ดิฉันเคยเขียนถึง Diabetes Risk Score (DRS) ของไทยที่พัฒนาโดย รศ.นพ.วิชัย เอกพลากร ([email protected]) ซึ่งเป็นแบบประเมินความเสี่ยงต่อเบาหวานชนิดที่ ๒ มาแล้ว ๒ ครั้ง ครั้งแรกตั้งแต่เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๔๘ อ่านได้ที่นี่ค่ะ
คราวที่แล้ว เมื่อวันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๔๘ (อ่านที่นี่) ดิฉันได้เล่าที่มาที่ไปและวิธีการพัฒนาเครื่องมือชุดนี้ อาจารย์วิชัยได้สร้างโมเดลไว้ ๕ โมเดล สำหรับโมเดลแบบง่ายไม่ต้องอาศัยผลการตรวจเลือดเลยนั้นประกอบด้วย อายุ เพศ BMI ความยาวเส้นรอบเอว (WC) ภาวะความดันเลือดสูง และประวัติการป่วยเป็นเบาหวานของพ่อ แม่ หรือพี่น้อง ทั้งนี้ผู้ทรงคุณวุฒิได้เสนอให้ตัดตัวแปรเพศออกจากโมเดล เพราะเพศหญิงเพศชายไม่แตกต่างกัน อาจารย์วิชัยจึงกลับไปทำงานต่ออีก
เมื่อวันศุกร์ที่ ๒๘ ตุลาคม ๒๕๔๘ อาจารย์วิชัยได้ส่ง e-mail มาถึงดิฉัน มีข้อความว่า :
"ผมส่ง file รายงานเรื่อง Diabetes risk score มาให้ เพื่อใช้ประโยชน์ต่อไปครับ เรื่องคะแนนการทำนาย หากไม่มีเพศในสมการ อำนาจการทำนายจะลดลง ผมจึงคงเพศไว้ในการทำนาย และไม่มีผลทำให้ชายมีอุบัติการณ์มากกว่าหญิง แม้ว่าชายจะมีคะแนนมากกว่าหญิง แต่เมื่อนำไปใช้ในประชากรจริง ไม่พบว่าอุบัติการณ์ในชายมากกว่าในหญิง ส่วนนี้ผมได้เสริมไว้ในบทอภิปรายแล้ว"
โมเดลแบบง่าย ประกอบด้วยปัจจัยต่างๆ และมีเกณฑ์การให้คะแนนมีดังนี้
| ปัจจัย | คะแนน | |
| อายุ | ||
| 34-39 | 0 |
|
| 40-44 | 0 |
|
| 45-49 | 1 |
|
| > 50 | 2 |
|
| เพศ | ||
| ผู้หญิง | 0 |
|
| ผู้ชาย | 2 |
|
| ดัชนีมวลกาย | ||
| <23 | 0 |
|
| 23-<27.5 | 3 |
|
| >27.5 | 5 |
|
| ความยาวเส้นรอบเอว | ||
| <90 ซม.(ผู้ชาย) และ <80 ซม.(ผู้หญิง) | 0 |
|
| >90 ซม.(ผู้ชาย) และ >80 ซม.(ผู้หญิง) | 2 |
|
| เป็นโรคความดันเลือดสูง | ||
| ไม่เป็นโรคความดันเลือดสูง | 0 |
|
| เป็นโรคความดันเลือดสูง (>140/90 มม. | ||
| ปรอท หรือรักษาความดันเลือดสูงอยู่) | 2 |
|
| ประวัติเบาหวานในพ่อแม่ พี่น้อง | ||
| ไม่มีประวัติ | 0 |
|
| มีประวัติ | 4 |
ผลรวมคะแนนที่ได้ การแปลผล และข้อแนะนำ ดังแสดงในรูปต่อไปนี้ เหตุที่ต้องทำเป็นรูปภาพ เพราะดิฉันพยายามพิมพ์ข้อมูลในตารางที่มี ๓ คอลัมน์แล้ว พิมพ์เสร็จก็ดูเรียบร้อยดี แต่พอตีพิมพ์เป็นร่างแล้วให้แสดงผล ปรากฎว่าตารางที่ว่าดีๆ อยู่นั้นไม่ดีจริง ไม่ตรงบรรทัด ลองแก้ไขหลายรอบแล้วไม่สำเร็จ (เดือดร้อนอาจารย์ ดร.จันทวรรณ รบกวนช่วยแนะนำด้วยนะคะ)
 |
สมาชิกลองนำไปใช้หรือทดลองประเมินตนเองดูนะคะ ดิฉันประเมินตนเองได้คะแนนรวม ๖ เพราะอายุมากและมีพี่สาวเป็นเบาหวาน แสดงว่ามีความเสี่ยงปานกลาง
รายงานฉบับสมบูรณ์นั้น อาจารย์วิชัยจะตีพิมพ์ในวารสาร ดิฉันมีไฟล์ pdf อยู่ แต่ยังไม่ได้เผยแพร่ เพราะต้องขออนุญาตอาจารย์วิชัยก่อนค่ะ ถ้าท่านใดสนใจโปรดแจ้งให้ทราบด้วยนะคะ
วัลลา ตันตโยทัย วันที่ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๔๘
