๓ สหายธรรม : พุทธทาสภิกขุ บ.ช. เขมาภิรัตน์ และปัญญานันทภิกขุ

ที่ห้องทำงานมีภาพอยู่ภาพหนึ่ง ซึ่งผมได้มาจากวัดปัญญานันทาราม ตำบลคลองหก อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี ผมได้นำภาพดังกล่าวมาติดไว้ที่บอร์ด เป็นภาพของ ๒ สหายธรรม

เมื่อสองสามปีก่อนมีอาจารย์ท่านหนึ่งของคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้เขียนภาพพุทธทาสภิกขุ พร้อมกับพูดถึงพระสองสหายคือ พุทธทาสภิกขุกับปัญญานันทภิกขุในเฟสบุ๊ค ผมได้พิมพ์ข้อความว่า จริงๆแล้ว มีอยู่ ๓ สหาย โดยเพิ่มขึ้นมาอีกรูปหนึ่งได้แก่ บ.ช.เขมาภิรัต ท่านให้ผมเล่าให้เพื่อนสมาชิกฟังเกี่ยวกับ บ.ช.เขมาภิรัต แต่ผมไม่ได้เล่า การไม่ได้เล่า เพราะเล่าไม่ได้ ที่เล่าไม่ได้เพราะไม่รู้ ส่วนที่รู้ก็เป็นข้อมูลเศษฝุ่น

เมื่อปีที่แล้ว ผมถามอาจารย์ประมวล ยั่งยืนว่า ทำไม อดีตหลวงพ่อเจ้าคณะจังหวัด (พระราชญาณกวี / บ.ช.เขมาภิรัต) จึงไม่เขียนผลงานไว้บ้าง อาจารย์ประมวลอ้างคำของหลวงพ่อคือ "มีคนเขียนกันเยอะแล้ว ให้คนที่เก่งๆเขาเขียนกัน" (ประมาณนี้) ดังนั้น ผลงานที่ปรากฎของ หลวงพ่อ บ.ช.เขมาภิรัตจึงมีน้อย หากจะมีก็จะเป็นบทกวี อย่างไรก็ตาม บ.ช.เขมาภิรัต ก็ได้รับการยกย่องในหมู่ผู้รู้ว่ามีความเก่ง อย่างน้อยทางด้านกวีและพุทธศาสนา และที่โดดเด่นอีกอย่างหนึ่งคือ ภาษาอังกฤษ ดูข้อเขียนนี้

ช่วงนี้มีอารมณ์ประมาณนี้คือ ก่อนนอนเปิดบรรยายของพุทธทาสภิกขุฟัง ตื่นเช้าก็เปิดฟังอีก รู้บ้างไม่รู้บ้างตามประสาจิตกวัดแกว่ง มาถึงห้องทำงานก็มองเห็นภาพสองสหาย และนึกเสมอว่า ขาดไปอีก ๑ สหาย รวมกันแล้วจึงเป็น ๓ สหาย

สามสหายเหล่านี้ เป็นตัวแบบของผู้ใฝ่รู้ และการทำเพื่อพระศาสนา เฉพาะสหายที่ไม่ได้รับการกล่าวขานในวงสนทนาของผู้รู้รุ่นใหม่ๆคือ พระราชญาณกวี บ.ช.เขมาภิรัต อดีตเจ้าคณะจังหวัดชุมพร แต่ก็มีลูกศิษย์ลูกหาที่มีชื่อเสียงในวงการคณะสงฆ์อยู่จำนวนหนึ่ง และหนึ่งในนั้น แม้จะเป็นพระที่ไม่ค่อยสุงสิงกับใคร ไม่แสดงภูมิรู้ เป็นอดีตเจ้าคณะจังหวัดที่ไม่ปรารถนาจะเป็น เมื่อเป็นแล้วก็ไม่ได้ละหน้าที่นั้น ครั้นเป็นพอสมควรแล้วจึงลาออกเพื่อให้มีที่ว่างสำหรับท่านอื่นๆจะได้สานต่อการปกครองคณะสงฆ์ เป็นพระผู้อ่อนโยน สมถะ เรียบง่าย คือ พระธรรมโกศาจารย์ (องอาจ ฐิตธมฺโม)

วันนี้ผมนึกถึงผลงานของหลวงพ่อ บ.ช.เขมาภิรัต ค้นไปค้นมาไปเจอเว็บ จดหมายเหตุ พุทธทาส อินทปัญโญ ซึ่งบรรจุบทความของพระราชญาณกวี (บุญชวน เขมาภิรัต) ไว้ที่นี้ อ่านแล้วรู้สึกตื่นเต้นอย่างไรชอบกล จึงคิดถึง gotoknow ในการเป็นจดหมายเหตุอนาคต

ขอให้มีความสุขทุกๆคนครับ