โรงเรียนชาวนาระดับมัธยม (๑๕)

โรงเรียนชาวนาระดับมัธยม (๑๕)

           นี่ก็เป็นกิจกรรมที่ใช้ศิลปะการแสดงสร้างความใกล้ชิดสนิทสนม    และสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ความรู้ในการทำนาแบบปลอดสารพิษได้ด้วย

ตอนที่  14  เพลงพวงมาลัย  (จากเวทีเพื่อนเยี่ยมเพื่อน  ครั้งที่  7)
 
 นานๆ  สักครั้งหนึ่งที่พึงจะได้ยินเสียงกลองยาวและทำนองร้องเพลงเก่าๆ  เนื้อหาสาธยายถึงท้องทุ่งนา  ชาวนา  และวิถีชีวิตเดิมๆ  ของชาวไทยในอดีต  ประเทศที่ทำนาปลูกข้าวเป็นวิถีชีวิต  ทำนองและเนื้อเพลงแทบจะหาร้องหาฟังมิได้ง่ายนักในยุคสมัยข้อมูลสารสนเทศแห่งปัจจุบัน
 ทว่าในเวทีกิจกรรมเพื่อนเยี่ยมเพื่อนของโรงเรียนชาวนา  มูลนิธิข้าวขวัญนั้น  นักเรียนชาวนาจากโรงเรียนชาวนาวัดดาว  (ตำบลวัดดาว  อำเภอบางปลาม้า  จังหวัดสุพรรณบุรี)  ได้จัดแสดงร้องรำทำเพลง  ในชุดเพลงพวงมาลัยและเพลงเกี่ยวข้าว  ซึ่งบทเพลงย้อนยุคที่จะนำเสนอต่อไปนี้ได้รับความเอื้อเผื้อจากป้ากัลยา  (คุณกัลยา  นักฟ้อน)  นักเรียนชาวนาโรงเรียนชาวนาวัดดาว  บุคคลที่ต้องเคารพว่าเป็นแม่เพลงประจำคณะ  เพราะเป็นผู้ถ่ายทอดบทเพลงและจังหวะให้แก่บรรดาลูกคู่รุ่นต่างๆในคณะ  นี่แหละศิลปินชาวนาโดยแท้

ภาพที่  135  ป้ากัลยา  นักฟ้อน  แม่เพลง (คนกลางแถวแรก)	ภาพที่  136  ลูกคู่ร้องสอดรับกับจังหวะกลองยาว

 

   

ภาพที่  137 – 138   คณะเพลงพวงมาลัย  นักเรียนชาวนา  โรงเรียนชาวนาวัดดาว  

  

 บทไหว้ครูเพลงพวงมาลัย
   เอ่อระเหยลอยมา ยกมือวันทาสิ่งศักดิ์สิทธิ์
  ไหว้คุณพระรัตนตรัย และเทพไท้อันมีฤทธิ์
  ไหว้คุณบิดรมารดา ที่เลี้ยงลูกมาจนรอดชีวิต
  ทั้งคุณครูบาอาจารย์ ให้ความชำนาญรุ่งเรืองวิทย์
  ฉันว่าเพลงพวงมาลัย ขอจงกล่าวได้สมดังจิต
  เจ้าช่อมะกอกดอกมะขวิด ขออย่าได้ติดขัดเอย
 (ลูกคู่) เอ่อระเหยลอยมา  ลอยมาจากสังโฆเอย

 (ชาย) เอ่อระเหยลอยมา
  ลอยมาด้วยความดีใจ มาพบทรามวัยขอฝากไมตรี
  มาพบน้องพี่อยากรู้จัก โปรดเถิดน้องรักจงได้ปราณี
  พวงเจ้าเอ๋ยจำปี จงเอ่ยวจีสักคำเอย
 (ลูกคู่) เอ่อระเหยลอยมา  ลอยมาจากสังโฆเอย

 (หญิง) เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาจนถึงที่นี่
  ลอยมาพบพี่ชาย น้องนี้นึกอายไม่กล้าพาที
  ผู้ชายมีหลายร้อยลิ้น  พูดจาปล้อนปลิ้นไม่เชื่อวจี  
  พวงเจ้าเอ๋ยสารภี รับฝากไมตรีไม่ได้เอย
 (ลูกคู่) เอ่อระเหยลอยมา  ลอยมาจากสังโฆเอย

   

ภาพที่  139 – 140   ตีกลองร้องรำเพลงเกี่ยวข้าว  

 

 เพลงเกี่ยวข้าว
  พวงจำปานารี  จะมารำกับพี่ก็เชิญมารำ 
  มาซิ  มาซิ  แม่งามมาช่วยกันดำข้าวเอย

  ไถเถิดหนาพ่อไถ  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ) 
  พ่อหนุ่มบ้านใกล้มาช่วยกันไถนาเอย  (เอ้ยนาเอ้ย)
  พ่อหนุ่มบ้านใกล้มาช่วยกันไถนาเอย

  หว่านเถิดหนาพ่อหว่าน  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ) 
  พ่อหนุ่มข้างบ้านมาช่วยกันหว่านข้าวเอย  (เอ้ยนาเอ้ย)
  พ่อหนุ่มข้างบ้านมาช่วยกันหว่านข้าวเอย

  ถอนเถิดหนาพ่อถอน  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  ก่อนมาช่วยกันถอนข้าวเอย  (เอ้ยนาเอ้ย)
  คนไหนมาก่อนมาช่วยกันถอนข้าวเอย

  ดำเถิดหนาแม่ดำ  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  จะมืดจะค่ำมาช่วยกันดำข้าวเอย  (เอ้ยข้าวเอ้ย)
 (ลูกคู่) จะมืดจะค่ำมาช่วยกันดำข้าวเอย

