการที่นายก อบต. กำนันและชาวบ้านมารอต้อนรับกันเนืองแน่น เราได้รับความรู้เรื่อง เท้าปาจิต นางอรพิม จากผศ.ชอบ ดีสวนโคก ระหว่างนั่งรถจากขอนแก่นมาที่วัดทำให้เข้าใจเรื่องราวของฮูปแต้ม และปราชญ์ในชุมชน ที่ทำหน้าที่เป็นมัคคุเทศก์เล่าเรื่องราวของฮูปแต้มได้อย่างงดงาม ...เสร็จจากวัดยางทวงเรามุ่งหน้าไปกราบพระบรมธาตุนาดูน  ผศ.ชอบก็กรุณาเล่าเรื่องราวเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยให้ฟังระหว่างทาง... จากนั้นมุ่งหน้าสู่วัดป่าเรไรย์บ้านหนองพอก ต.ดงบัง อ.นาดูน เพื่อชมสิมและฮูปแต้มมีมัคคุเทศก์ท้องถิ่นนำชมและเล่าเรื่องราวได้อย่างครบถ้วน สมบูรณ์ เสริมเรื่องคติความเชื่อและเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยได้ดีเยี่ยม...ก่อนที่จะไปชมสิมและหอแจกวัดโพธารามบ้านดงบัง ที่อยู่ห่างกันไม่มากนัก แค่คนละฟากหนองน้ำ...  สิมที่วัดโพธาราม สมบูรณ์ สวยงามและเข้มข้นด้วยเรื่องราวของการสร้างวัด การสร้างสิมและหอแจกชาวบ้านต้อนรับดีเยี่ยม มีกิจกรรมภาคค่ำ ทั้งหนังประโมทัย (หนังตะลุงอีสาน)  พาแลงแสนอร่อย...และชาวคณะก็พักค้างแรมกับชาวบ้านดงบัง... เช้ารุ่งขึ้นก็มาร่วมบุญตักบาตรถวายจังหันและเทียนพรรษา ท่านนายอกเภอมาเป็นประธาน จากนั้นช่วง 9  โมง 9 นาทีก็ทำพิธีเปิดศูนย์เรียนรู้ฮูปแต้มและภูมิปัญญาดงบังมีกิจกรรมเสวนาเรื่องราวของศูนย์ ความเป็นมา และเป็นไป มีตลาดนัดชุมชนที่มีสินค้ามากมายหลายอย่าง(ผมหมดไป 800 บาท) .....มื้อกลางวันส่งท้ายด้วยเมนูพิเศษคือไก่ย่างมดแดง...จากนั้นก็เดินทางกลับขอนแก่น

ผมดีใจที่ได้เดินทางไปร่วมกิจกรรมในครั้งนี้... ได้นั่งรถฟรีนอนฟรี กินฟรี เรียนรู้ฟรี ได้ไปดูฮูปแต้มตั้ง 3 วัด... ที่สำคัญ ถูกลอตเตอรี่เลขท้าย 2 ตัว 2 ใบ ที่ซื้อในวัดโพธาราม

 

ณ  มอดินแดง

17  กันยายน  2561

ผศ.ดร.ทรงวิทย์ พิมพะกรรณ์ แม่งานหลัก

พี่หน่อย สุมาลี สุวรรณกร ประธานโครงการ ฯ

ไก่ย่างมดแดง ที่มีกรรมวิธีการย่างที่น่าสนใจ