อุดมการณ์สหกรณ์สำคัญจริงหรือไม่
คุณวัลลภ เท่าที่ทำงานสหกรณ์
และได้สัมผัสกับสหกรณ์มานาน
ก็พอ ๆ กับคุณ สิ่งหนึ่งที่ได้พบ
ได้เห็นคือ สหกรณ์พอเจริญ
รุ่งเรืองฐานะการเงินมั่งคั่ง
มีหลายสหกรณ์ที่โด่งดัง
ได้รับรางวัลมากมาย จนกลาย
เป็นต้นแบบ แต่ต่อมากลับ
ประสบปัญหาขาดทุน การ
ดำเนินงานก็เละเทะ ไปเลย
ผมว่าสหกรณ์มีคนทำงาน
ไม่เก่งไม่ใช่มืออาชีพและ
ขาดผู้นำที่เก่งที่มีคุณธรรม
เพราะบางครั้งมีการเปลี่ยนตัว
กรรมการหรือผู้จัดการบาง
สหกรณ์ก็ทรุดลงทันตา
คุณวัลลภว่าสาเหตุมันน่า
จะมาจากอะไร
ตอบแบบกำปั้นทุบดิน
อิงวิชาการ ก็คือคนที่ทำ
สหกรณ์ส่วนใหญ่นั้นไม่
ไม่ได้จบการศึกษาทาง
ด้านสหกรณ์โดยตรงและ
รู้ไม่จริงเรื่องสหกรณ์ รู้ไม่
หมด รู้ไม่พอ รู้ไม่ถูกต้อง
เอาง่าย ๆ สหกรณ์ส่วนใหญ่
ดูและวัดกันที่รูปลักษณ์ภายนอก
คือประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ของการทำธุรกิจ เช่นดูปริมาณ
ธุรกิจ ดูวัดกันที่กำไร ตึกใหญ่
ไฟสว่าง น้ำดี มีแอร์ เจ้าหน้าที่
แต่งตัวสวยงามมียูนิฟอร์ม มีเงิน
เดือนมีสวัสดิการ สมาชิกได้ซื้อ
ได้กู้ยืมกันทั่วหน้า เพราะเรื่อง
รูปลักษณ์ภายนอกเหล่านี้มันเห็น
ได้ง่าย โชว์ได้เต็ม ๆ แต่สหกรณ์
ส่วนใหญ่จะขาดรูปลักษณ์ภายใน
ที่สร้างและส่งผลให้เกิดความเป็น
สหกรณ์ สิ่งนั้นคืออุดมการณ์สหกรณ์
ที่ประกอบด้วย ค่านิยมและจุดหมาย
สูงสุด ของสหกรณ์ ธุรกิจที่ทำ
กับความเป็นสหกรณ์จึงไม่สอดคล้อง
และไปด้วยกัน ถ้าเราเข้าใจอุดมการณ์
ซึ่งประกอบด้วยค่านิยมหลักและ
จุดหมายสูงสุดของสหกรณ์ แล้วนำ
ไปปฏิบัติพร้อมกับหลักการสหกรณ์
อย่างสอดคล้องกัน เพราะค่านิยม
สหกรณ์คือความเชื่อที่เป็นแก่นสาระ
ที่แท้จริงและอยู่กับสหกรณ์ตลอดไป
ไม่ขึ้นอยู่กับยุคสมัยหรือกาลเวลา
ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าไร
ก็จะเป็นจุดยืนที่ไม่เปลี่ยนแปลง
ค่านิยมก็จะมีคุณค่าในตัวตัวเองเสมอ
ถ้าจะเปรียบเทียบกับศาสนา ค่านิยม
สหกรณ์ ก็เปรียบเสมือนศาสนธรรม
หรือหลักธรรมคำสอนที่เป็นหลักยึด
ด้วยเหตุนี้ที่สหกรณ์ เคยดำเนินงาน
อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
เมื่อดูหรือวัดจากรูปลักษณ์ภายนอก
ว่ามีความสำเร็จ ผ่านเกณพ์มาตรฐาน
ทางธุรกิจและธุรกรมที่ได้ลงทุนทำ
ได้รับคำชมเชย รับรางวัลกันมากมาย
แต่เมื่อกาลเวลาเปลี่ยนไปก็ประสบ
ภัยพิบัติทางธุรกิจ และตั้งอยู่ไม่ได้
เพราะรูปลักษณ์ภายในอ่อนแอคือ
ไม่มีการสร้างค่านิยมและทอดทิ้ง
จุดมุ่งหมายสูงสุด หรืออุดมการณ์
เปรียบเสมือนการสร้างบ้านหลัง
ใหญ่โตโอ่อ่า สวยงามบนพื้นทราย
แต่ไม่ได้ลงเสาเข็มไว้เป็นฐานราก
เมื่อกาลเวลาเปลี่ยนไป บ้านที่
ฐานรากไม่แข็งแรงหรือไม่มีฐานราก
ก็ย่อมพังทะลายลงด้วยตัวของมัน
เองเป็นธรรมดา..ดังนั้นการศึกษา
ค้นหาวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของ
ค่านิยมสหกรณ์แต่ละประเด็น
ทั้งค่านิยมหลัก ช่วยตนเอง และ
ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รวมไป
ถึงค่านิยมพื้นฐานและค่านิยม
ทางจริยธรรมของสหกรณ์ทั้ง
10 ประการให้ชัดเจน
ว่าต้องการให้เกิดอะไรขึ้นกับ
ชาวสหกรณ์ทั้งหมดแล้วจึงนำ
มาปฏิบัติให้สอดคล้องกับหลัก
การสหกรณ์ ในการดำเนินธุรกิจ
สหกรณ์แล้ว โอกาสที่สหกรณ์จะ
พบกับความล้มเหลวก็ลดน้อยลง
และจะเป็นองค์กรที่เติบโตได้เร็ว
ด้วยประสิทธิภาพและประสิทธิผล
และอยู่ได้อย่างมั่นคง มั่งคั่งและ
ยั่งยืน นานสืบไป
