ชีวิตที่พอเพียง ๒๗๑๗ เด็กสอนผู้ใหญ่

มีคนเข้าไปถามในเว็บไซต์ Quoraว่า What can adults learn from children?และมีคนเข้ามาตอบ ที่นี่สรุปว่าเขาให้ ๑๐ คำตอบจากมุมมองของผู้ตอบที่เข้าใจว่าเป็นนักศึกษาปริญญาเอก

โปรดเข้าไปสังเกตที่เว็บไซต์นี้เองนะครับจะเห็นว่า ยังมีคำถามเกี่ยวกับเด็กอีกมากมาย ที่มีคนเข้าไปถาม และเข้าไปตอบ

แต่ผมยังไม่สะใจกับคำตอบ ๑๐ ประการนี้เพราะรู้สึกว่ายังมองแบบตื้นๆ หรือชั้นเดียวหรือมองที่ตัวเด็กยังไม่ได้มองไปที่ปฏิสัมพันธ์หรือมองหลายๆ ชั้น

ผมมองว่าสิ่งที่เด็กสอนผู้ใหญ่มากที่สุดคือมุมมองหรือกระบวนทัศน์ของเด็กกับของผู้ใหญ่ต่างกัน สอนผู้ใหญ่ว่า “ความจริง” มีหลายชุดชุดของใครก็ของมัน ไม่มีถูก-ผิดแล้วแต่พื้นฐานทุนชีวิตหรือประสบการณ์ของแต่ละคนทุกคนจึงต้องเคารพ ในมุมมองของคนอื่น

ยิ่งเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ชุด “ความจริง” ของต่างคนก็จะยิ่งแตกต่างกันตามประสบการณ์ชีวิตที่แตกต่างหลากหลาย ยิ่งขึ้นอีกและตามกิเลสตัณหาที่พอกพูนขึ้นชุด “ความจริง” แห่งชีวิตของผู้คนที่หลากหลายนี้เป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและนำไปสู่ความยอมรับนับถือหรือความรู้เท่าทันเล่ห์เพทุบาย

ในบันทึกที่จะลงวันจันทร์หน้า (๘ สิงหาคม) ก็จะมีตัวอย่างผลของการไตร่ตรองสะท้อนคิดชิ้นหนึ่งที่มาจากการเรียนรู้โดยอาศัยคนรุ่นใหม่ (แต่ไม่ใช่เด็กเล็กๆ) เป็นครูหรือเครื่องสอนใจ

วิจารณ์ พานิช

๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๙