​ชีวิตที่พอเพียง : 2870. ผู้นำแห่งศตวรรษที่ ๒๑

สำนักงาน กพ. เชิญไปเป็นวิทยากรในหลักสูตร นักบริหารระดับสูง : ผู้นําที่มีวิสัยทัศน์และคุณธรรม (นบส. ๑) ประจําปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ บรรยายใน หมวดวิชาที่ ๑ ภาวะผู้นําและการบริหารราชการกับบริบทการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ ๒๑ (Management and Leadership in the 21st Century) หัวข้อ ผู้นำในศตวรรษที่ ๒๑

ผมมีความเชื่อมานาน ว่า ในโลกยุคใหม่ เราต้องนิยามคำว่า “ผู้นำ” เสียใหม่ เปลี่ยนจากผู้นำเชิงเดี่ยว และผู้นำแนวดิ่ง มาเป็นผู้นำร่วม และเป็นผู้นำแนวระนาบ จึงตั้งใจไปขายความคิดนี้

ผมคิดว่า ระบบราชการจะดำรงคุณค่าต่อบ้านเมืองในสังคมสมัยใหม่ได้ นักบริหารราชการระดับสูง ต้องเปลี่ยนกระบวนทัศน์ว่าด้วยผู้นำ และเปลี่ยนจุดโฟกัสจากตัวบุคคล (ผู้นำ - leader) มาเป็นภาวะผู้นำ (leadership)

ถ้าเช่นนั้น หน้าที่หลักของผู้นำระดับสูงในราชการคืออะไร

คำตอบของผม (ไม่รู้ว่าจะได้คะแนนไหม) คือไม่ว่าผู้นำระดับสูงในวงการใด (ราชการ ธุรกิจเอกชน เอ็นจีโอ) มีหน้าที่เดียวกัน คือโฟกัสที่ ๓ ประการ คือ (๑) หาทางทำให้เป้าหมายชัด และทุกคนร่วมกันเป็นเจ้าของเป้าหมายนั้น (๒) ทำให้ค่านิยมหลัก (core values) ขององค์กรชัดและมีพลัง และการดำเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมายโดยมีคุณค่าร่วมเป็นพลังขับเคลื่อน และ (๓) ผู้นำระดับสูงต้องดำเนินการปลดปล่อยศักยภาพการเป็นผู้นำของสมาชิกทุกคน เพื่อการบรรลุเป้าหมายตาม ข้อ (๑) และในการดำเนินการเช่นนั้น สมาชิกทุกคนได้เรียนรู้เพิ่มขึ้น (เก่งขึ้น) และอยู่ในบรรยากาศของชุมชนที่มีความสุขความภูมิใจ

วิจารณ์ พานิช

๑๓ ก.พ. ๖๐