คำตอบสำเร็จรูป (Instant Answer)

ได้มีโอกาสได้พบกับเซลเลป ทางด้านการอบรมด้านการศึกษามาหลายท่าน
จึงได้สังเกตข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเกี่ยวกับ ความรู้และองค์ความรู้ ที่ใช้อบรมกับผู้สอนหนังสือ
พบว่า การอบรมที่เหมาะสมกับผู้สอนหนังสือไทย ก็คือ แนวทางการปฏิบัติแบบสำเร็จรูป ที่มีรูปแบบ
ที่แน่นอนอยู่ชุดหนึ่ง แถมยังมีธุรกิจที่สัมพันธ์กับ แนวปฏิบัติแบบสำเร็จรูป ตามมามากมาย
และได้สังเกตข้อเท็จจริง เกี่ยวกับ การอบรมอีกแนวหนึ่งที่ไม่มีแนวทางการปฏิบัติแบบสำเร็จรูป
มีแต่แนวคิด ให้ไปทำเอง ไม่ได้รับความนิยม ผู้สอนหนังสือคนหนึ่งได้ลุกขึ้นถามผู้เข้าอบรมว่า
บอกมาเลยว่าจะให้ทำอย่างไร ? สะท้อนให้คิดได้ว่า การผลิตซ้ำวัฒนธรรมแบบสั่งการนั้นยัง
มั่นคงอยู่เสมอ เมื่อตั้งคำถามว่า "แล้วความคิดสำเร็จรูปแบบนี้ ก่อรูปมาจากอะไร ?"

การก่อรูปความคิดสำเร็จรูปนั้นมาจาก "วัฒนธรรมการเรียนรู้ของเรานั่นเอง" สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นจากการ
แบ่งแยกงานกันทำ ในระบบทุนนิยมนั้นเอง ก็จะแบ่งคนกลุ่มหนึ่งเป็นนักคิด หรือ ที่เรียกว่าปัญญาชน
ในระบบมีหน้าที่คิดคำตอบสำเร็จรูป ไปให้อีกกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่า "นักปฏิบัติ" ด้วยวัฒนธรรมการสั่ง
ตามลำดับขั้น ด้วยการที่ฐานนักปฏิบัติมีจำนวนมากในฐานรากของพิรามิด จึงสร้างระบบให้รับฟังคำสั่ง
และการปฏิบัติ รูปแบบที่เห็นได้ชัดคือ ระบบการศึกษาของเรานั่นเอง แม้ว่าจะมีหลักคิดและทฤษฎี
ว่าต้องการให้คน "คิดเป็น ทำเป็น" แต่แท้ที่จริงแล้วต้องการเพียงคนคิดในกรอบ และทำตามคำสั่ง
ไม่งั้นจะมีหลักสูตรไว้ทำไม หลักสูตรก็คือกรอบ คิดในกรอบ ทำในกรอบ นอกจากนั้นแล้วการนิยม
คำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียวในการทำแบบทดสอบ และ คิดสำเร็จรูปว่าผลสอบนั้นคือสัจธรรม
ที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้ นอกจากนั้นแล้วความสัมพันธ์ระหว่างปัญญาชนนักคิดและนักปฏิบัติตามคำสั่ง
มีแนวโน้มที่จะปิดกั้นไม่ให้นักปฎิบัติได้คิดตั้งคำถามแต่อย่างได