  เกี่ยวเถิดหนาแม่เกี่ยว  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  จะแลจะเหลียวเดี๋ยวเคียวจะบาดก้อยเอย  (เอ้ยก้อยเอ้ย)
 (ลูกคู่) จะแลจะเหลียวเดี๋ยวเคียวจะบาดก้อยเอย

  คว้าเถิดหนาแม่คว้า  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  รีบตะบึงให้ถึงคันนากินหมากสูบยากันเลยเอย  (เอ้ยเลยเอ้ย)
 (ลูกคู่) รีบตะบึงให้ถึงคันนากินหมากสูบยากันเลยเอย

  คว้าเถิดหนาแม่คว้า  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  ผักบุ้งสันตะว้ามาช่วยกันคว้าลงเอย  (เอ้ยลงเอ้ย)
 (ลูกคู่) ผักบุ้งสันตะว้ามาช่วยกันคว้าลงเอย
  ตกเถิดหนาแม่ตก  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  แม่สาวผมดกมาช่วยกันตกข้าวเอย  (เอ้ยข้าวเอ้ย)
 (ลูกคู่) แม่สาวผมดกมาช่วยกันตกข้าวเอย

  นวดเถิดหนาแม่นวด  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  แม่สาวหัวกรวดมาช่วยกันนวดข้าวเอย  (เอ้ยข้าวเอ้ย)
 (ลูกคู่) แม่สาวหัวกรวดมาช่วยกันนวดข้าวเอย

  ลุเถิดหนาแม่ลุ  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  แม่สาวบางดุลมาช่วยกันลุข้าวเอย  (เอ้ยข้าวเอ้ย)
 (ลูกคู่) แม่สาวบางดุลมาช่วยกันลุข้าวเอย

  สงเถิดหนาแม่สง  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  แม่สาวคิ้วโก่งมาช่วยกันสงข้าวเอย  (เอ้ยข้าวเอ้ย)
 (ลูกคู่) แม่สาวคิ้วโก่งมาช่วยกันสงข้าวเอย

  พานเถิดหนาแม่พาน  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  นั่งรอบขอบลานมาช่วยกันพานฟางเอย  (เอ้ยฟางเอ้ย)
 (ลูกคู่) นั่งรอบขอบลานมาช่วยกันพานฟางเอย

  คัดเถิดหนาแม่คัด  (เฮ้ว  เฮ้วๆๆ)
  แม่สาวท้ายวัดมาช่วยกันคัดฟางเอย  (เอ้ยฟางเอ้ย)
 (ลูกคู่) แม่สาวท้ายวัดมาช่วยกันคัดฟางเอย

   ซางชักเอย  ช้างน้อยห้อยหัก  กะชากกะชักใบโพธิ์ 
  ทำบุญสิ่งใดเล่าหนอจะได้ร่วมหอกับแม่สาวสังโฆ
  เรามาเร  เร  เร  ซางชักยอดที่รักของเรานี้เอ๋ย
  ใครรัก  ใครฉุด  ใครรัก  ใครเย่อ 
  ชักให้เสมอกันเอย  (ซ้ำ)

   ซางชักเอย  ช้างน้อยห้อยหัก  กะชากกะชักใบตอง 
  ทำบุญสิ่งใดเล่าหนอจะได้ร่วมหอกับแม่สาวรางทอง
  เรามาเร  เร  เร  ซางชักยอดที่รักของเรานี้เอ๋ย
  ใครรัก  ใครฉุด  ใครรัก  ใครเย่อ 
  ชักให้เสมอกันเอย  (ซ้ำ)
   ซางชักเอย  ช้างน้อยห้อยหัก  กะชากกะชักใบไทร 
  ทำบุญสิ่งใดเล่าหนอจะได้ร่วมหอกับแม่สาวบางใหญ่
  เรามาเร  เร  เร  ซางชักยอดที่รักของเรานี้เอ๋ย
  ใครรัก  ใครฉุด  ใครรัก  ใครเย่อ 
  ชักให้เสมอกันเอย  (ซ้ำ)
   ซางชักเอย  ช้างน้อยห้อยหัก  กะชากกะชักใบข้าว
  ทำบุญสิ่งใดเล่าหนอจะได้ร่วมหอกับแม่สาววัดดาว
  เรามาเร  เร  เร  ซางชักยอดที่รักของเรานี้เอ๋ย
  ใครรัก  ใครฉุด  ใครรัก  ใครเย่อ 
  ชักให้เสมอกันเอย  (ซ้ำ)

  

ภาพที่  141 – 142  ร้องรำทำเพลงในเพลงเกี่ยวข้าว  นักเรียนชาวนาทั้ง  4  โรงเรียน
ในกิจกรรมเพื่อนเยี่ยมเพื่อน  ครั้งที่  7  เดือนมีนาคม  2548  

 ที่มา  :     สมุดบันทึกเพลงของนางกัลยา  นักฟ้อน  อายุ  57  ปี,  บ้านสังโฆ  ตำบลวัดดาว 
                อำเภอบางปลาม้า  จังหวัดสุพรรณบุรี,  วันที่  14  มีนาคม  2548

           ผมคาดว่าจะได้อ่านเพลงพวงมาลัยที่มีเนื้อร้องเป็นการปฏิบัติของการทำนาแบบปลอดสารพิษ    จึงขอฝาก มขข. ว่าคราวหน้า ขอให้แต่งเพลงใหม่ ที่สะท้อนวิธีการดีๆ หรือความรู้ใหม่ๆ ที่นักเรียนชาวนาสร้างขึ้นใช้และมีความภูมิใจที่ใช้ได้ผล   

วิจารณ์ พานิช
๑๙ สค. ๔๘

[ฟ้า]

ก็ดีน่าจะมีประวัติที่ดีกว่านี้