ไม่ว่าจะเหลียวไปในวงการไหน ก็จะมีคำตอบสำเร็จรูปเช่นเดียวกัน ไม่ว่าวงการศาสนา แม้ว่าจะมีคำตอบ
สำเร็จรูปที่เป็นกลาง ๆ ไว้แล้ว ก็จะมีรายละเอียดปลีกย่อยที่สนับสนุนความคิดสำเร็จรูปที่เป็นกลาง ๆ นี้ไว้
เช่น ภิกษุณีสุญหายไปแล้ว ผู้หญิงบวชไม่ได้ ทำแบบของตัวเองนี้คือวิปัสสนา แบบคนอื่นเป็นสมถะ
แบบของตัวเองเป็นสัจธรรม ส่วนที่เหลือเป็นของแปลกปลอม ของแท้ ของเทียม ถ้าไปเจอหมอก็จะมี
คำตอบสำเร็จรูป ถ้าเป็นมะเร็ง ก็จะเจอแค่สองอย่าง คือ ถ้าไม่ฉายแสง ก็ใช้คีโม ถ้าเป็นเกษตรก็จะมีคำตอบ
สำเร็จรูปไปที่การผลิตแบบทุนนิยม ผลิตทีละเยอะ ๆ เพื่อแสวงหากำไรมากที่สุด โดยเพิ่มผลผลิตด้วยการใช้
ปุ๋ยเร่ง และ ยาฆ่าแมลง เพื่อควบคุมให้เกิดผลผลิตมากขึ้น จึงไม่ได้สนใจในความเป็นอันตรายกับตัวเอง
และอันตรายแก่ผู้บริโภค

รสนิยมการใช้ชีวิตในระบบทุนนิยม ก็เป็นคำตอบสำเร็จรูปว่า จะต้องให้คุณค่าในการผลิตผลกำไรให้กับระบบ
มากกว่าอย่างอื่น และเป็นผู้บริโภคที่ถูกชักจูงได้เป็นอย่างดี ดังเช่น การบริโภคความ "ขาว" บริโภค "ความสวย"
ที่เป็นสวยแบบสำเร็จรูปที่ต้องพึ่งพาผลิตภัณฑ์เสริมความงามในระบบทุนนิยมตลอดไป เช่นเดียวกับการพึ่งพา
การใช้น้ำมัน ใช้รถหรูหรา การผลิตซ้ำสิ่งเหล่านี้ก่อให้เกิดผลกำไร เกิดผลประโยชน์ เม็ดเงินหมุนเวียนในตลาด
ยิ่งมีคำตอบสำเร็จรูปได้มากเท่าไร ก็จะสร้างความมั่นคงให้กับระบบทุนนิยมมากขึ้น ระบบนี้มีทั้งทุนธรรมดาและ
ทุนสามานย์ ผู้บูชากำไร ๆ และทำลายสิ่งแวดล้อมกันแบบเห็นจะจะ ทั้งในอากาศ น้ำ ระบบทุนไม่เคยพอที่จะ
แสวงหาประสิทธิภาพในการขูดรีดกำไรส่วนเกิน คนกลายเป็นสินค้าหลากรูปแบบ วิธีการทางวิทยาศาสตร์และตัวเลข
ได้บ่งบอกว่า คนที่มีหมื่นล้านแล้วไม่เคยพอ จะกลายเป็นแสนล้านต่อให้ได้ ไม่มีที่สิ้นสุด

สิ่งที่จะทลาย คำตอบสำเร็จรูปทั้งหลาย คือ คำถามอย่างแหลมคม ต่อ คำตอบสำเร็จรูปเหล่านี้ เพื่อจะแสวงหา
คำตอบทางเลือก หลาย ๆ ทาง อันเป็นภูมิปัญญาที่เกิดจากความคิดของปัจเจกชน เกิดจากความคิดของชุมชน
เพื่อจะรังสรรค์ทางเลือก ทางรอด ไม่ว่าจะเป็นวงการไหนทั้งนั้น เพราะตั้งแต่เราตื่นขึ้นมาจนถึงเวลาหลับไปอีก
ครั้ง จะมีคำตอบสำเร็จรูปขึ้นมา เพียงเราตั้งคำถามว่า "ทำไม" และแสวงหาคำตอบหลาย ๆ คำตอบ ก็จะพบเอง
ว่าสิ่งที่ปกคลุมหน้าตา กับ เนื้อในจริง ๆ ที่แคะออกมาดูนั้นเป็นอย่างไร